توضیح معاون وزیر بهداشت درباره دلایل افزایش آمار HPV در کشور
رویداد۲۴| همشهری در خبری نوشت: دکتر علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت در نشست حبری با موضوع بیان دستاورد‌ها به مناسبت دهه مبارک فجر و هفته ملی سرطان گفت: وصعیت حوزه سلامت با توجه به شیوع برخی بیماری‌های مزمن در سطح دنیا و کشور، متحمل هزینه‌های بسیار زیادی خواهد شد و ایران هم مسنثنی نیست، به ویژه درباره بیماری‌های غیرواگیر قلبی - عروقی، دیابت، چاقی و افزایش وزن و سرطان‌ها که در آینده هزینه‌های بسیار زیادی به روی دست سیاستگذاران سلامت خواهد گذاشت.
به گفته این مسئول تنها توجه به به سلامت یک فرد کافی نیست و باید او را در محیط نگاه کرد. یعنی فردی که همه دستورالعمل‌های حوزه بهداشت و پیگشیری را به خوبی انجام دهد، اما در معرض آلودگی هوا آسیب می‌بیند، در معرض دود سیگار و قلیان دچار آسیب می‌شود. زمانی که مواد غذایی با سموم بالاتر از حد استاندارد مصرف کند، آسیب می‌بیند. به همین دلیل باید تمام عوامل اجتماعی موثر بر سلامت را در نظر گرفت که فرد سلامتی با کیفیت داشته باشد. باید به حوزه سلامت نگاه وسیع‌تری شکل بگیرد.
او ادامه داد: بحث سواد سلامت مردم هم یکی از موضوعات بسیار مهم است و باید ارتقا داد. سواد سلامت الزاما به معنای درس خواندن یا اطلاع رسانی یا بروشور نیست بلکه فرد باید در برابر عوامل زیان آور و ناخوشی‌ها تاب آوری داشته باشد.
معاون وزیر بهداشت موضوع مهم دیگر در حوزه سلامت را ورود و استفاده از تکنولوژی‌ها عنوان کرد و گفت: اگر از تکنولوژی جدید استفاده نکنیم، حداکثر تا ۵ سال دیگر دچار عقب ماندگی می‌شویم و این شامل همه کشورهاست که از این موضوع عقب می‌مانند. امروز همه افراد در خانه حداقل یک گوشی موبایل دارند و می‌توان کار‌هایی از جمله از خودمراقبتی و این که هر فرد ناظر بر حوزه سلامت باشد را انجام داد. حتی اپلیکیشن‌هایی وجود دارد که می‌تواند اصالت کالا را اعلام کند یا برخی مواد غذایی را تایید یا رد کند. البته تکنولوژی تیغ دو لبه است و تهدید اینفودمی را هم دارد. اطلاعات غلط در جامعه منتشر شود و اکنون با این چالش مواجه هستیم.
رییس تاکید کرد: یکی ازکار‌هایی که قرار است در این دوره انجام دهیم و به کمک رسانه‌ها محقق می‌شود، ایجاد یک سامانه الکترونیک کارآمد یا سایتی است که هم پاسخ به شایعات باشد و هم آخرین اطلاعات حوزه سلامت در آن قرار بگیرد.
افزایش ابتلا به عفونت اچ‌پی‌وی
معاون بهداشت وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره واکسن اچ پی وی و ورود آن به سبد واکسیناسیون بیان کرد: ویروس HPV دو عارضه ایجاد می‌کند، اول سرطان دهانه رحم و دیگری عفونت ناشی از آن. درباره شیوع سرطان به دلیل سرطان دهانه رحم ناشی از ویروس اچ پی وی میزان آن بسیار پایین است و اگر واکسیناسیون هم انجام می‌شود برای بخش عفونت است.
رییسی ادامه داد: درباره شیوع این عفونت چند طرح در سطح کشور انجام شد و قسمتی هم به درخواست خود ما بود. شیوع آن از قبل بیشتر شده، اما نه به آن میزانی که گفته می‌شود. چون کسانی که مشکل دارند مراجعه می‌کنند. ما نتایج را بررسی و به کمیته ملی کشور داده شده است و به زودی اعلام خواهد شد.
او درباره ورود واکسن هم بیان کرد: سویه‌هایی که واکسن برای آنها ساخته می‌شود باید هم عفونت را کنترل کنند و هم جلوی سرطان را بگیرند یا شیوع آن را کاهش دهند. کاری که می‌کنیم این است که این واکسن باید وارد چرخه واکسیناسیون کشور شود، اما نه به عنوان واکسن روتین که شامل همه شود. بلکه مشابه واکسن آنفلوآنزا که در داروخانه عرضه می‌شود. استراتژی ما این است که شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های داروسازی و انستیو رازی و پاستور بتوانند واکسن‌ها را تولید کنند. اگر کمیته کشوری این واکسن را تایید کند، تولید داخلی آن می‌تواند قیمت مناسب‌تر داشته باشد و به سهولت در دسترس باشد.
رییسی درباره دلایل افزایش عفونت HPV در کشور بیان کرد: نوع انتقال پاپیلوما ویروس از طریق تماس‌های پوستی است و الزاما ارتباطات جنسی نیست. در یک محیط آلوده که فردی آلوده قرار می‌گیرد احتمال انتقال ویروس وجود دارد. حتی در استخر‌ها هم اگر فرد مبتلا به ویروس در جایی بنشیند و فردی دیگری در زمان بعدی برای نشستن از همان مکان استفاده کند، آلودگی به او منتقل می‌شود. نکته اینجاست با افزایش ویروس، شانس انتقال هم بیشتر می‌شود، بنابراین افزایش آمار ابتلا رخ می‌دهد.
این ارتباط بین یک خانواده هم وجود داشهه باشد؛ بنابراین این معضل وجود دارد و مثل سایر بیماری‌های منتقله از طریق روابط جنسی قابل انتقال است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال همشهری آنلاین که چطور می‌توان در حوزه بهداشت پرداخت از جیب بیماران را کاهش داد، بیان کرد: در حوزه بهداشت هر قدر سرمایه گذاری کنیم یعنی کاهش پرداخت از جیب مردم. اگر بحث نظام ارجاع را داشته باشیم می‌توانیم ۴۰ درصد آزمایش‌هایی که در کشور نوشته می‌شود را کم کنیم. می‌توانیم حداقل درصد دارو‌هایی که تجویز می‌شود را کاهش دهیم. این به معنای کم‌فروشی نیست و باید توجه کنیم که بسیاری از آزمایش‌ها و دارویی که برای مردم تجویز و توصیه می‌شود، اضافی است و اگر کاهش داشته باشیم، صرفه‌جویی بسیاری بالایی در این حوزه درمان رخ می‌دهد.
غربالگری سرطان‌ها
او در در ادامه درباره سرطان‌ها هم بیان کرد: سالانه ۲۰ میلیون مورد جدید سرطان در دنیا شناسایی می‌شود و حدود ۱۰ میلیون مرگ ناشی از سرطان هم در دنیا اتفاق می‌افتد. این اعداد ۲۵ سال دیگر بسیار افزایش خواهد یافت و به بروز سالانه ۳۵ میلیون سرطان در دنیا خواهیم رسید. این اعداد در کشور ما طبق آخرین پیمایش انجام شده بروز ۱۴۱ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بود که اکنون به ۱۷۲ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت رسیده است. در مجموع پیش بینی‌ها بر آن است که رشد ۷۷ درصدی بروز سرطان در دنیا را طی ۲۵ سال آینده داشته باشیم.
رییسی ادامه داد: البته در کشور ما بر اساس پیش‌بینی‌ها این رقم دو برابر و بالاتر از رشد دنیا خواهد بود. از جمله علل عمده این موضوع نیز افزایش سن امید به زندگی در کشور و سالمند شدن جمعیت است؛ چرا که معمولاً سرطان‌ها در سالمندان بیشتر بروز می‌کنند. علاوه بر ژنتیک، محیط نیز از دیگر علل موثر در بروز سرطان‌هاست؛ به عنوان مثال استنشاق هوای آلوده، استعمال دخانیات، کم تحرکی، مصرف کم سبزیجات و در مجموع سبک زندگی ناسالم از جمله ریسک فاکتور‌های موثر در بروز سرطان‌ها هستند؛ بنابراین اگر بتوانیم عوامل خطر اصلی را کنترل کنیم، احتمالاً در کاهش بروز بسیاری از سرطان‌ها بسیار موثر خواهد بود.
این مسئول افزایش تشخیص را از دیگر عوامل افزایش بروز سرطان‌ها عنوان کرد و گفت: سه سرطان هستند که می‌توان با انجام اقداماتی جلوی پیشرفت و بروز آن را گرفت؛ سرطان‌های دستگاه گوارش از جمله سرطان روده بزرگ، سرطان پستان و همچنین سرطان دهانه رحم در صورت تشخیص در مراحل ابتدایی بروز بیماری، قابلیت درمان راحت‌تری دارند.
ارتقای چشمگیر شاخص‌های بهداشتی
معاون بهداشت وزیر بهداشت در مقایسه دستاورد‌های نظام شبکه ایران و همچنین مقایسه شاخص‌های بهداشتی در سال‌های قبل و بعد از انقلاب عنوان کرد: به مدد اقدامات انجام شده، شاخص‌های بهداشتی رشد بسیار چشمگیری داشته‌اند که باعث افتخار است. به عنوان مثال شاخص مرگ نوزادان در سال‌های قبل از انقلاب ۱۵۰ در هزار نفر بود که اکنون به زیر ۹ رسیده است. همچنین شاخص مرگ و میر مادران باردار از حدود ۲۵۰ در ۱۰۰ هزار نفر در سال‌های قبل از انقلاب به حدود ۲۳ رسیده است.
او تاکید کرد: همچنین سن امید به زندگی از حدود ۵۵ سال در آن سال‌ها به حدود ۷۸ سال در کشور رسیده است. میزان پوشش واکسیناسیون در کشور نیز اکنون بالای ۹۵ درصد است. تمام این شاخص‌ها قابل افتخار و البته قابل ارتقا است.
بیشتر بخوانید: از واکسن اچ. پی. وی ایرانی چه می‌دانیم؟
درمان رایگان و محرمانه HIV
رییسی در پاسخ به سوالی درباره نتایج پویش من هم تست اچ‌آی‌وی می‌دهم، گفت: سازمان جهانی بهداشت در رابطه با این بیماری شاخص۹۰ ـ ۹۰ ـ ۹۰ را مطرح کرده بود؛ به این معنا که ۹۰ درصد بیماران شناسایی شوند، ۹۰ درصدشان تحت درمان قرار گیرند و ۹۰ درصد درمان شده‌ها همچنان تحت کنترل باشند. سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر این شاخص‌ها را به ۹۵ افزایش داده است.
به گفته این مسئول وضعیت اچ‌آی‌وی ایدز در ایران در دو شاخص درمان و کنترل بیماران درمان شده، خوب است؛ اما در شناسایی مشکل داریم و به دلیل مسائل ناشی از انگ بیماری افراد برای درمان مراجعه نمی‌کنند و به همین ترتیب است که شناسایی بیماران‌مان کمتر از ۵۰ درصد است.
او تاکید کرد:، اما بیماران شناسایی شده، درمان موثر را دریافت می‌کنند و درمان‌ها به خوبی پیش می‌رود. اما هدفگذاریمان آن است که بتوانیم به شناسایی بیشتر این بیماران برسیم و به دنبال اقدامات انجام شده در این مدت تقریباً به حدود ۵۶ تا ۵۷ درصد شناسایی رسیده‌ایم. در مجموع حدود ۴۰ در صد مبتلایان، شناسایی نشده‌اند. عدم مراجعه این مبتلایان در حالی است که تست‌های اچ‌آی‌وی کاملاً محرمانه و رایگان انجام می‌شود و درمان موثر نیز به بیماران شناسایی شده ارائه می‌شود. با فعال کردن مراکزمان هدفگذاریمان آن است که تا پایان سال آینده شناسایی مبتلایان اچ‌آی‌وی را به ۶۰ تا ۶۵ درصد در کشور برسانیم.
چالش برنامه پزشکی خانواده
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع در برنامه قانون هفتم توسعه آمده است، گفت: مشکل اصلی برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، عدم اجرای قانون است. وزارت بهداشت خواهان دریافت بودجه مصوب برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع است و بودجه بیشتری را مطالبه نمی‌کند. سرانه‌ای که برای اجرای پزشک خانواده در قانون لحاظ شده، همان بودجه نشاندار و تحویل ما شود؛ این در حالیست که همین بودجه مطرح در قانون نیز توسط سازمان برنامه و بودجه پیش‌بینی نشده است.
او ادامه داد: مشکل برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، بودجه نیست بلکه اجرای قانون است. بر اساس قانون، میزان سرانه سلامت هر ایرانی مشخص شده است و این سرانه می‌بایست پرداخت شود. برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع در برنامه هفتم توسعه آمده و به همین دلیل بودجه این برنامه مشخص است.
این مسئول درباره بودجه مورد نیاز برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع گفت: وزارت بهداشت متقاضی دریافت ۸۰ همت برای اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع در سال اینده است. باز هم تاکید می‌کنم، مشکل نظام ارجاع، مشکل بودجه‌ای نیست بلکه عدم پایداری بودجه است. تجربه اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع در استان‌های فارس و مازندران سبب شده که این برنامه در سطوح ۲ و ۳ اجرا نشود و در سطح ۱ به صورت ناقص عملیاتی شود.
رییسی با بیان اینکه رئیس جمهور متقاضی اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع است، توضیح داد: رئیس‌جمهور در منصب‌های مختلف حوزه سلامت حضور داشته و بر اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع تاکید می‌کند.
وی در این باره افزود: متاسفانه نظام سلامت کشور، بیمار است و به یک ساماندهی در نظام ارایه خدمات نیاز دارد. اگر خواهان ساماندهی نظام سلامت کشور هستیم، می‌بایست برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع را اجرا کنیم.
وظایف وزارت بهداشت در موضوع آلودگی هوا
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر وظایف وزارت بهداشت در ارتباط با آلودگی هوا گفت: «قانون هوای پاک» وظایفی را برای وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی کشور در نظر گرفته است. بر اساس قانون هوای پاک، وزارت بهداشت وظیفه دارد که اطلاعات «اندازه‌گیری آلودگی هوا»، «میزان بروز بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا» و «هزینه‌های ناشی از بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا» را محاسبه و منتشر کند. این وزارتخانه به تمام وظایف خود عمل کرده است.
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه ۶۰ درصد آلودگی هوا به دلیل وسایل نقلیه است، گفت: کیفیت خودرو‌های داخلی خوب نیست و این خودرو‌ها سوخت را بد می‌سوزانند وهمین عامل آلودگی هواست.
رییسی با انتقاد از سیستم حمل و نقل عمومی کشور گفت: سیستم حمل و نقل عمومی کشور به هیچ وجه مناسب نیست و می‌بایست تقویت شود.
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه تقویت جایگاه‌های شارژ خودرو‌های برقی یک امر ضروری است، خاطرنشان کرد: کشور‌های اروپایی، زمان مشخصی را برای گسترش جایگاه‌های شارژ خودرو‌های الکترونیکی در نظر گرفته‌اند و تعداد جایگاه‌های شارژ خودرو‌های الکترونیکی این کشور‌ها می‌بایست تا آن بازه زمانی افزایش یابد.
او با بیان اینکه استفاده از تکنولوژی در کاهش آلودگی هوا نقش دارد، گفت: تحریم‌ها سبب محدودیت دسترسی به برخی فناوری‌ها در کشور شده و این فناوری‌ها می‌تواند میزان آلودگی هوا را کاهش دهد. به طور مثال، «فلرسوزی» در جنوب کشور بسیار زیاد است؛ این در حالی است که استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند سبب کاهش آلودگی ناشی از فلرسوزی شود. اما به واسطه تحریم‌ها این تکنولوژی‌ها در دسترس نیستند. همچنین مازوت‌سوزی از دیگر عوامل بروز آلودگی در کشور به حساب می‌آید.
رییسی با بیان اینکه موضوع آلودگی هوا در کانون توجه رئیس‌جمهور قرار گرفته، گفت: به گفته وزیر بهداشت، موضوع آلودگی هوا در کانون توجه رئیس‌جمهور قرار گرفته و ایشان نسبت به این موضوع بسیار حساس است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه تعداد روز‌های آفتابی کشور فرصت مغتنمی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است، خاطرنشان کرد: تعداد روز‌های آفتابی کشور بیش از ۲۵۰ روز است که یک فرصت مناسب برای استفاده از پنل‌های خورشیدی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به حساب می‌آید.
مافیای زباله و مشکلات بهداشتی
او در پاسخ به سوالی درباره مدیریت پسمان‌های بیمارستانی گفت: ۹۴ درصد بیمارستان‌های کشور به دستگاه امحا زباله فعال مجهز هستند. بررسی‌ها بیانگر این است که روزانه ۱۵۰ تن زباله در بیمارستان‌های کشور تولید می‌شود.
معاون وزیر بهداشت درباره مدیریت هوشمند پسماند‌های بیمارستانی در کشور اظهار کرد: پسماند‌های بیمارستانی در استان‌های اصفهان، همدان و قزوین به صورت هوشمند مدیریت می‌شود. همچنین دستورالعمل پسماند پزشکی در حال بررسی است.
رییسی با بیان اینکه زباله به عنوان «طلای کثیف» قلمداد می‌شود، گفت: مافیای زباله در کشور حضور دارد و از آن استفاده می‌کند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با انتقاد از شیوه دفع زباله در کشور خاطرنشان کرد: شیوه دفع پسماند و زباله در کشور خوب نیست. متاسفانه، بسیاری از شهرداری‌های کشور فقط زباله را از سطح شهر جمع آوری می‌کنند و آن را بدون هیچ اقدامی در یک محل خاص رها می‌کنند. رهاکردن زباله بدون هیچ اقدام و عملی یک ریسک‌فاکتور به حساب می‌آید، چرا که شیرابه زباله می‌تواند منجر به مشکلات فراوان شود. دفع نامناسب زباله و پسماند از علل شیوع تب دانگی در چابهار است.
