بازنده ادامه فلیترینگ کیست؟ مردم یا مسئولان؟
رویداد ۲۴| نشانه‌ها و شواهد حاکی از آن است که روزنه امیدی در موضوع رفع فیلترینگ ایجاد شده و به زودی شاهد تصمیمات مفیدی خواهیم بود. مثلا سعید رضا عاملی، عضو شورای عالی فضای مجازی در برنامه «شیوه» گفته که «مسئله رفع فیلترینگ ممکن است این هفته در شورای‌عالی فضای مجازی به نتیجه برسد.»
وزیر ارتباطات هم اخیرا در پاسخ به پرسشی درباره حذف پلکانی فیلترینگ، گفته: «این موضوع به‌عنوان یکی از گزینه‌های بررسی‌شده مطرح و ممکن است رفع فیلتر به‌صورت گام‌به‌گام انجام شود.»
نمونه دیگر، اظهار نظر فیروزآبادی است. او که ۴ سال ریاست مرکز ملی فضای مجازی را به عهده داشت، گفته: «ما در آن زمان قدری سکوت کردیم. اما الان دیگر همه به عینه دیده‌ایم که فیلترینگ موفق نبوده است. الان ده‌ها میلیون نفر در تلگرام و در سایر شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و واتس‌آپ حضور دارند و دارند کار می‌کنند، تجارت می‌کنند، خبررسانی و کار رسانه‌ای می‌کنند؛ لذا الان دیگر این یک نتیجه‌گیری طبیعی است که بگوییم این کار لغوی بوده است.»
اگر این اظهارات را تکه‌های پازل رفع فیلترینگ در نظر بگیریم، به نظر می‌رسد که کار تمام است و به زودی شاهد حل و فصل این مساله خواهیم بود، اما به هر حال اینجا ایران است و هیچ وقت نمی‌توان از هیچ موضوعی قبل از اعلام رسمی آن، اطمینان داشت؛ لذا این گزاره که در جلسه پیش رو شورای عالی فضای مجازی هم اتفاق خاصی نیفتد یا حتی سپرده موضوع فیلترینگ به شورای امنیت گره از این کلاف سردرگم باز نکند؛ همچنان باقی است.
از همین رو بد نیست یک بار دیگر موضوع تداوم فیلترینگ را هزینه - فایده کنیم شاید به کار مسئولان و تصمیم گیرندگان محترم بیاید!
بر این اساس می‌توان بازنده‌های تداوم فیلترینگ را به سه گروه تقسیم کرد.
۱. دولت: مسعود پزشکیان در شرایطی رئیس جمهور شد که جامعه مایوس و سرخورده میلی به مشارکت در انتخابات نداشت و وعده‌هایی مثل رفع فیلترینگ و گشت ارشاد و ... توانست گروهی از مردم را متقاعد به حضور در انتخابات کند. اکنون که چند ماه از شروع فعالیت دولت گذشته و خبری از تحقق وعده‌ها نیست، اما شاهد افزایش نارضایتی‌ها و شروع ریزش سرمایه اجتماعی دولت هستیم. شاهدش همین جلد امروز روزنامه اصلاح‌طلب سازندگی که خواستار برکناری وزیر ارتباطات شده است.
۲. مردم: مردم البته بیش از دولت به خاطر تداوم فیلترینگ آسیب می‌بینند. نه اینکه امکان ورود به فضای مجازی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی را نداشته باشند - این امر به لطف فیلترشکن فروش‌های احتمالا آقازاده ممکن شده است - بلکه از جهت آسیبی که به اعتمادشان وارد شده، متضرر می‌شوند. از یک سو اعصاب مردم به خاطر روزی هزار بار باز و بسته کردن فیلترشکن مورد هجوم قرار گرفته، از سوی دیگر اعتماد آنها به واسطه روی زمین ماندن وعده‌های دولت به بازی گرفته شده است. پولشان هم که ماه به ماه به جیب فیلترشکن فروش‌ها می‌رود در این وضعیت اقتصادی اسفناک برایشان قوز بالای قوز است.
۳. مجموعه حاکمیت: بازنده اصلی تداوم فیلترینگ، اما مجموعه حامیت است. چراکه وضعیت فعلی و رواج استفاده از فیلترشکن‌ها سبب شده که همه مردم در هر گروه سنی و شرایطی به هر جور محتوایی دسترسی داشته باشد و این امر در زمینه‌های اجتماعی و حتی سیاسی تبعات قابل توجهی خواهد داشت.
افزون بر این آسیبی که در پی ادامه این اوضاع به دولت خواهد خورد به جناح سیاسی حامی آن محدود نیست و متوجه مجموعه نظام است. به همین خاطر نیز شاهد افزایش نگرانی‌ها نسبت به ادامه فیلترینگ در گروه‌ها و رسانه‌های اصولگرا نیز هستیم. مثلا همین امروز روزنامه خراسان نوشت: «یک روی سکه تصمیم پیش روی آقایان، شاید موافقت نکردن با رفع فیلتر باشد که باید به این تصمیم سازان کارنابلد، گفت: شما هر تصمیم و روشی را درباره فیلترینگ اتخاذ کنید، جامعه مدت هاست مسیر خود را در پیش گرفته است با این آسیب که مسئول ورود بدون مرز به فضای غیر اخلاقی موجود در فضای مجازی و نیز نا امن شدن فضای سایبری، کسی نیست جز مسئولانی که بدون شناخت از فضای مجازی و جامعه تصمیم سازی می‌کنند؛ همین.»
