زاکانی دست به دعا | شوراهای شهر و روستا متوقف می شوند یا تمدید؟
رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: در حالی که ملت ایران غرق در شوک و غم از دست دادن رئیس جمهور در یک سانحه هوایی عجیب و غریبند، حداقل یک نهاد انتخابی کشور و یک چهره جنجالی در خوف و رجا به سر می برند. شوراهای شهر و روستا و علیرضا زاکانی شهردار تهران.
ظهر روز یکشنبه هلیکوپتر حامل رئیس جمهوری و هیات همراه او از جمله وزیر خارجه، نماینده رهبری در استان آذربایجان شرقی و استاندار دچار سانحه شد و سقوط کرد. صبح روز دوشنبه خبر فوت ابراهیم رئیسی تایید شد و ساعاتی بعد رهبر انقلاب طی حکمی اصل ۱۳۱ قانون اساسی را به اجرا درآورد. به این ترتیب بر اساس قانون اساسی، معاون اول مسئول برگزاری انتخابات به کمک روسای دو قوه دیگر است.
برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست‌جمهوری لزوما به معنای تغییر تاریخ انتخابات شوراها هم هست چون طبق ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری، انتخاب رئیس‌جمهور و انتخاب اعضای شوراها باید همزمان برگزار شود. حالا که کمتر از ۵۰ روز دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود، تکلیف انتخابات شورها چه می‌شود؟
قانون دو راه پیش پای مجلس گذاشته، یکی توقف دوره شوراها و برگزاری انتخابات همزمان با انتخابات ریاست جمهوری و دیگری تمدید دوره تا انتخابات ریاست جمهوری بعدی. شواهد نشان می دهد مجلس کنونی هیچ اراده ای برای استفاده از گزینه توقف، و برگزاری انتخابات شوراها همزمان با انتحابات ریاست جمهوری ندارد. رییس شورای اسلامی شهر تهران هم گفته «بعید می‌دانم» انتخابات شورای شهر دوره هفتم همزمان با ریاست جمهوری چهاردهم در تیر ماه امسال برگزار شود چون «طبق تجربه شوراها می‌شود بیش از چهار سال باشند، اما کمتر از چهار سال نمی‌توانند باشند!»
بنابراین گزینه باقیمانده کنونی در قانون، تمدید دوره شورای شهر است. این یعنی شوراهای شهر و روستا، از جمله شورای شهر تهران و شهردار منصوب آن تا سال ۱۴۰۷ بر سرکار خواهند ماند. مگر اینکه گزینه سومی در کار باشد. رویداد۲۴ همه این گزینه ها را با استناد به قانون و گفت‌وگو با اعضای کمیسیون شوراهای مجلس مورد بررسی قرار داده است.
قانون انتخابات درباره تکلیف شوراها در شرایط برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری چه می‌گوید؟
ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری (اصلاحی ۱۳۹۱/۱۰/۲۶) می‌گوید: انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا همزمان برگزار میگردد و وزارت کشور موظف است تمهیدات لازم برای انتخابات شوراها را نیز فراهم نماید و چنانچه همزمان انتخابات دیگری نیز برگزار گردد، در هر شعبه ثبت نام و اخذ رأی با اعضای واحد، صندوق‌های مجزا برای هر انتخابات در نظر بگیرد؛ بنابراین بر اساس قانون انتخابات، برگزاری انتخابات شوراها باید الزاما همزمان با انتخابات ریاست جمهوری باشد.
تبصره (الحاقی ۱۳۹۱/۱۰/۲۶) می‌گوید: در صورتی که در اثر موجبات مذکور در اصل یکصدوسی و یکم (۱۳۱) قانون اساسی دوره ریاست جمهوری قبل از چهارسال به پایان برسد، مجلس جهت همزمان شدن انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا با انتخابات ریاست جمهوری از طریق توقف یا تمدید دوره شوراهای اسلامی در چهارچوب قانون اساسی تصمیمگیری خواهد کرد.
طرح مجلس برای سه ساله شدن شورای بعدی و پایان شورای فعلی در خرداد ماه سال آینده
بیشتر بخوانید:چه کسانی می‌توانند کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شوند؟ | مخبر نمی‌تواند، قالیباف و محسنی اژه‌ای می‌توانند
از محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی درباره تکلیف انتخابات شورا در وضعیت اضطراری کنونی سوال کردیم.
جوکار در گفتگو با رویداد۲۴ گفته زمان لازم را برای برگزاری انتخابات شورا نداریم و ۷ ساله شدن دوره شوراها هم به صلاح نیست در نتیجه می‌خواهیم یک استثنا قائل شویم.
رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی توضیح داده: بر اساس این ماده یا باید شورای فعلی را متوقف کنیم و انتخابات همزمان برگزار شود یا شورا را تمدید کنیم و همزمانش کنیم با دور آینده انتخابات ریاست جمهوری.
به گفته جوکار، ما وقت لازم را در ۵۰ روز آینده نداریم که انتخابات شوراها را کلید بزنیم. در نتیجه توقف شورا و برگزاری همزمان انتخابات شورا با انتخابات ریاست جمهوری قابل تحقق نیست و مردود است.
او ادامه می‌دهد از سوی دیگر تمدید شورا هم از آنجایی که بعضی از شوراها در کشور منحل شده‌اند و اگر قرار باشد دوره شورا سه سال دیگر افزایش پیدا کند، این انحلال ۷ ساله می‌شود که درست نیست.
جوکار می‌گوید طرحی در کمیسیون در حال تدوین است که یا در این مجلس یا در مجلس بعدی به رای گذاشته خواهد شد. این طرح می‌گوید انتخابات شورا را در موعد مقرر خودش یعنی خرداد ماه برگزار کنیم. به این ترتیب دوره شورای بعدی، سه ساله خواهد شد و با انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود.
طرحی در کار نیست و ممکن است شورا ۷ ساله شود
احمد علیرضابیگی به رویداد۲۴ گفته این طرح در کمیسیون مطرح نشده و احتمالا باید در مجلس بعدی مورد بحث قرار بگیرد.
به گفته علیرضا بیگی، انتظار می‌رود با اصلاح قانون، انتخابات شوراها سر موقع یعنی در خرداد سال آتی برگزار شود، اما این مستلزم تصویب اصلاحیه قانون انتخابات است. شورای نگهبان هم در استعلام این سوال که آیا در انتحابات ریاست جمهوری چند روز آینده، ضرورتا لازم است انتخابات شورا برگزار شود، نظرش این بوده که انتخابات شورا در زمان خودش برگزار شود.
او گفته اگر اصلاحیه قانون در دستورکار کمیسیون و مجلس قرار نگیرد، مجلس ممکن است رای به توقف یا تمدید شوراها بدهد. اما از آنجایی که این حق اعضای شوراست که مسئولیتشان چهار ساله باشد، بعید به نظر می رسد که گزینه توقف در دستورکار قرار بگیرد و بنابراین شوراها ۷ ساله می شوند و شورای بعدی سه ساله می‌شود.
آخرین خبر اینکه امروز صبح یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری را اعلام وصول کرد. مجلس یک جلسه دیگر ساعت ۱۴ دارد. آیا تکلیف شوراهای شهر در امروز مشخص می‌شود یا سرنوشت آن‌ها به دست مجلس بعدی سپرده می‌شود.
