جایزه‎های که اجازه ارزان شدن قیمت دارو را نمی‎دهند

رویداد۲۴- تهیه دارو بعد از رنج بیماری، رنج و درد دیگری است که بیمار یا همراهان او باید متحمل شوند. مسئله دیگر فقط پیدا نشدن دارو نیست. قیمت دارو نیز جان بیمار را به لب می‎رساند. از سویی دیگر داروخانه‎ها به سادگی بی آنکه نسخه‎ای ارائه شود با قیمت‎های بالا دارو می‎فروشند.

به گفته گروهی از پزشکان، قیمت واقعی داروهای ایرانی که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند، در مواردی تا پانصددرصد ارزان‌تر از مبلغی است که مصرف کننده پرداخت می‌کند؟ 

مشاهداتی وجود دارد مبنی بر اینکه، به ازای هر یک بسته کپسول ضددرد سلکوکسیب صد (Celecoxib 100mg) پنج بسته به عنوان جایزه در اختیار داروخانه‌ها قرار می‌گیرد. این یعنی پانصد درصد جایزه!.

 بنابراین اگر به فرض کپسول سلکوکسیب صد دارای قیمت مصرف کننده 1200 تومان باشد، قیمت واقعی آن 200 تومان است. اختصاص جایزه به تمام داروهای ایرانی اعم از قلبی ‌عروقی، فشار خون، اعصاب، مُسکن و ... با درصدهای نجومیِ متفاوت از صددرصد به بالا وجود دارد. 

گواه این موضوع فاکتورهای موجود در تمام داروخانه‌های کشور است و اگر وزارت بهداشت از این موضوع مطلع نباشد،جای شگفتی دارد.

بر اساس قوانین سازمان غذا و دارو،  اختصاص جایزه به داروخانه‌ها خلاف قانون است. زیرا داروخانه‌ها به فروش بیشتر و غیرمنطقی ترغیب می‌شوند.

به عنوان مثال در بسیاری از موارد نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست. اما با وسوسه‌هایی که شرکت‌های پخش دارو در داروخانه‌ها ایجاد می‌کنند، آنها را به فروش بیشتر آنتی‌بیوتیک تشویق می‌کنند یا در مواردی آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر که دوز بالایی داشته و گران‌تر هستند را جایگزین آنتی‌بیوتیک‌های معمولی می‌کنند که متأسفانه مقاومت دارویی ایجاد کرده و اگر روزی بیمار دچار عفونت شدیدی شود، دیگر بدنش به آنتی‌بیوتیک‌های موجود پاسخ نمی‌دهد.

این در حالی است که یکی از تولیدکنندگان دارو در گفت‎وگو با رویداد۲۴ گفت: تعداد تولیدکنندگان و در پی آن پخش‎کنندگان دارو نسبت به جمعیت کشور هماهنگی ندارد. از همین رو است که به دلیل فزونی عرضه بر تقاضا، عرضه‎کننده باید راهکاری برای بقای اقتصادی خود پیدا کند.

به گفته این تولید کنند دارو؛ پخش کننده دارو برای جلب نظر مصرف‎کننده(داروخانه) مجبور می‎شود که امکانات ویژه و خدمات خاص ارائه دهد.

از سویی دیگر آسیب به سلامت پخش دارو از دیگر مسائلی است که منتقدان به وضعیت کنونی مطرح می‎کنند. به اعتقاد منتقدان؛ با رشد قارچ‌گونه‌ شرکت‌های پخش دارو، که برای کسب درآمد و جهت فروش بیشتر دارو با یکدیگر رقابت می‌کنند، هر روز شاهد افزایش جایزه‌های نجومی هستیم. 

همچنین منتقدان معتقدند، تولید داروهای با کیفیت پایین از دیگر آسیب‎هایی است که وضعیت پخش غیر متعارف دارو رقم می‎زند. با تعاریفی که از درصدهای اختصاص یافته به دارو توسط شرکت‌های توزیع دارو بیان شد، که ما را به قیمت واقعی دارو می‌رساند، این سوال ایجاد می‌شود که مواد اولیه به کار رفته در تولید داروها چیست که با چنین درصدهای جایزه، باز هم برای شرکت‌های تولیدکننده و پخش کننده سودآورند؟

اگر سازمان‌های بیمه‌گر مجبور نباشند مبالغ هنگفتی بابت هزینه‌های غیرواقعی دارویی پرداخت کنند، می‌توانند بیت‌المال را صرف ارائه خدمات دیگر و پوشش بیشتر سایر خدمات پزشکی کنند. همین می‌شود که سازمان‌های بیمه‌گر در انجام تعهدات خود عاجز هستند.

با توجه به اختصاص جایزه‌های جنون‌آمیز به داروها، که بیانگر قیمت تمام شده بسیار پایین‌تر از قیمت فروش است، چرا هر روز شاهد گران‌تر شدن داروهای ایرانی هستیم؟

در شرایطی که تولید کننده و پخش کننده دارو تخفیفات ویژه‎ای به داروخانه‎ها ارائه می‎دهند این سوال مطرح می‎شود که چرا قیمت دارو ازمبدا ارزان‌تر نمی‎شود. 

زمانی که امکان دارد جایزه‌های خاص به داروخانه ارائه شود، به این معنی است که تولیدکننده دارو با این وجود هم سود خواهد کرد. بر همین اساس کاهش قیمت از مبدا امکان پذیر خواهد بود، اما در این بین این مصرف کننده است که بیشترین هزینه را پرداخت می‎کند.