«شورایار» کیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

رویداد۲۴ همه ما، به زندگی در یک محله زیبا، آرام و امن علاقه‌مند هستیم. بیراه نگفته ایم اگر محله را نیز بخشی از خانه تعریف کنیم؛ پس دوستش داریم و به آن اهمیت می‌دهیم. با پیشرفت شهرنشینی و افزایش جمعیت، اداره محلات به سبک و سیاق پیشین امکان پذیر نبود و حضور نهاد‌های مختلف که کار ساخت و ساز و سامان دادن به محلات را به دست گیرند، احساس می‌شد.

 

در این میان باید شورایاری را یکی از کلیدی‌ترین نهاد‌های شهری دانست چرا که حلقه اتصالی است بین مردم و نهاد‌های بالاتر مانند شهرداری و شورای شهر. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد هماهنگی شورایاری، اگرچه شورایاری پس از گذر چهار دوره انتخاباتی، همچنان در بین بسیاری از مردم ناشناخته است،

 

اما مزایای مثبت آن را نمی‌توان نادیده گرفت. شورایاران عموما کسانی هستند که از دل محلات برخاسته و با مشکلات، چالش‌ها و کم و کاستی‌های آن آشنا هستند؛ چیزی که شورای شهر یا شهرداری‌ها هرگز با آن آشنا نیستند. این نهاد مردمی داوطلبانه، غیر دولتی و غیر سیاسی که تا امروز چندان توجهی به حضور آن نشده است-جز در دوره‌هایی کوتاه و در محله‌هایی محدود- می‌تواند تاثیر مثبت بسیار خوبی در شکل گیری محلاتی که امروز بیشتر به حال خود رها شده اند، داشته باشد.

شورایاری که خود نهادی غیرمتمکرز و غیر سیاسی است، به صورت مشارکتی اداره می‌شود و اعضای آن توسط مردم محله انتخاب می‌شوند و مهترین شرط برای کسی که در جهت شورایاری اقدام می‌کند، سکونت طولانی مدت در محله است تا با شرایط آن به خوبی آشنا باشد. در واقع شورایاران، منتخبان مردم برای اداره بهتر امور محلات هستند. از مهمترین اهداف تشکیل شورایاری‌ها، استفاده از تجربه و تخصص شهروندان هر محله و واگذاری اداره امور محلات به خود مردم است.

تجربه واگذاری امور محلات به مردم، در بسیاری از کشور‌های با نتیجه بسیار خوبی همراه بوده است، اما هنوز چنان که باید در کشور ما تثبیت نشده است و این وظیفه‌ای است بر دوش شورایاری که البته حمایت مردمی نیز می‌طلبد. در واقع مردم و شورایاران را می‌توان دو کفه ترازو دانست که برای رسیدن به تعادل محلات تلاش می‌کنند. شهروندان چه به عنوان شورایار و چه به عنوان شهروندان عادی مسئولیت‌ها و وظایف متقابلی نسبت به هم ایفا می‌کنند و ایفای صحیح این وظایف است که می‌تواند باعث ارتقای سطح کیفی محلات باشد. شاید امروز مهمترین وظیفه مردم محلات، تثبیت جایگاه شورایاری و همفکری با شورایان باشد.

وظایف شورایاران از سوی شورای اسلامی شهر تهران مشخص می‌شود، بسیار گوناگون و متنوع است که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به شناسایی مشکلات، ارائه طرح و پیشنهاد و تلاش در راستای محیطی سالم از نظر زیست محیطی با اهداف مبارزه با آلودگی‌های خاک، آب، آلودگی‌های صوتی و صرفه جویی انرژی در اماکن، شناسایی مشکلات، ارائه طرح و پیشنهاد برای بهبود وضعیت سفر‌های درون شهری با هدف بهینه سازی حمل و نقل، ارائه طرح و پیشنهاد در راستای فراهم آوردن امکانات، گذران اوقات فراغت جوانان و نوجوانان و گسترش مراکز تفریحی، ورزشی و هنری با هماهنگی ستاد اجرایی، بررسی و شناخت کمبود‌ها، نیاز‌ها و نارسایی‌های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی، رفاهی و عمرانی محله، ارائه طرح و پیشنهاد برای آموزش برنامه‌های دفاع غیر‌نظامی به شهروندان و همکاری با شورا برای مقابله و پیشگیری از حوادث غیر مترقبه و... اشاره کرد.

 

شورایاری‌ها که امروز در آستانه پنجمین دوره انتخابات خود قرار دارند از سال ۱۳۷۹ کار خود را آغاز کرده اند و تاکنون نیز با فراز و فرود‌های بسیار همراه بوده اند. این نهاد مردمی طی دوره اول شورای شهر در هشتادوهفت محله از سیزده منطقه تهران انتخابات خود را برگزار کرد و اولین محله‌ای که شورایاری در آن شکل گرفت، محله جوانمرد قصاب در منطقه ۲۰ بود.

در دوره دوم سیصدوهفتاد محله در تهران شناسایی شد که در تمام آن‌ها و در سطح بیست و دوگانه منطقه شهرداری تهران، انتخابات شورایاری در بهمن ۱۳۸۴ برگزار شد. انتخابات دوره سوم نیز در شهریور سال ۱۳۸۷ برگزار شد و این بار تعداد محله‌ها به ۳۷۴ هفتادوچهار محله افزایش یافت.

اسفند ماه سال ۱۳۹۳ نیز، دوره چهارم انتخابات شورایاری‌ها برگزار شد و در این دوره به جای افزایش، با کاهش تعداد محلات روبه رو بودیم. در این دوره از انتخابات تعداد ۳۵۴ محله کاهش یافت و با حذف دو محله (قیام دشت در منطقه ۱۵ و رسالت در منطقه ۱۹) ۳۵۲۰ شورایار (اصلی و علی البدل) در ۳۵۲ محله تهران فعالیت می‌کنند.

در حال حاضر به پایان این دوره نزدیک می‌شویم و شورایاران محلات، خود را برای انتخابات دوره پنجم آماده می‌کنند.

امروز، اما با گذشت بیش از یک دهه از حضور این نهاد شهری، مردم با آن به درستی آشنا نیستند این در حالی است که مشارکت مردمی در امور محلات، کلیدی‌ترین عامل برای رسیدن به یک محله ایده آل است و این مشارکت، تنها از طریق شورایارانِ دلسوزِ محلات امکان پذیر است.