یارانه پنهان کی بر می‌گردد؟
رویداد۲۴ بررسی اخبار روز جاری اقتصادی نشان از آن دارد که عموم خوانندگان اخباری همچون یارانه ارزی گوشت، حذف صفرهای پول ملی، چرایی رشد بورس تهران، بررسی بازار تلفن همراه، عرضه فروش فوری محصولات سایپا، گران فروشی برخی خودروسازان، واردات ۴ میلیون دلاری رژ لب، نرخ ارز و حواشی بازار ارز را مورد بررسی و پیگیری قرار داده‌اند.
از بهار سال گذشته بود که با ایجاد نوسان در بازار ارز بسیاری از بازارهای اقتصادی نوسان قابل توجهی به خود گرفت. اعمال تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا عاملی شد تا رشد قیمت در عموم بازارهای اقتصادی رخ دهد. در این فعل و انفعالات بازار محصولات خوراکی که در سبد کالای مردمی نقش اساسی ایفا می‌کنند با کاهش قدرت خرید تأثیر بسیار زیادی را دریافت کرد که بازار گوشت یکی از پرچم داران نوسان و رشد قیمت به حساب می‌آید.
دولت برای کنترل و مدیریت بازار کالاهای اساسی از سال گذشته ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای اساسی اختصاص داد اما در روزهای اخیر با وجود آنکه مصوبه مجلس برای تأمین کالاهای اساسی به وسیله ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود داشت دولت ارز پرحاشیه ۴۲۰۰ تومانی را برای گوشت حذف کرد و قرار است از این پس گوشت با ارز سامانه نیما به کشور وارد شود. این مسائل در حالی رخ داده که دولت مدعی شده در جای دیگری مابه‌التفاوت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای گوشت را به مردم پرداخت می‌کند اما تا به این لحظه راهکاری برای آن اعلام نکرده و از سوی دیگر هر زمان که دولت قصد آن را داشته به صورت نقدی یارانه‌ای به مردم پرداخت کند ایرادات بسیاری گرفته شده است.
اما نکته قابل توجه آن است که اقدامات دولت با وجود تأمین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای گوشت در سال گذشته جوابگو نبود و عاملی شد تا قیمت گوشت در بازار به شدت افزایش یابد به هر حال جای سوال دارد که با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و اختصاص ارز نیمایی به واردات گوشت، قیمت این ماده پروتئینی تا چه اندازه رشد خواهد کرد و در کنار آن دولت چگونه می‌خواهد این مابه‌التفاوت را در سبد خانوار جبران کند.
حال بررسی‌ها حکایت از آن دارد که با آغاز توزیع اینترنتی گوشت با نرخ ارز نیمایی ارزش هر کیلوگرم گوشت تازه ران قیمتی در حدود ۹۹ هزار و ۵۰۰ تومان دارد که این قیمت در مقابل میانگین قیمت همین محصول در بازار نهایتاً ۵۰۰ تا ۵,۰۰۰ تومان فاصله دارد.
تکرار ماجرای صفرهای بی‌محل
در سال‌های گذشته ارزش پول ملی کاهش قابل توجهی داشته است و سال گذشته بود که بانک مرکزی به واسطه رشد قابل توجه ارزش ارز و به تبع آن افت ارزش پول ملی پیشنهاد داد تا ۴ صفر از پول ملی حذف شود اما این پیشنهاد تا به امروز مسکوت مانده و بررسی‌ها نشان از آن دارد که این پیشنهاد برای بررسی‌های بیشتر در دستور کار کمیسیون اقتصادی هیئت دولت قرار گرفته است.
تجربه دیگر کشورها در سال‌های گذشته نشان از آن دارد که با حذف صفر از پول ملی ارزش پول ملی رشد می‌کند اما تا حدودی آثار تورمی به همراه دارد. از این رو بسیاری از کارشناسان بر این باورند به دلیل آنکه حذف صفر از پول ملی آثار تورمی به همراه دارد باید تورم کشور تک رقمی شود و بعد از آن حذف صفر از پول ملی در دستور کار قرار گیرد اما نکته قابل توجه آن است که تنها با حذف صفر از پول ملی نمی‌توان به رفع مشکلات اقتصاد همچون کاهش تورم دست یافت و برای دستیابی به این مهم باید در کنار حذف صفر از پول ملی باید اقدامات دیگری در دستور کار قرار گیرد و اقتصاد آمادگی این تصمیم و اقدام را داشته باشد.
چرایی رشد شاخص بورس
در دو روز گذشته شاخص بورس تهران رشد قابل توجهی داشت و به ارقام عجیب و غریبی دست پیدا کرد و جای سوال داشت که این اتفاق به چه دلیل رخ داده است. در بررسی دو روز گذشته بازار بورس به این مهم دست پیدا می‌شود که رشد شاخص بورس تنها به دلیل تضعیف ارزش پول ملی به ثبت رسیده و نباید آن چنان از بابت این رشد قابل توجه خوشحال بود.
اما نکته قابل توجه آن است که تمام نمادهای بورس روند صعودی به خود گرفته که در رابطه با این موضوع آقابزرگی-کارشناس بازار سرمایه معتقد است که اشتیاق تبدیل نقدینگی به دارای در کنار جو روانی رکوردشکنی‌ها را سبب شد. در دو ماه اخیر تمام سهم‌ها چه آنهایی که از نظر بنیادی قوی بودند و چه ضعیف‌ها همه با هم رشد کردند.
وی همچنین بر این باور است که در این چند روز اخیر قسمتی از نقدینگی که در گذشته از بازار سهام خارج شده بود به بازار بازگشت و با توجه به کاهش رشد اقتصادی ایجاد خسارت سیل و رشد ارزش دلار بیشتر مردم منابعشان را در بازار بورس سرمایه گذاری کرده‌اند.
بازار، خالی از خریدار
یکی از بازارهایی که در سال‌های اخیر به واسطه ارتقای فناوری رشد و جایگاهی قابل توجهی به خود گرفته بازار تلفن همراه است که به عنوان جزو جدا نشدنی زندگی امروزی به حساب می‌آید. اما این بازار در چند وقت اخیر با مشکلات متعددی در زمینه واردات و رجیستری دست و پنجه نرم می‌کند و عاملی شده تا تقاضای خرید در این بازار کاهش یابد. البته با وجود این مشکلات گزارش‌های میدانی از بازار تلفن همراه حکایت از آن دارد که پرچم داران برندهای مختلف هم زمان با بازارهای جهانی در کشور تأمین و عرضه می‌شود. حال با این شرایط میثم دادخواه-کارشناس حوزه مخابرات و فناوری اطلاعات معتقد است تقاضا در بازار به شدت افت کرده و این موضوع به دلیل رشد قیمت دلار در روزهای اخیر است و در کنار آنکه متقاضی در بازار آن چنان وجود ندارد فروشندگان نیز به دلیل نوسان بازار دست از عرضه کشیدند زیرا چشم اندازی برای تأمین کالا در روزهای آینده وجود ندارد.
مشتری مداری شاید زمانی دیگر
روزهای پایانی سال گذشته بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به افزایش قیمت خودرو در بازار به این نتیجه رسید که کاهش عرضه دلیل افزایش قیمت خودرو در بازار است از این رو با وجود آنکه شرکت‌های خودروسازی نتوانسته بودند به طور کامل به تعهدات گذشته خود عمل کنند آنها را مجبور به طراحی و اجرای طرح فروش و فروش فوری کرد. در ماه‌های پایانی سال گذشته به خصوص اسفند ماه دو شرکت خودروسازی ایران خودرو و سایپا به صورت روزانه برخی از محصولات خود را در طرح فروش فوری قرار دادند. حال در سال جاری این طرح فروش برای بار دیگر از چند روز گذشته آغاز شده و طرح فروش فوری سایپا قیمت عرضه پراید ۳۷ میلیون و ۳۸۱ هزار تومان تعیین شده است. این طرح فروش فوری در حالی آغاز شده که این دو شرکت در طرح‌های فروش فوری گذشته خود همچنان به مشتریان تعهد دارند و نتوانستند قسمتی از تعهدات خود را پاسخگو باشند.
در حالی که بازار و وزارت صنعت و معدن و تجارت به این نتیجه رسیدند که قیمت‌ها در بازار خودرو تا حدودی غیرمنطقی است و باید با افزایش عرضه قیمت‌ها متعادل شود برخی از خودروسازان همچون خودروسازی مدیران خودرو که به عرضه محصولات چینی می‌پردازند برخی از محصولات خود را تا حدود ۳۰ میلیون تومان گران‌تر از بازار به فروش می‌رساند و این در حالی است که در سال‌های گذشته وزارت صنعت معدن تجارت خودروسازان داخلی را مکلف به آن کرده بود تا به داخلی سازی قطعات تاکید بیشتری داشته باشند و رفته رفته میزان داخلی سازی خود را افزایش دهند اما این موضوع آن چنان عملی نشد و برخی شرکت‌های خودروسازی تنها به دنبال آن است تا میزان درآمد خود از بازار خودرو را به هر قیمتی حفظ کنند.
حال با این شرایط بررسی آمار تولید خودرو در اسفندماه سال گذشته نشان از آن دارد با وجود افت در تولید اتوبوس، کامیون، کامیونت، کشنده، ون مینی‌بوس و میدل‌باس نسبت به بهمن ماه سال ۱۳۹۷، اما میزان تولیدات خودرویی کشور در یک ماهه اسفند نسبت به مدت مشابه بهمن ماه سال گذشته رشد را به ثبت رسانده که این میزان رشد را مدیون افزایش حجم تولید سواری و وانت بوده است.
نکته قابل توجه در این آمار آن است که در این مدت طرح‌های پیش فروش و فروش فوری شرکت‌های خودروسازی در دستور کار بوده و به نظر می‌رسد این موضوع عامل رشد بخش سواری بوده است. اما در حالی آمار تولید خودرو منتشر شده که آمار کیفیت تولید در اسفندماه نیز اعلام شده و نکته قابل توجه در این آمار حضور یک خودرو ۵ ستاره در میان ۴۹ مدل خودروی سبک تولیدی بوده است. پژو ۲۰۰۸ در حالی ۵ ستاره کیفی در اسفندماه دریافت کرده است که در بهمن ماه ۴ ستاره بود، در کنار پژو ۲۰۰۸، ۱۳ خودرو توانسته ۴ ستاره را از آن خود کنند. اما بررسی آمار تولید و کیفیت خودرو نشان از آن دارد که انجمن خودروسازان از تولید بیش از ۸۲ هزار دستگاه خودرو در اسفندماه خبر داده بود اما آمار شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران از تولید ۵۰ هزار دستگاهی در این مدت حکایت دارد.
هزینه ۴ میلیونی برای آرایش لب
از سال گذشته اقتصاد ایران شرایط خاصی را پشت سر می‌گذارد از این رو دولت و بسیاری از بخش‌ها در میزان هزینه‌کرد خود دقت بیشتری را در دستور کار قرار داده‌اند و کشور به دنبال آن است تا کالاهایی که توان تولید داخلی آن وجود دارد را از طریق واردات تأمین نکند که برای این مهم به نظر می‌رسد باید نیاز و توان کشور به طور دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد یکی از راه‌های بررسی ورودی و خروجی بازار ایران بررسی آمار کمرگ است که بررسی‌ها نشان از آن دارد که طی ۱۱ ماهه سال گذشته به میزان ۹۲ تن انواع فرآورده‌های آرایش لب به ارزش ۴ میلیون و ۲۲۸ هزار دلار به کشور وارد شده این میزان فرآورده آرایشی لب از ۱۵ کشور به ایران وارد شده که بزرگترین صادرکننده به ایران در این زمینه کشور آلمان بوده است.
رفت و برگشت بازار ارز
دلار و یورو امروز با کاهش قیمت همراه بودند و قیمت خرید یورو در بانک‌ها به زیر ۱۵ هزار تومان رسید. بانک‌ها امروز (۲۷ فروردین) هر دلار آمریکا را ۱۳ هزار و ۲۰۸ تومان و هر یورو را ۱۴ هزار و ۹۲۸ تومان خریداری می‌کردند. قیمت خرید دلار در روز گذشته در بانک‌ها ۱۳ هزار و ۲۹۵ تومان و یورو ۱۵ هزار و ۳۹ تومان بود. همچنین بانک‌ها پوند را با افزایش قیمت نسبت به روز گذشته ۱۷ هزار و ۲۹۰ تومان خریداری می‌کنند. یورو مسافرتی نیز امروز در شعب ارزی بانک‌ها ۱۵ هزار و ۶۷۹ تومان بود که با احتساب کارمزد بانک مرکزی و بانک عامل به حدود ۱۶ هزار تومان می‌رسد.
این در حالی است که صرافی‌های مجاز بانک مرکزی امروز قیمت خرید هر دلار آمریکا را ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان و قیمت فروش آن را ۱۳ هزار و ۵۵۰ تومان اعلام کرده‌اند که نسبت به روز گذشته کاهش حدود ۱۰۰ تومانی داشته است. قیمت خرید یورو نیز در این صرافی‌ها ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۵ هزار و ۵۵۰ تومان اعلام شده است که نرخ یورو نیز نسبت به روز گذشته با کاهش حدود ۱۰۰ تومانی همراه بوده است.
