سود سینما در جیب کیست؟

رویداد۲۴ اگر رقم فروش کلی سینماها در سال گذشته، به مرز 180 میلیارد تومان نزدیک شد و این، نوید بسیار خوبی برای نزدیک‌شدن به شاخصه‌های یک سینمای صنعتی بود باید بگوییم این رقم در سال جاری و تا هجدهم اسفند، به بیش از 240 میلیارد تومان رسیده است که البته تمام آن را نباید به پای بالا رفتن قیمت بلیت در سال جاری محدود کنیم چراکه تا همینجا، تعداد مخاطبان سینمای ایران، یک میلیون بیشتر از سال گذشته بوده‌اند.

به تمام اینها اضافه کنید که فیلم‌های اکران نوروز قرار است بنا به گفته‌ای، از چهارشنبه این هفته روی پرده بروند که همین اتفاق، قطعا تعداد مخاطبان سینما در سال 97 را با رشدی بسیار بالاتر نسبت به آمار سال 96 قرار خواهد داد و حالا رقم فروش کل سینما در سال 97 را به رقم افسانه‌ای 250 میلیارد تومان نزدیک خواهد کرد.

برای مشخص‌شدن ریزجزئیات آمار سینمای ایران در سال 97، آن را در چهار دسته‌بندی مجزا مورد بررسی قرار داده‌ایم که در ادامه توجه شما را به مطالعه آن جلب می‌کنیم. با این توضیح که مبنای محاسبه در هریک از این جمع‌بندی‌ها، فروش مکانیزه سینماهای کل کشور بوده و طبعا سینماهایی در کشور وجود دارند که زیر نظر این سیستم قرار ندارند، ولی با درنظر نگرفتن آن تعداد سینماها، خدشه‌ای جدی به این آمار وارد نمی‌شود.

میزان فروش ماهانه سینما در سال 97
سینمای ایران، کار خود را در سال 97 با یک اکران نوروزی رویایی آغاز کرد. بازه‌ای که در آن پنج فیلم توانستند خود را در میان 10 فیلم پرفروش سال قرار دهند. به همین دلیل فروش فروردین امسال که رشد 25 درصدی بلیت را به خود می‌دید، توانست 42 میلیارد و 500 میلیون تومان فروش کند. تعداد مخاطبان این ماه نیز کمی بیش از چهار میلیون و 500 هزار نفر بودند.

در اردیبهشت امسال با اینکه تمام فیلم‌های اکران نوروز، روی پرده بودند و حتی برخی فیلم‌های تازه‌نفس مانند «تگزاس» در قالب اکران دوم نوروز به نمایش درآمدند، اما تعداد مخاطبان و فروش این ماه، افتی آشکار در قیاس با فروردین ماه داشت به‌گونه‌ای که رقم فروش سینماهای کشور در اردیبهشت امسال به 27 میلیارد و 200 میلیون تومان رسید و تعداد مخاطبان هم کمی کمتر از سه میلیون و 500 هزار نفر بودند.

خرداد‌ماه، همواره به‌دلیل تعطیلی‌هایی که در خود دارد، ماه پایین‌آمدن آمارهای سینمایی است. در خرداد‌ماه امسال، ماه رمضان و تعطیلی‌های ایام ضربت و شهادت نیز مزید بر علت شد تا یک کاهش آشکار در این آمارها داشته باشیم به‌طوری که رقم فروش سینماها در این ماه به 12 میلیارد و 615 میلیون تومان تقلیل یافت و تعداد مخاطبان هم به یک میلیون و 672 نفر رسید.

در تیر ماه، میزان فروش سینماها به بیش از 21 میلیارد و 600 میلیون تومان رسید و تعداد مخاطبان هم دو میلیون و 360 هزار نفر بودند.

مرداد، پرفروش‌ترین اکران تابستان را در خود داشت؛ ماهی که با بیش از 28 میلیارد تومان فروش، دومین ماه پرفروش سینماهای کشور پس از فروردین بود. تعداد مخاطبان سینما نیز در مرداد‌ماه داغ، بیش از سه میلیون و 221 هزار نفر بودند.

شهریور اگرچه یکی از ماه‌های خوب سینمایی است اما به‌دلیل تلاقی این ماه با دهه اول محرم، استقبال چندان خوبی از فیلم‌ها صورت نگرفت. در شهریور امسال، سینماها تنها 12 میلیارد و 779 میلیون تومان فروختند و چیزی در حدود یک میلیون و 441 هزار نفر به تماشای فیلم‌ها نشستند. آماری که تقریبا با خرداد‌ماه پر از تعطیلات برابری می‌کند. اما هر چه شهریور نفروخت، در مهر‌ماه، مخاطبان استقبال خوبی از سینماها به‌عمل آوردند به‌طوری که به‌رغم رسیدن سرمای زودرس و سونامی باران در کل کشور، فروش مهر سینماها، به بیش از 20 میلیارد و 764 میلیون تومان رسید. تعداد مخاطبان این ماه هم بیش از دو میلیون و 230 هزار نفر بودند. البته حجم سرما و بارش‌ها در آبان‌ماه به یک افت تدریجی رسید به‌طوری که سینماها در این ماه، کمی بیش از 15 میلیارد و 500 میلیون تومان فروختند و تعداد کسانی که به تماشای فیلم نشستند نیز یک میلیون و 787 هزار نفر بود.

در آذر‌ماه سینماهای کشور حدود 18 میلیارد و 290 میلیون تومان فروش داشتند و نزدیک به دو میلیون و 100 هزار نفر نیز به سینما رفتند.

این رقم فروش و تعداد مخاطب برای دی‌ماه نیز تکرار شد به‌طوری که در این ماه 18 میلیارد و 805 میلیون تومان عایدی سینماها بود و تعداد دو میلیون و 174 هزار نفر نیز به تماشای فیلم‌ها نشستند.

در بهمن‌ماه به‌دلیل سرمای هوا و البته برگزاری جشنواره فیلم فجر، طبیعتا حجم استقبال از آثار روی پرده با کاهشی چشم‌گیر همراه بود به‌طوری که در این ماه سینماها حدود 14 میلیارد تومان فروختند و چیزی حدود یک میلیون و 708 هزار نفر نیز به سینما رفتند که البته این آمار، تنها محدود به فیلم‌های اکران است و دربردارنده آثار به نمایش درآمده در جشنواره سی‌وهفتم فجر نیست.

در اسفند ماه نیز در 18 روز نخست این ماه، عایدی گیشه چیزی حدود هشت میلیارد تومان بوده است و 838 هزار نفر نیز به سینماها رفتند. با اضافه شدن فیلم‌های اکران نوروز در هفته پایانی سال، آمارهای اسفند ماه دگرگون خواهد شد. با احتساب فروش 18 روزه اسفند، سینمای ایران در سال 97، چیزی درحدود 240 میلیارد و 86 میلیون تومان فروش داشته است. تعداد مخاطبان امسال سینماها نیز 12 میلیون و 869 هزار نفر بوده‌اند. این آمار در سال گذشته، حدود 173 میلیارد تومان فروش (با احتساب 18 روز نخست اسفند) و 11 میلیون و 873 هزار مخاطب بوده است. سینماهای ایران در قیاس با سال گذشته، حداقل در جذب مخاطب تا امروز بیش از یک میلیون شاخص مثبت به خود می‌بیند. هرچند با اضافه شدن مبلغ بلیت در سال آینده و افزوده شدن سالن‌های سینمایی در تهران و چند شهرستان کشور، قطعا میزان فروش در سال 98، سینمای ایران را در سراشیبی صنعتی شدن قرار خواهد داد و به همین دلیل، برآوردهایی بیش از 300 میلیارد را متوجه خود کرده است.

10 فیلم پرفروش امسال
قطعا تصور اینکه فیلمی از «ابوالحسن داوودی» بتواند به‌لحاظ ریالی، پرفروش‌ترین فیلم امسال لقب بگیرد، کمی سخت بود. آن هم با رقم عجیب 38 میلیارد فروش مکانیزه و بیش از 40 میلیارد درمجموع. اما با این حال زوج «رضا عطاران» و «جواد عزتی» نتیجه داد و سبب شد تا «هزارپا» با فاکتورهای امتحان پس داده‌ای همچون بازگشت به فرهنگ زندگی مردم در دهه 70 و نوستالژی‌هایی که امروز برای ما حکم سرگرمی پیدا کرده، بتواند به این فروش افسانه‌ای دست پیدا کند.

«هزارپا» از 13 تیر روی پرده رفت یعنی در بهترین زمان ممکن. ماه رمضان تمام شده بود و تنها یک هفته پس از عید فطر درحالی که امتحان مدارس و دانشگاه‌ها نیز به پایان رسیده و آغاز فصل تابستان، توانست در یک اکران طلایی و با تعداد سینماهای زیاد به چنین فروشی نائل آید. خیلی جالب است بدانید این فیلم، هنوزهم در چند سینما روی پرده است. مثلا فیلم هم‌اکنون در سه شهر استان اصفهان و در کرج روی پرده است. این فیلم در 18 اسفند امسال که دی‌وی‌دی آن نیز منتشر شده، در 10 سانس، در این شهرها، 435 هزار تومان فروش داشته است. در 17 اسفند، طی 11 سانس یک میلیون و 805 هزار تومان فروخت و در 16 اسفند، طی 12 سانس، یک میلیون و 507 هزار تومان فروش داشته است. همچنین این فیلم در سه‌شنبه هفته گذشته، با بلیت‌های نیم‌بها در 16 سانس نمایش داده شد و دو میلیون و 477 هزار تومان فروش را از آن خود کرد؛ آماری که حتی از رقم فروش برخی فیلم‌های تازه اکران سینمای ایران نیز بالاتر است.

تعداد مخاطبان این فیلم طبق آمار سینماهای مکانیزه، حدود چهار میلیون و 218 هزار نفر است. همین آمار خود نشانگر آن است که تا چه اندازه با کلیت سینما به‌لحاظ ارتباط با عموم مخاطبان فاصله دارد. به‌طوری که پرفروش‌ترین فیلم امسال سینمای ایران که فروشی بسیار بالاتر از پرفروش‌ترین آثار چند سال اخیر سینمای کشور دست پیدا کرده تنها توانسته کمی بیش از چهار میلیون نفر از مردم را به سینماها بکشاند؛ حال آنکه این تعداد در مقیاس 70 میلیون جمعیت واجد سینما رفتن ما، بسیار ضعیف لحاظ می‌شود.

دومین فیلم پرفروش امسال، با یک فاصله ریالی عجیب به نسبت «هزارپا» قرار دارد. گروتسک «مصادره» باز هم با بازی «رضا عطاران»، توانست حدود 15 میلیارد و 700 میلیون تومان فروش داشته باشد. فیلمی که در نوروز روی پرده رفت و نخستین تجربه کارگردانی «مهران احمدی» محسوب می‌شد. «مصادره» توانست بیش از یک میلیون و 640 هزار نفر را به سینماها بکشاند.

«لاتاری»، دیگر فیلم اکران نوروز امسال بود که تنها 800 میلیون کمتر از «مصادره» فروخت و در جایگاه سومین فیلم پرفروش امسال قرار گرفت. این فیلم 14 میلیارد و 802 میلیون تومان فروخت و توانست بیش از یک میلیون و 816 هزار نفر را به سینماها بکشاند.

«تگزاس» در اکران دوم نوروز روی پرده رفت. از 29 فروردین توانست 14 میلیارد و 424 میلیون تومان فروش داشته باشد. تعداد مخاطبان این فیلم هم یک میلیون و 722 هزار نفر بودند.

«به وقت شام» ابراهیم حاتمی‌کیا، پنجمین فیلم پرفروش امسال است. فیلم در اکران نوروزی امسال، 13 میلیارد و 52 میلیون تومان فروش داشت.

«مغزهای کوچک زنگ‌زده» که از چهارم مهر‌ماه روی پرده رفت توانست در یک گیشه غیرقابل انتظار، 12 میلیارد و 766 هزار تومان فروش داشته باشد. تعداد مخاطبان این فیلم هم یک میلیون و 307 هزار نفر بودند.

«قانون مورفی» رامبد جوان که هنوز هم روی پرده است توانسته تا اینجا 9 میلیارد و 391 میلیون تومان فروش داشته باشد. خیلی بعید است در هفته‌های آتی که تعداد سالن‌های این فیلم، به‌شدت محدود خواهد شد، این فیلم بتواند به رکورد فیلم «هومن سیدی» نزدیک شود، بنابراین جایگاه هفتمین فیلم پرفروش امسال برای فیلم جوان تثبیت شده است. تعداد مخاطبان فیلم نیز تا امروز حدود یک میلیون و 100 هزار نفر بوده‌اند.

«لونه زنبور» که ترانه تیتراژ پایانی آن به‌عنوان بهترین قطعه سال انتخاب شد، توانست هشتمین فیلم پرفروش امسال باشد. فیلم «برزو نیک‌نژاد» که جزء اکران نوروز بود، توانست 9 میلیارد و 145 میلیون تومان فروش داشته باشد و حدود یک میلیون و 60 هزار نفر را به سینماها بکشاند.

مورد بسیار عجیب اکران امسال، فروش بیش از انتظار یک انیمیشن بود. «فیلشاه» که در اکران نوروزی حضور داشت به لطف یک اکران طولانی و حمایت نسبی پردیس‌های بزرگ و البته تبلیغات تلویزیونی بسیار توانست گیشه رویایی 7 میلیارد و 906 میلیونی را به خود ببیند.

دهمین فیلم پرفروش امسال، فانتزی پرحاشیه «لس‌آنجلس‌–تهران» بود که از هجدهم مهر امسال روی پرده رفت و توانست 7 میلیارد و 177 میلیون تومان فروش داشته باشد. با نگاهی به 10 فیلم پرفروش امسال متوجه می‌شویم که پنج فیلم از این 10 فیلم جزء اکران نوروزی بوده‌اند. همچنین پنج فیلم از این تعداد، کمدی بوده‌اند. حضور یک فیلم از سینمای مقاومت و یک فیلم انیمیشن، جزء موارد بسیار عجیب اکران امسال است که تمایل مخاطبان برای تماشای این‌گونه آثار را نشان می‌دهد.

مردان پرفروش سینمای ایران
«رضا عطاران» در دو فیلم اول پرفروش امسال، نقش اصلی را بازی کرده‌، «مهران احمدی» نیز در قامت بازیگر، پرفروش‌ترین فیلم سال را داشته و در قامت کارگردان، دومین فیلم پرفروش را. «هومن سیدی» هم در قامت بازیگر، دومین فیلم پرفروش را داشت و در لوای کارگردان، ششمین فیلم پرفروش سال را. علاوه‌بر «رضا عطاران» و «مهران احمدی»، بابک حمیدیان، حمید فرخ‌نژاد، پژمان جمشیدی و هادی حجازی‌فر بازیگرانی هستند که در دو فیلم از این 10 فیلم پرفروش سال بازی داشته‌اند.

سینماهای پرفروش
همان‌گونه که تصور می‌شود، بیشترین میزان فروش فیلم‌ها در پردیس‌های سینمایی اتفاق می‌افتد. حدس‌زدن چند سینمای اول این فهرست نیز نباید کار چندان دشواری باشد. پردیس کورش به مانند چند سال اخیر، رتبه اول این فهرست را از آن خود کرد. این پردیس با 12 سالن فعال عمومی توانست تا 18 اسفند، 30 میلیارد و 326 میلیون تومان فروش داشته باشد و با این آمار خیره‌کننده، قاطعانه در صدر پردیس‌های پرفروش کشور قرار گیرد. دو میلیون و 400 هزار مخاطب نیز در سال جاری برای تماشای فیلم به این پردیس مراجعه کرده‌اند.

به‌عنوان مثال فیلم «هزارپا» به‌عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال، چهار میلیارد و 174 میلیون تومان از 38 میلیارد فروش کل خود را در این پردیس به‌دست آورد. «مصادره» که دومین فیلم پرفروش امسال است نیز حدود دو میلیارد و 100 میلیون از فروش 15 میلیارد و 691 میلیون تومانی خود را در این پردیس کسب کرده است.

پردیس آزادی که روزگاری 30 تا 35 درصد فروش کل یک فیلم را رقم می‌زد، در رده دوم پرفروش‌ترین سینماهای کشور قرار گرفته است. این پردیس پنج سالنه، امسال 13 میلیارد و 412 میلیون تومان فروش داشته و یک میلیون و 47 هزار مخاطب نیز به خود دیده است.

میان پردیس‌های پرسالن تهران، پردیس هویزه مشهد توانسته سومین سینمای پرفروش کشور در سال 97 باشد. این پردیس هشت سالنه در سال جاری، هشت میلیارد و 800 میلیون تومان فروش داشته و 893 هزار مخاطب را جذب کرده است.

رتبه چهارم سینماهای پرفروش امسال به پردیس باغ کتاب با 10 سالن می‌رسد. این پردیس امسال هشت میلیارد و 656 میلیون تومان فروش داشته و تعداد مخاطبانش نیز 739 هزار نفر بوده است.

پردیس مگامال هم با 10 سالن، هشت میلیارد و 324 میلیون تومان فروش داشته است. این پردیس توانست 739 هزار مخاطب داشته باشد.

پردیس ملت با پنج سالن، هفت میلیارد و 478 میلیون تومان فروش داشته و تعداد مخاطبان امسالش هم 59 هزار نفر بوده است.

پریس اطلس مشهد که 11 سالن دارد و تنها چند روز است که وارد دومین سال حیات خود شده نیز در سال جاری 6 میلیارد و 362 میلیون تومان فروش داشته و توانسته 758 هزار مخاطب داشته باشد.

رتبه هشتم سینماهای پرفروش امسال به چارسو رسید. این پردیس پنج سالنه، 6 میلیارد و 165 میلیون تومان فروش داشته و تعداد مخاطبانش هم امسال 499 هزار نفر بوده است.

پردیس زندگی با پنج سالن، پنج میلیارد و 672 میلیون تومان فروش داشته و 492 هزار نفر را به خود جذب کرده است.

دهمین سینمای پرفروش کشور در سال 97، سینما فرهنگ تهران است که سه سالن دارد و توانسته پنج میلیارد و 467 میلیون تومان فروش داشته باشد. تعداد مخاطبان امسال این سینما نیز 433 هزار نفر بوده است.

کدام پردیس‌های سینمایی در جمع پرفروش‌های سینما؟
البته نمی‌توان این‌طور برداشت کرد که این 10 پردیس، برای سال آینده نیز بتوانند در همین رتبه‌ها قرار گیرند. رقابت بسیار سنگینی بین پردیس‌های سینمایی در جریان است.

پردیس کورش قرار است از دو سالن دیگر خود رونمایی کند که قطعا در میزان فروش ماهیانه این پردیس محبوب، تاثیر مثبت خواهد گذاشت.

پردیس ایران‌مال که هم‌اکنون 12 سالن دارد، احتمالا در سال آینده از تعداد سالن‌های بیشتر خود رونمایی می‌کند. هرچند این پردیس در جشنواره فجر امسال رونمایی شد و در همین بازه نیز به محبوبیت بسیار بالایی دست یافت که قطعا سبب خواهد شد سال آینده این پردیس جزء 10 پردیس پرفروش کشور قلمداد شود.

پردیس رزمال در غرب تهران (چیتگر) سال آینده افتتاح می‌شود و احتمال اینکه این پردیس نیز در این فهرست قرار گیرد، بسیار زیاد است.

«لوتوس مال» با 14 سالن در جنوب تهران، دیگر پردیس خبرساز سال آینده سینماهای کشور خواهد بود که قطعا پتانسیل حضور در جمع 10 پردیس پرفروش سال 98 را خواهد داشت.

پردیس ساحل اصفهان که به‌تازگی احیا شده و دارای 9 سالن است نیز احتمالا رقیب سرسختی برای دیگر پردیس‌ها خواهد بود و سبب خواهد شد تا فهرست 10 پردیس پرفروش کشور از انحصار تهران و مشهد خارج شود و... تمام اینها نشان می‌دهد رقابت نفس‌گیری میان پردیس‌های محبوب کشور وجود دارد که البته بیشتر آنها در نقاط بالای شهر تهران متمرکز شده‌اند.

پردیس‌های سینمایی در پاساژها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای قد‌بلند کردند و مخاطبان سینما را درکنار مشتریان فروشگاه‌ها دارند.

پرکارترین دفاتر پخش کدامند؟
اگرچه در آمارهای سالیانه «ترین‌ها»، بیشتر نگاه‌ها به‌سمت پردیس‌ها، فیلم‌ها و بازیگران معطوف است اما باید نگاه جدی‌تری به دفاتر پخش هم داشت. دفاتری که در این سال‌ها، حواشی بسیاری را رقم‌ زده و ترجیح بر این داده شده که برخی فرهنگ‌سازی‌ها از این دفاتر آغاز شود.

با این حال، به‌رغم فزونی دفاتر پخش در سینمای ایران، دفاتر پرکار را همه می‌شناسند. پرکارترین دفتر پخش سینمای ایران در سال 97، به مانند سالیان گذشته دراختیار «فیلمیران» است. «علی سرتیپی»، مدیرعامل این دفتر است که مدیریت پردیس کورش را نیز برعهده دارد و از قضا، رئیس کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران نیز است. این دفتر در سال‌جاری، تاکنون 11 فیلم را روی پرده فرستاده که برای این تعداد فیلم، بیش از 9 میلیون و 451 هزار قطعه بلیت فروخته شده است. میزان گردش فیلم‌های این دفتر در گیشه سال 97 نیز 82 میلیارد و 993 میلیون تومان بوده است.

دومین دفتر پرکار امسال، «نیکان فیلم» است که متعلق به «بیژن امکانیان» است. این دفتر امسال هفت فیلم را روی پرده فرستاده است. برای این هفت فیلم، چیزی حدود چهار میلیون و 675 هزار قطعه بلیت فروخته شده یعنی 44 میلیارد و 995 میلیون تومان از گیشه امسال.

سومین دفتر، «هدایت فیلم» نام‌آشناست که دراختیار مرتضی و مصطفی شایسته است. این دفتر، امسال 6 فیلم داشته که برای آن، دو میلیون و 594 هزار قطعه بلیت فروخته شده است. 22 میلیارد و 102 میلیون تومان از کل میزان فروش سینمای ایران متعلق به فیلم‌های این دفتر پخش است.

«بهمن سبز» که دراختیار حوزه هنری است، چهارمین دفتر پخش پرکار سینمای ایران در سال 97 بوده است. این دفتر امسال 10 فیلم را اکران کرده که بابت آنها، دو میلیون و 722 هزار بلیت فروخته است. 20 میلیارد و 670 میلیون تومان هم در گردش امسال سینمای ایران نقش داشته است.

«حبیب اسماعیلی» که مدیریت «فیلمسازان مولود» را برعهده دارد، پنجمین دفتر پرکار امسال بوده است. این دفتر 9 فیلم روی پرده فرستاده که برای این تعداد فیلم، دو میلیون و 361 هزار قطعه بلیت به فروش رسانده است. 19 میلیارد و 914 میلیون تومان از فروش کل سینمای امسال متعلق به فیلم‌های این دفتر است.

«سیمای مهر» به مدیریت «سیدمحمود رضوی»، 6 فیلم امسال را روانه پرده سینما کرد. تعداد بلیت‌های فروخته شده برای آثار این دفتر، دو میلیون و 265 هزار قطعه و میزان فروش آن نیز 19 میلیارد و 558 میلیون تومان بوده است.

«خانه فیلم» با مدیریت «سعید خانی» 6 فیلم در اکران امسال داشت. یک میلیون و 342 هزار بلیت برای آثار این دفتر به فروش رفته که معادل ریالی آن، 12 میلیارد و 650 میلیون تومان است.

هشتمین دفتر پرکار امسال سینمای ایران، «نسیم صبا» با مدیریت «سعید سعدی» است که چهار فیلم روی پرده داشته است. این دفتر بابت این چهار فیلم، 571 هزار بلیت فروخته که جمع گیشه آن پنج میلیارد و 612 میلیون تومان است.

«راه عرفان» با مدیریت «محسن مسافرچی»، امسال سه فیلم روانه اکران کرده و برای این سه فیلم، 525 هزار بلیت فروخته است. سه میلیارد و 879 میلیون تومان از گیشه امسال متعلق به این سه فیلم است.

کمپانی قدیمی «پویا فیلم» با مدیریت «عبدالله علیخانی» و «حسین فرحبخش» هم امسال تنها یک فیلم روی پرده فرستاده و بابت آن 382 هزار بلیت فروخته که جمع آن، سه میلیارد و 188 میلیون تومان می‌شود.