حبیب بن مظاهر کیست؟
رویداد۲۴ الهام عندلیب‌مقدم: «حَبیب بن مُظاهر اسدی» اهل کوفه و از قبیله «بنی اسد» بود. کنیه او «ابوالقاسم» بوده است. وی مردی عابد و باتقوا بود، زندگی پاک و ساده‌ای داشت و حافظ کل قرآن بود.
حبیب بن مظاهر از اصحاب خاص حضرت علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) است که در روز عاشورا در کربلا به شهادت رسید.
حبیب بن مظاهر در عصر پیامبر (ص)
حبیب بن مظاهر چهارده سال پیش از هجرت پیامبر (ص) در یمن متولد شد. سال نهم هجری قمری به همراه خانواده ساکن مدینه شدند. در بسیاری منابع آمده او پیامبر را درک کرده است، اما چندان روشن نیست که از صحابه بوده یا تابعین.
حبیب بن مظاهر در عصر امام علی (ع)
در زمان حضرت علی (ع)، حبیب همراه امام به کوفه رفت و از یاران و شاگردان خاص ایشان شد، تا جایی که از حاملان علم و دانش آن حضرت به حساب می‌آمد و امام او را از علم منایا و بلایا آگاه کرده بود، به طوری که از اخبار غیبی و سرانجام خویش آگاه بود.
بیشتر بخوانید:
حبیب بن مظاهر در کلیه جنگ‌ها در کنار امام بود. او عضو گروه ویژه «شرطه الخمیس» بود که نیروی ضربتی و گوش به فرمان حضرت علی بودند.
حبیب بن مظاهر در عصر امام حسین (ع)
به گزارش رویداد۲۴ در سال ۶۰ هجری قمری، پس از مرگ معاویه، حبیب و عده‌ای از بزرگان کوفه، از بیعت با یزید خودداری کرده و طی یک نامه به امام حسین (ع)، ایشان را برای قیام بر ضد امویان به کوفه دعوت کردند. آن‌ها وقتی که «مسلم بن عقیل» به کوفه آمد، به یاری او شتافتند. حبیب بن مظاهر به همراه «مسلم بن عوسجه» مخفیانه در کوفه برای مسلم بن عقیل از مردم بیعت می‌گرفتند. هنگامی که ابن زیاد به کوفه آمد و مردم را وادار به بیعت‌شکنی با مسلم کرد، قبیله بنی اسد، حبیب و مسلم بن عوسجه را پنهان کردند تا به آن‌ها آسیبی نرسد. سپس به صورت مخفیانه از کوفه خارج شدند و در روز هفتم محرم، در کربلا، به کاروان امام حسین (ع) پیوستند.
در کربلا حبیب با مشاهده یاران اندک امام در مقابل سپاه انبوه دشمن، به امام حسین (ع) گفت: «در این نزدیکی، قبیله‌ای از بنی اسد هستند، اگر اجازه دهید نزد آن‌ها رفته، آنان را به یاری شما دعوت کنم، شاید خداوند هدایتشان کند.» سپس با اجازه امام خود را به آنان رساند و شروع به نصیحت و موعظه کرد. اما «عمر سعد» با فرستادن سپاهی، مانع از پیوستن آنان به امام شد.
در عصر تاسوعا حبیب بن مظاهر پیکی را که از سوی عمر بن سعد برای امام نامه آورده بود، نصیحت کرد که به سمت ستم‌پیشگان نرود. همچنین به موعظه سپاه دشمن که قصد حمله به خیمه‌های امام داشتند پرداخت و با ذکر اوصاف امام و اهل بیتش، آن‌ها را از جنگ برحذر داشت.
در شب عاشورا، «نافع بن هلال»، حبیب را از نگرانی خواهر امام حسین حضرت زینب، درخصوص وفاداری یاران امام آگاه کرد. هلال و حبیب، یاران امام را جمع کردند و همگی نزد امام رفتند و قسم خوردند که تا آخرین قطره خون خود از خاندان پیامبر (ص) حمایت خواهند کرد.
صبح روز عاشورا، امام حسین (ع) حبیب بن مظاهر را به عنوان فرمانده جناح چپ سپاه خود انتخاب کرد و «زهیر بن قین» را در جناح راست و حضرت ابوالفضل (ع) را پرچم‌دار و در قلب لشکر قرار داد. در ابتدای جنگ که لشکریان عمر سعد مبارزه می‌طلبیدند، حبیب و بریر به سوی میدان شتافتند، اما امام حسین جلوی آنان را گرفت.
شهادت حبیب بن مظاهر
در روز عاشورا حبیب بن مظاهر، شجاعانه جنگید و ۶۲ نفر از افراد دشمن را به هلاکت رساند. در هنگام نبرد «بدیل بن مریم عقفانی» به حبیب بن مظاهر حمله کرد و با شمشیری بر فرق او زد، دیگری با نیزه به او حمله کرد، تا اینکه حبیب از اسب بر زمین افتاد و بدیل بن مریم سرش را از تن جدا کرد.
وقتی حبیب به شهادت رسید امام حسین (ع) خود را به او رسانید و فرمود: «ای حبیب، مردی با فضیلت بودی که در یک شب قرآن را ختم می‌کردی. حساب خود و یارانم را، به خدا واگذار می‌کنم.»
در منابع آمده است حبین بن مظاهر فرزندی داشت به نام «قاسم» که وقتی به بلوغ رسید بدیل بن مریم را به انتقام خون پدر کشت.
مدفن حبیب بن مظاهر
قبیله بنی اسد هنگام دفن شهدای کربلا، حبیب را که از بزرگان مورد احترام آنان بود، در ده متری قبر امام حسین (ع) به طور مستقل و جداگانه به خاک سپردند. بعد‌ها این مرقد در داخل روضه امام حسین (ع) و در رواق جنوبی قرار گرفت.
نام حبیب بن مظاهر در زیارت‌نامه
نام حبیب بن مظاهر در زیارت‌نامه معروف به «زیارت ناحیه» و نیز «زیارت امام حسین» در ماه رجب آمده است.
