رابطه دستمزدها و قیمت اینترنت در ایران/ چرا باید با افزایش تعرفه اپراتورها برخورد کرد؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: سازمان رگولاتوری در اطلاعیه‌ای مجوز افزایش ۳۰ درصدی قیمت اینترنت را به اپراتور‌های ارتباطی داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود تعیین سقف مجوز برای افزایش قیمت، اپراتور‌های تلفن همراه بسته‌های اینترنتی خود را بیش از ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. روزنامه فرهیختگان نوشته «قیمت بسته‌های اینترنت همراه اول تا ۱۵۲ درصد و ایرانسل تا ۱۱۱ درصد افزایش داشته است.»

پس از آنکه افزایش قیمت‌ها با مجور دولت انجام شد، این بار در نقش رابین‌هود ظاهر شد و اعلام کردند که هیچ اپراتوری حق ندارد بیش از  ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته باشد! اما آنگونه که افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد، ماجرا از  ۳۰ درصد و این محدوده بسیار بیشتر است و آن چیزی که اهمیت ندارد، تنها رضایت مصرف‌کنندگانی است که در تمام اتفاقات و بحران‌ها باید هزینه سوءمدیریت مسئولان از جیب آنها برداشته شود!

از سوی دیگر بسیاری از بسته‌های به صرفه اینترنتی از سبد اینترنت ارائه شده به کاربران همراه اول و ایرانسل حذف شده است. ظاهرا این افزایش قیمت در پی نامه اپراتور‌های خدمات اینترنتی به رئیس جمهور و درخواست آن‌ها برای افزایش بهای اینترنت است. در نامه‌ای که به امضای «همراه اول، ایرانسل، آسیاتک، مخابرات، مبین نت، شاتل، رایتل و‌ های وب» رسیده خطاب به رئیس جمهور آمده است که «همانگونه که مستحضر هستید، صنعت ارتباطات و اپراتور‌ها از نظر مالی به هیچ وجه وضعیت مناسبی ندارند.»

جالب‌تر اینکه این اپراتور‌ها برای توجیه درخواستشان برای افزایش بهای اینترنت فرار به جلو کرده و یادآور شده‌اند که اسامی تعداد از اپراتور‌ها در فهرست بدهکاران بانکی قرار گرفته است. به این ترتیب اپراتور‌ها قصد دارند از جیب مردم بدهی‌های کلانشان به سیستم بانکی را پرداخت کنند!

این افزایش قیمت در حالی رخ داده که دولت ابراهیم رئیسی در وعده‌های انتخاباتی خود از حق «اینترنت رایگان» صحبت می‌کرد. این تنها خُلف وعده ابراهیم رئیسی در حوزه زیرساخت‌های فضای سایبری نیست. ابراهیم رئیسی در دوران تبلیغات انتخاباتی بار‌ها تاکید کرده بود با فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی موافق نیست. این در حالی است که اصلی‌ترین شبکه اجتماعی مورد استفاده مردم ایران به لحاظ سرگرمی و تجاری، یعنی اینستاگرام در دولت او فیلتر شده است.

تا کنون در دولت رئیسی این انتقاد وجود داشت که سرعت اینترنت کند است و باید سرعت را بالا برد. دولت البته در پذیرش این مطالبه کوتاهی نکرد؛ اما مشکل آنجا بود که به جای «افزایش سرعت اینترنت»، اقدام به «افزایش قیمت اینترنت» کرد! به بیان دیگر با آنکه سرعت کندتر شده و بخش عمده‌ای از اینترنت هم صرف فیلترینگ و مصرف اضافی اینترنت می‌شود، دولت مجوز داده پول بیشتری هم از جیب مردم برداشت شود.

رویداد۲۴ در این گزارش قیمت هر گیگابایت اینترنت در کشور‌های مختلف جهان را با هم مقایسه کرده و سهم هزینه اینترنت افراد از میانگین حقوق ماهانه در جهان را بررسی کرده است. در این گزارش برای بررسی قیمت هر گیگابایت اینترنت در کشور‌های مختلف از داده‌های وبسایت «کیبل» که یک وبسایت بریتانیایی است استفاده شده است. این وبسایت به طور تخصصی از سال ۲۰۰۵ برای مقایسه پهنای باند اینترنت در سراسر جهان ایجاد شده است. این وبسایت هر ساله سرعت پهنای باند را در بیش از ۲۰۰ کشور جهان ردیابی کرده و آن‌ها را با هم مقایسه می‌کند.

میانگین حقوق در کشور‌های مختلف بر اساس داده‌های وبسایت «سلری اکسپلورر» در جداول قرار گرفته است. این وبسایت یک سایت مقایسه حقوق و منابع درآمدی کارمندان و کارفرمایان در سراسر جهان است. در توضیحات این سایت گفته شده اطلاعات بر اساس تحقیقات در پایگاه‌های داده‌ای و اطلاعیه سازمان‌های مرتبط به علاوه اطلاعات ارسال شده توسط کاربران تنظیم شده و تلاش شده اطلاعات منتشر شده تا حد امکان نتایج دقیقی را نشان دهد.

این جدول نشان می‌دهد هزینه اینترنت ایران نسبت به میانگین درآمد ماهانه که ۱۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده، بسیار بالاست و سهم نزدیک به ۵ درصدی از درآمد هر ماه را به خود اختصاص می‌دهد. این در حالی است که سهم هزینه اینترنت در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته کمتر از یک درصد و در کشور‌های منطقه به طور عمده نزدیک به دو درصد از درآمد ماهانه افراد است. همه این شرایط را باید در کنار سرعت و کیفیت اینترنت در ایران مورد توجه قرار داد. تقریبا تمامی شبکه‌های اجتماعی در ایران فیلتر است و استفاده از فیلترشکن هم به سرعت اینترنت آسیب می‌زند و هم امنیت را پایین می‌آورد.

نقشه زیر سرعت اینترنت ایران نسبت به جهان را در سال میلادی ۲۰۲۳ که رو به پایان است نشان می‌دهد. این نقشه که همه مناطق دنیا در آن بررسی شده، نشان می‌دهد ایران در منطقه آبی؛ یعنی کشورهای با سرعت خیلی پایین اینترنت قرار دارد.