بخشنامههای ضد و نقیض برای پرداخت ارز زائران اربعین/ نرخ ارز اربعین دقیق نیست
رویداد۲۴ پیش ازابلاغ دستورالعمل بانک مرکزی در خصوص حذف ارز مسافرتی، مسافران ایرانی که بزرگتر از دوازده سال بودند از راههای هوایی، زمینی، ریلی و دریایی از کشور خارج میشدند و میتوانستند برای یک بار در طول سال حداکثر ۳۰۰ دلار آمریکا یا معادل آن را با ارائه گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران، بلیط مسافرت، ویزای کشورمقصد (درخصوص کشورهایی که نیاز به اخذ ویزا دارند) و تعهد کتبی مسافر مبنی بر خرید ارز مسافرتی فقط از یک منبع، با نرخ مبادلهای تهیه کنند.
هر چند این بخشنامهها با انتقادهایی همراه بود، اما با شروع ماه محرم زمزمههایی در مورد حذف ارز مسافرتی با نرخ نیما به زائران شنیده شد و گفته شد هزینه ویزای این مسافران نیز با توجه به نرخ روزانه نیما به حساب سفارت عراق در ایران از سوی بانک مرکزی حواله خواهد شد که هزینه آن حدود ۴۱ دلار است. بر اساس این گزارش با توجه به محدودیتهای ارزی پیشبینی میشد امسال ارز مسافرتی برای زائرین اربعین نیز پرداخت نشود، اما اوایل مهرماه مدیر کل دفتر برنامهریزی نظارت بر امور حجم و زیارت سازمان حج خبر داد که ثبتنام زائران اربعین از چهارم مهرماه در ۲۵۰۰ دفتر تحت پوشش این سازمان با تخصیص ارز حدود ۸ هزار تومانی در سراسر کشور آغاز خواهد شد و زائران برای ثبتنام شرکت در مراسم اربعین فقط میتوانند از طریق سامانه سما اقدام کنند.
مرتضی آقایی گفته بود ارز تخصیص یافته بهصورت ارز ثانویه از طریق بانک مرکزی تامین شده و زائران باید به هنگام ثبتنام از طریق یکی از دفاتر اعلام شده بر مبنای حدود ۴۰ دلار برای اخذ روادید با در نظر گرفتن هر دلار حدود ۸ هزار تومان معادل ریالی آن را پرداخت کنند و هزینههای بیمه، بهداشت و خدمات درمانی در حدود ۲۰ هزار تومان و نیز کارمزد ثبتنام دفاتر جداگانه محاسبه و اخذ میشود و ویزای صادره زائران اربعین از زمان صدور دارای ۵۰ روز اعتبار است.
عباس آرگون عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در مورد حذف ارز مسافرتی به رویداد۲۴ می گوید: در بازههای زمانی مختلف یارانههای ارزی پرداخت میشد وهمین یارانه به بحش توریستی و گردشگری نیز داده میشد، اما با محدویتهای ارزی و افزایش تحریمها ضرورت بهرهگیری از ذخایر ارزی بیشتر شد و با تصمیم دولت پرداخت ارز دولتی به سفرهای غیر ضروری و گردشگری حذف شد. برخی افراد از ارزی که بابت سفرهای گردشگری دریافت میکردند، به جز هزینه سفر سود هم کسب میکردند و الباقی ارز خود را در بازار آزاد میفروختند.
او گفته است: پس از حذف ارز مسافرتی به یکباره نرخ بلیتهای هواپیما نیز افزایش پیدا کرد و سفرها اقتصادیتر شد، اما ارز یارانهای تا پایان شهریور ماه به دو بخش دانشجویان خارج از کشور بیماران خارج از کشور پرداخت میشد، اما هنوز پرداخت این ارز برای این بخش نیز مشخص نیست، اما برای هر بخشی که نیاز بیشتری باشد مسلما باید پرداخت شود.
عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران گفت: در این مدت بخشنامههای مختلفی صادر شد که گاهی یکدیگر را نقض کردند و بعضا یکطرفه توسط دولت صادر شد و کارشناسی نشده بود، به همین دلیل احتمال حذف ارز مسافرتی برای مسافران عتبات هم میرفت. اما بهتر بود پیش از این که این بخشنامههای ضد و نقیض صادر و رسانهای شود، جوانب آن بررسی میشد.
آرگون در پاسخ به این پرسش که رقم ۸ هزار تومان سامانه نیما چگونه به دست آمده است، گفت: در این خصوص دولت محاسباتی کرده است، اما واقعیت امر این است که نرخ ارز این رقم هم نیست و با توجه به نرخ تورم این رقم حدود هزار تومان بیشتر است اما با توجه به مشکلات ارزی دولت پاسخگو این حجم تقاضا نیست و هیچ کشوری هم نمیتواند پاسخگوی داراییهایی باشد که به یکباره تبدیل به ارز میشود. البته دولت میتواند ارز به بازا تزریق کند، اما با توجه به محدودیتهایی که در آینده خواهد داشت، عرضه ارز را محدود کرده وگرنه میتواند قیمت آن را پایینتر هم بیاورد.