حضرت رباب کیست؟

رویداد۲۴ هدی کاشانیان: حضرت رباب(س) از همسران باوفای امام حسین (ع) و مادر سکینه و علی اصغر (ع) بود و بر اساس شواهد و نقل برخی از مورخان، در کربلا حضور داشت. اشعاری از او در رثای همسر بزرگوارش به جای مانده است. رباب، دختر «امرءالقیس» و جزو یکی از قبایل شامی ‌‌است. پدرش در زمان خلیفه دوم، اسلام آورده و در مدینه، سه فرزند خود را از فرط علاقه و ارادت به امام علی علیه السلام، به عقد ازدواج امیرالمؤمنین علیه السلام و امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام درآورد. رباب به عقد امام حسین علیه السلام درآمد و تا آخرین لحظات زندگی آن حضرت در کنار وی ماند. در برخی از نقل‌ها پدر او را انیف کلبی معرفی کرده‌اند، اما نقل نخست، فراوان روایت شده است. علاوه بر این، شاید مراد دسته دوم، رباب دیگری باشد که دختر انیف و همسر زبیر بن عوام و مادر مصعب بن زبیر بوده است.

ازدواج با حسین بن علی(ع)

در زمان عمر، امرءِ القیس به مسجد آمد و اسلام آورد. وقتی از مجلس به سمت منزل خود بیرون رفت، امام علی(ع) نیز با حسنین از مسجد بیرون شد. بـه او فـرمود: من علی بن ابی طالب پسرعموی پیامبرم(ص) و این دو فرزندان من هستند. می خواهیم با تو پیوند خویشاوندی برقرار کنیم. او هم دخترش محیاه را به ازدواج حضرت علی(ع)، دخترش سلمی را به امام حـسن و رباب(ع) را به امام حسین(ع) درآورد. از ماجرای ازدواج می توان فهمید که اسلام آوردن امـرء القـیس از روی شـناخت و بینش واقعی بوده که بـا یـک پیـشنهاد از سوی امام علی(ع)، سه دختر خود را به این خانواده داد. درباره رباب(ع) نیز نقل شده است که از زنان نام دار، فاضل و وفادار عـصر خـود بـود. رباب دو فرزند از امام حسین(ع) داشت، یکی سکینه و دیگری عبدالله. عبدالله(علی اصغر) در روز عاشورا در حالی که کودکی بیش نبود، در آغوش پدرش به شهادت رسید.

علاقه امام حسین به رباب

رباب به همسری امام حسین (ع) درآمد و به لحاظ کمالات نفسانیه‌اش نزد آن حضرت (ع) منزلتی عظیم یافت و مورد علاقه شدید آن حضرت (ع) واقع شد؛ به گونه‌ای که در برخی منابع نقل شده، امام حسین (ع) در توصیف علاقه بسیار خود به او چنین سروده است:

بیشتر بخوانید: مادر امام زمان کیست؟

لعمرک اننی لا حب دارا تکون بها سکینه و الرباب

احبهما و ابذل جل مالی و لیس لعاتب عندی عتاب

به جانت سوگند! خانه‌ای را که سکینه و رباب در آن باشند، دوست دارم. آن دو را دوست دارم و همه ثروتم را در این راه می‌بخشم و سرزنش ملامتگران در حقم بجا و شایسته نیست».

حضور در کربلا

به گزارش رویداد۲۴ بر اساس شواهدی که نقل شده است، رباب در کربلا حضور داشت و همراه اسیران به شام رفت. گفته شده که او شهادت علی اصغر(ع) در آغوش پدر را نظاره‌گر بود. ابن کثیر دمشقی می‌گوید: او در کربلا همراه حسین(ع) بود و هنگامی که حسین کشته شد، بسیار بی‌تابی می‌کرده و پس از شهادت امام حسین(ع) چنین سروده است:

آن که نوری پرتوافشان بوده است                             اکنون، کشته دفن ناشده کربلاست

نواده پیامبر! خدا تو را از سوی ما جزای نیکو دهد                         تو از زیان وزن اعمال در قیامت، دور گشته‌ای

تو برای من کوهی سخت بودی که به آن پناه می‌بردم                    و تو با رحمت و دینداری، با ما مصاحبت می‌کردی

چه کسی برای یتیمان باشد و چه کسی برای درخواست کنندگان        و چه کسی نیاز را برطرف کند و مسکینان، به او پناه برند؟

به خدا سوگند، پس از تو با هیچ‌کس دیگری ازدواج نخواهم کرد                    تا آن که میان شن و گِل، مدفون و ناپیدا شوم

اسارت

رباب پس از واقعه عاشورا، به مانند سایر بانوان اهل بیت (ع) به اسارت برده شد و همراه کاروان اسرا به کوفه و شام رفت. نقل شده در کوفه و در مجلس ابن زیاد رباب با دیدن سر مطهر امام حسین (ع) بی‌تاب شد؛ پس پیش رفت و آن را از میان طشت برداشت و بغل نمود و بوسید و آن‌گاه چنین سرود:

«آه‌ ای حسین (ع)! من هیچ‌گاه حسین (ع) را فراموش نخواهم کرد؛ دشمنان او را هدف نیزه‌های خود قرار دادند. آنان او را فریب دادند و جنازه‌اش را در کربلا به خاک افکندند؛ بعد از او خدا آن سرزمین را سیراب نکند».

خواستگاری بعد از اسارت

پس از بازگشت اسرا به مدینه، عده‌ای از اشراف قریش از او خواستگاری کردند؛ ولی او نپذیرفت و گفت: «لا اتخذ حموا بعد رسول الله (ص)؛ بعد از رسول خدا (ص) پدر شوهری را قبول نمی‌کنم».

وفات

گفته شده پس از واقعه عاشورا، او هرگز زیر سایه و سقفی نرفت تا این‌که سرانجام پس از گذشت یک سال، بر اثر گریه و اندوه فراوان بر شهادت امام حسین (ع) بیمار شد و در سال شصت و دو هجری در شهر مدینه وفات کرد.