گروه جیش العدل چیست؟

رویداد۲۴ گروه جیش العدل در سال‌های گذشته به عنوان یک گروه تروریستی فعالیت می‌کرده است. آن‌ها در چندین حادثه مسلحانه درگیری خونین با نیرو‌های نظامی و امنیتی ایران در مناطق مختلف داشته اند و مسئولیت برخی از حملات مسلحانه در مناطق مرزی جنوب شرقی ایران را بر عهده گرفته اند. از جمله فعالیت‌های آنها، ترور مقامات و ربودن مرزبانان و نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی نیز بوده است.

گروه جیش العدل تشکیل شده است از شبه نظامیان سنی بلوچستان. این گروه چند ماه پس از دستگیری و اعدام عبدالمالک ریگی، رهبر گروه جندالله توسط جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۹، تشکیل شد. صلاح‌الدین فاروقی از سال ۱۳۹۱ به عنوان رهبر جیش العدل شناخته می‌شود و این گروه او را به عنوان امیر و رهبر جهاد بلوچستان معرفی می‌کند.

جمهوری اسلامی ایران گروه جیش العدل را تروریستی و وابسته به سازمان‌های اطلاعاتی عربستان سعودی و آمریکا با نام جیش الظلم توصیف می‌کند. همچنین، آمریکا در کنار ژاپن و نیوزیلند نیز این گروه را به عنوان یک گروه تروریستی شناخته و محکوم می‌کند.

گروگان‌گیری‌های جیش العدل منجر به اعتراض و واکنش منفی عمومی در ایران شده است. این اقدامات باعث محکومیت گسترده جیش العدل و بیان همدردی با گروگان‌ها توسط بسیاری از افراد شده است و خواستار آزادی آن‌ها شده‌اند.

واکنش مولوی عبدالحمید نسبت به اقدامات جیش العدل چیست؟

مولوی عبدالحمید، امام جمعه سرشناس اهل سنت زاهدان، همواره حمله و قتل مرزبانان ایرانی توسط گروه جیش العدل را بسیار محکوم کرده است. او در هر حادثه، خواستار آزادی گروگان‌ها شده و اقدامات این چنینی را اصلا تایید نمی‌کند. او اعتقاد دارد که این اقدامات باعث آسیب رسیدن به منطقه سیستان و بلوچستان می‌شود و از گروه جیش العدل خواسته است که از این اعمال خودداری کنند.

اختلاف عبدالرئوف ریگی با گروه جیش العدل برسر چه بود؟

عبدالرئوف ریگی، برادر عبدالمالک ریگی، رهبر گروه جندالله بود، در تابستان سال ۱۳۹۳ از گروه جیش العدل جدا شد و فعالیت مسلحانه خود را با تشکیل گروه جیش النصر ادامه داد. بر اساس گزارش‌ها، این جدایی ناشی از اختلافاتی بین عبدالرئوف ریگی و گروه جیش العدل بود، که ناشی از اعدام یک گروگان ایرانی در میان شبه نظامیان این گروه بروز کرد.

در ماه شهریور سال ۱۳۹۳، عبدالرئوف ریگی، رهبر گروه جیش النصر و خواهرزاده او، ابوبکر ریگی، در شهر البندین در استان بلوچستان پاکستان به قتل رسیدند. خبرگزاری‌های داخلی ایران مانند ایرنا، فارس و شبکه العالم این قتل را گزارش دادند و آن را بخشی از یک تسویه حساب داخلی با گروه رقیب (جیش العدل) توصیف کردند.

منابع خبری عربی، به نقل از گزارش‌های داخلی جیش النصر، اعلام کرده‌اند که رهبر این گروه در شهر کویته پاکستان توسط نیرو‌های ایرانی کشته شده است. محمود علوی، وزیر اطلاعات وقت، چند ماه پس از کشته شدن این دو فرد، اظهار کرد که آن‌ها هدف تیر غیب قرار گرفتند.

در بهمن ماه سال ۱۳۹۲، گروه جیش العدل با حمله به یک پاسگاه ایرانی در مرز با پاکستان، پنج مرزبان ایرانی را گروگان گرفت. سپس، این گروه یکی از گروگان‌ها به نام جمشید دانایی فر را به شهادت رساند و چهار سرباز وظیفه دیگر را پس از وساطت مقامات محلی آزاد کرد.

بر اساس مصاحبه‌های ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و به عبدالرئوف ریگی نسبت داده می‌شوند، او با اعدام گروهبان ایرانی مخالف بوده و به همین دلیل تصمیم می‌گیرد از گروه جیش العدل جدا شده و جیش النصر را تشکیل دهد.

در سال ۱۳۹۵، گروه جیش العدل اطلاعیه‌ای صادر کرد که نیرو‌های جیش النصر به آن ادغام شده‌اند و به عبارتی این گروه به طور عملی منحل می‌شود.

اقدامات گروه جیش العدل در جمعه خونین زاهدان

در جریان اعتراضات پس از فوت مهسا امینی و سخنرانی‌های جنجالی مولوی عبدالحمید، نام گروه جیش العدل به دلیل وقوع حوادث و اتفاقات مربوطه دوباره به میان آمد. در یکی از اتفاقات، در زمان تجمع یک گروه از شهروندان زاهدان در مقابل پاسگاه کلانتری، فضا ملتهب شده و باتوجه به تیراندازی‌ها تعدادی از شهروندان به شهادت رسیدند. مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت در آن زمان، اعلام کرد که بیش از ۴۰ نفر از افراد حاضر در آن حادثه به شهادت رسیده‌اند و بیش از ۱۰۰ نفر نیز مجروح شده‌اند.

اما خبرگزاری فارس در گزارشی به بررسی این حادثه پرداخت و نوشت: «هشتم مهرماه سال ۱۴۰۱ در بحبوحه اعتراضات، لحظاتی پس از پایان نماز جمعه شهر زاهدان، به واسطه برخی عوامل فضا ملتهب شد و ناآرامی و درگیری مسلحانه به وجود آمد که به صورت کلی شامل دو بخش بود.

بخش اول عده‌ای بودند که پس از پایان نماز جمعه اهل سنت با حمله به کلانتری ۱۶ زاهدان و قصد تصرف آن، موجب بروز تنش و درگیری با نیرو‌های مستقر در کلانتری شدند و طی تیراندازی متقابل دو طرف، متاسفانه عده‌ای زخمی و کشته شدند.

بخش دوم هم عده‌ای از افراد فرصت طلب بودند که در نقاط مختلف شهر زاهدان با اقدامات خرابکارانه خود از جمله آتش زدن مغازه مردم، اماکن عمومی، آمبولانس و ماشین آتش نشانی و همچنین تیراندازی به سمت ماموران حافظ امنیت، به ایجاد تنش و آشوب در شهر اقدام کردند که در نهایت با حضور نیرو‌های انتظامی و امنیتی که منجر به درگیری‌هایی شد، در نهایت تاسف پس از ایجاد تلفات انسانی غائله ختم گردید».

طبق اعلام خبرگزاری فارس تعداد شهدا و مجروحین جمعه خونین زاهدان به این شرح است: «تعداد شهدای ۸ مهر زاهدان ۳۵ نفر بوده که با عنایت به شهادت ۳ نفر از مجروحین، تعداد کل آن در نهایت به ۳۸ نفر افزایش یافت.  تعداد مجروحین این حادثه نیز ۱۹۷ نفر بود که با دستور مستقیم رهبر اتقلاب همه این افراد جزو خانواده جانبازان محسوب شده‌اند» رسانه‌ها و مقام‌های رسمی ایران مسئولیت این حادثه را متوجه گروه «جیش العدل» کردند. اما جیش‌العدل با انتشار بیانیه‌ای قبول مسئولیت را «کذب محض» خواند.

در این بیانیه آمده بود که «سازمان جیش العدل در طول اعتراضات برای جلوگیری از سوء استفاده حکومت ایران هیچگونه دخالت فیزیکی و سیاسی در جنبش حق خواهی هموطنانمان در سرتاسر کشور و همچنین ملت ستمدیده بلوچ نداشته است».

حمله گروه تروریستی جیش العدل به پاسگاه راسک

به گزارش خبرگزاری رسمی ایران، در بامداد جمعه ۲۴ آذر ماه ۱۴۰۲، افراد مسلح به پاسگاه انتظامی راسک حمله کردند و در این درگیری ۱۱ مامور پلیس به شهادت رسیدند و چند مهاجم کشته شدند. به گفته این گزارش، یکی از مهاجمان که اعضای جیش العدل بودند، در حین این درگیری مسلحانه دستگیر شده است.

میزان، خبرگزاری قوه قضائیه یک روز پس از این حادثه از اجرای حکم اعدام فردی که پیش‌تر به اتهام «ارتباط با سرویس‌های بیگانه از جمله موساد در سیستان و بلوچستان» محاکمه و محکوم شده بود، خبر داد.

احمد وحیدی، وزیر کشور ایران در مراسم تشییع قربانیان این حمله در زاهدان، «تروریست‌ها» را دست نشانده آمریکا و اسرائیل خواند و آن‌ها را تهدید به انتقام کرد.وی در این خصوص تصریح کرد: «تروریست‌های جیش‌الظلم بدانند هرگز نمی‌توانند از دست رزمندگان ما فرار کنند و اراده رزمندگان ما اجازه نخواهد داد که لحظه‌ای آرامش داشته باشند.»