مسکو تایمز:
روسیه در جنگ احتمالی بین ایران و آمریکا بی طرف نخواهد بود
ایران و روسیه برای مقابله با تهدیدات مشترک و تقویت جایگاه بین المللی خود در مسیر نوعی همگرایی امنیتی قرار گرفته اند.
رویداد۲۴ سیاست رهبران روسیه در خاورمیانه مبتنی بر ایجاد توازن قوا در منطقه و تقویت نقش خود به عنوان یک ابرقدرت متوازن کننده است. سقوط جمهوری اسلامی میتواند قابلیت روسیه برای دست یابی به این هدف را کاهش دهد. علاوه بر این، منافع استراتژیک روسیه در کشور سوریه نیز به خطر خواهد افتاد، زیرا عدم حضور ایران، آزادی عمل بیشتری در اختیار آمریکا و متحدانش قرار میدهد و حکومت بشار اسد را تضعیف خواهد کرد.
ایران و روسیه برای مقابله با تهدیدات مشترک و تقویت جایگاه بین المللی خود در مسیر نوعی همگرایی امنیتی قرار گرفته اند. باید توجه داشته باشیم که ایران در بین همه قدرتهای منطقهای در خاورمیانه به عنوان بهترین شریک روسیه در نظر گرفته میشود. گفتنی است، دو کشور به دنبال به چالش کشیدن نظم نوین جهانی به رهبری آمریکا هستند.
از همه مهم تر، آمریکا بعد از کنار زدن نظام ایران میتواند معماری امنیتی جدیدی را در خاومیانه ایجاد کند. بنابراین، نمیتوانیم به طور قاطعانه اعلام کنیم که روسیه تا چه اندازه در تقابل نظامی بین ایران و آمریکا دخالت خواهد کرد.
البته روسیه در حال حاضر منافع اقتصادی زیادی از انزوای سیاسی ایران به دست می آورد، اما تغییر نظام ایران میتواند از لحاظ ژئوپلیتیکی عواقب بسیار بدتری برای روسیه به همراه داشته باشد.
به طور ویژه، افزایش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه میتواند منافع روسیه را در این منطقه به خطر بیندازد. مقامات روسیه طی هفتههای اخیر آمریکا را مسئول افزایش تنش در منطقه معرفی کرده اند. آنها همچنین از نگرانیهای امنیتی مشروع ایران دفاع کرده و مخالف تشدید فشارها علیه ایران هستند.
روسیه در گذشته واکنش قابل توجهی به حمله عراق در سال ۲۰۰۳ یا جنگ یوگسلاوی نشان نداد. اما در سالهای اخیر شاهد بودیم که مسکو نقش فعال تری در صحنه بین المللی ایفا کرد.
بنابراین، بعید نیست که روسیه برای دفاع از منافع خود در خاورمیانه از ایران حمایت نظامی کند. مقامات مسکو شاید به این نتیجه برسند که استفاده از ابزار دیپلماسی کافی نخواهد بود.
البته ایران و روسیه در طول چند سال گذشته توانستند هماهنگی خود را در امور نظامی از طریق تماسهای اطلاعاتی در سطوح ارشد تقویت کنند. این موضوع می تواند انگیزه روسیه را برای ارائه کمکهای نظامی به ایران افزایش دهد.
علاوه بر این، روسیه در صورتی میتواند به جاه طلبیهای جهانی خود دست یابد که سیاست مناسبی در قبال اقدامات آمریکا علیه ایران اتخاذ کند. یکی از اهداف بزرگ ولادمیر پوتین در حوزه سیاست خارجی تبدیل کردن روسیه به یکی از ابرقدرتهای جهان بوده است. اما در صورتی که روسیه نتواند در تقابل احتمالی بین ایران و آمریکا دخالت داشته باشد، جایگاه خود در سطح بین المللی را تضعیف خواهد کرد.
البته پوتین به طور صریح این پیام را به رهبران ایران منتقل کرده است که انتظار زیادی از روسیه نداشته باشند. با وجود این، ما نمیدانیم که پوتین چه واکنشی نسبت به جنگ تمام عیار بین ایران و آمریکا نشان خواهد داد. بعید به نظر میرسد که روسیه به طور مستقیم در این درگیری دخالت کند.
روسیه میتواند گامهای محتاطانهای را برای تقویت قابلیتهای بازدارنده ایران بردارد. بعید به نظر میرسد که رهبران روسیه تسلیحات تهاجمی برای ایران فراهم کنند، اما روسیه در هر صورت میتواند قابلیتهای دفاعی ایران را در مقابل آمریکا تقویت کند.
با نگاهی به روابط نظامی بین ایران و روسیه در سالهای اخیر میتوانیم پیش بینی کنیم که مسکو چه گامهایی را برای کمک به ایران میتواند بردارد. ایران و روسیه از سال ۲۰۱۱ در سه حوزه اصلی همکاری داشته اند. این حوزهها عبارت اند از: ۱-فروش سلاح: به عنوان نمونه میتوان به تحویل سامانههای موشکی اس-۳۰۰ به ایران اشاره کرد. ۲- اشتراک گذاری اطلاعات: همکاریهای اطلاعاتی ایران و روسیه بیشتر بر روی شکست گروه داعش و نبردهای سوریه متمرکز بوده اند. ۳- همکاری عملیاتی: دو کشور برای انجام عملیاتهای نظامی مشترک در سوریه و هماهنگی عملیاتی با یکدیگر همکاری کرده اند. دخالت روسیه در درگیری احتمالی بین ایران و آمریکا مبتنی بر این الگو خواهد بود.
اولین اقدام روسیه در پاسخ به افزایش تنش بین ایران و آمریکا میتواند تقویت قابلیتهای سیستم دفاع هوایی ایران باشد. تجربه روسیه در نبردهای اخیر در سوریه نشان میدهد که مقامات مسکو میتوانند از سیستمهای دفاع هوایی پیشرفته برای تغییر توازن قوا استفاده کنند.
بنا براین، روسیه در صورت نیاز میتواند قابلیتهای دفاعی ایران را از طریق سامانههای جنگی پیشرفتهتر تقویت کند. به عنوان مثال، روسیه میتواند سامانه موشکی اس-۴۰۰ یا سیستمهای جنگ الکترونیک از جمله سیستم کراسوخا-۴ را در اختیار ایران قرار دهد. این ادوات جنگی میتوانند قابلیت دفاعی ایران را در مقابل نیروی هوایی آمریکا تقویت کنند. .
اما یکی از گزینههای دیگر میتواند استقرار نیروهای نظامی روسیه در ایران باشد. روسیه اخیرا برای دفاع از منافعش در کشورهای دیگر دست به این اقدام زده است. برای مثال، میتوان به استقرار نیروهای روسیه در ونزئولا برای حمایت از رژیم مادورو اشاره کرد. رهبران ایران نیز احتمالا از حضور نیروهای روسیه در خاک خود پشتیبانی خواهند کرد. اما این سیاست صرفا برای پیشگیری از وقوع درگیری می تواند مفید باشد. در صورتی که جنگی بین ایران و آمریکا شروع شود، روسیه باید نیروهای خود را از منطقه خارج کند.
در نهایت، روسیه میتواند در طول جنگ کمکهای اطلاعاتی در اختیار ایران قرار دهد. مسکو در سال ۲۰۰۳ در روزهای ابتدایی جنگ عراق اطلاعاتی در مورد موقعیت سربازهای آمریکایی در اختیار صدام حسین قرار داده بود. ایران و روسیه نیز تجربه زیادی در اشتراک گذاری اطلاعات داشته اند. آنها همچنین در سال ۲۰۱۵ یک مرکز اطلاعاتی مشترک را راه اندازی کردند.
البته ما هنوز نمیدانیم که ایران و روسیه تا چه سطحی در این حوزه با یکدیگر همکاری میکنند. اما ملاقاتهای مکرر بین مقامات امنیتی دو کشور نشان می دهد که آنها به دنبال ایجاد کانالهای مطمئنی برای ادامه همکاریهای اطلاعاتی هستند. روسیه حتی با فراهم کردن اطلاعات محدود در مورد تجهیزات و موقعیت سربازان آمریکایی میتواند قابلیتهای دفاعی ایران را تقویت کند.
آشکار است که روسیه علاقهای به دخالت مستقیم در درگیری نظامی بین ایران و آمریکا نخواهد داشت. به همین دلیل، تمام اقدامات لازم را برای پرهیز از عواقب احتمالی جنگ انجام خواهد داد. اما نباید تصور کنیم که روسیه در این مدت بی طرف بماند یا اینکه صرفا از ابزار دیپلماسی برای محافظت از منافع خود استفاده کند. مسکو نمیخواهد توازن قوا در خاورمیانه به نفع آمریکا تغییر کند. در نتیجه، بعید به نظر میرسد که مقامات روسیه موضعی بیطرفانه در جنگ احتمالی بین ایران و آمریکا اتخاذ کنند.
ایران و روسیه برای مقابله با تهدیدات مشترک و تقویت جایگاه بین المللی خود در مسیر نوعی همگرایی امنیتی قرار گرفته اند. باید توجه داشته باشیم که ایران در بین همه قدرتهای منطقهای در خاورمیانه به عنوان بهترین شریک روسیه در نظر گرفته میشود. گفتنی است، دو کشور به دنبال به چالش کشیدن نظم نوین جهانی به رهبری آمریکا هستند.
از همه مهم تر، آمریکا بعد از کنار زدن نظام ایران میتواند معماری امنیتی جدیدی را در خاومیانه ایجاد کند. بنابراین، نمیتوانیم به طور قاطعانه اعلام کنیم که روسیه تا چه اندازه در تقابل نظامی بین ایران و آمریکا دخالت خواهد کرد.
البته روسیه در حال حاضر منافع اقتصادی زیادی از انزوای سیاسی ایران به دست می آورد، اما تغییر نظام ایران میتواند از لحاظ ژئوپلیتیکی عواقب بسیار بدتری برای روسیه به همراه داشته باشد.
به طور ویژه، افزایش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه میتواند منافع روسیه را در این منطقه به خطر بیندازد. مقامات روسیه طی هفتههای اخیر آمریکا را مسئول افزایش تنش در منطقه معرفی کرده اند. آنها همچنین از نگرانیهای امنیتی مشروع ایران دفاع کرده و مخالف تشدید فشارها علیه ایران هستند.
روسیه در گذشته واکنش قابل توجهی به حمله عراق در سال ۲۰۰۳ یا جنگ یوگسلاوی نشان نداد. اما در سالهای اخیر شاهد بودیم که مسکو نقش فعال تری در صحنه بین المللی ایفا کرد.
بنابراین، بعید نیست که روسیه برای دفاع از منافع خود در خاورمیانه از ایران حمایت نظامی کند. مقامات مسکو شاید به این نتیجه برسند که استفاده از ابزار دیپلماسی کافی نخواهد بود.
البته ایران و روسیه در طول چند سال گذشته توانستند هماهنگی خود را در امور نظامی از طریق تماسهای اطلاعاتی در سطوح ارشد تقویت کنند. این موضوع می تواند انگیزه روسیه را برای ارائه کمکهای نظامی به ایران افزایش دهد.
علاوه بر این، روسیه در صورتی میتواند به جاه طلبیهای جهانی خود دست یابد که سیاست مناسبی در قبال اقدامات آمریکا علیه ایران اتخاذ کند. یکی از اهداف بزرگ ولادمیر پوتین در حوزه سیاست خارجی تبدیل کردن روسیه به یکی از ابرقدرتهای جهان بوده است. اما در صورتی که روسیه نتواند در تقابل احتمالی بین ایران و آمریکا دخالت داشته باشد، جایگاه خود در سطح بین المللی را تضعیف خواهد کرد.
البته پوتین به طور صریح این پیام را به رهبران ایران منتقل کرده است که انتظار زیادی از روسیه نداشته باشند. با وجود این، ما نمیدانیم که پوتین چه واکنشی نسبت به جنگ تمام عیار بین ایران و آمریکا نشان خواهد داد. بعید به نظر میرسد که روسیه به طور مستقیم در این درگیری دخالت کند.
روسیه میتواند گامهای محتاطانهای را برای تقویت قابلیتهای بازدارنده ایران بردارد. بعید به نظر میرسد که رهبران روسیه تسلیحات تهاجمی برای ایران فراهم کنند، اما روسیه در هر صورت میتواند قابلیتهای دفاعی ایران را در مقابل آمریکا تقویت کند.
با نگاهی به روابط نظامی بین ایران و روسیه در سالهای اخیر میتوانیم پیش بینی کنیم که مسکو چه گامهایی را برای کمک به ایران میتواند بردارد. ایران و روسیه از سال ۲۰۱۱ در سه حوزه اصلی همکاری داشته اند. این حوزهها عبارت اند از: ۱-فروش سلاح: به عنوان نمونه میتوان به تحویل سامانههای موشکی اس-۳۰۰ به ایران اشاره کرد. ۲- اشتراک گذاری اطلاعات: همکاریهای اطلاعاتی ایران و روسیه بیشتر بر روی شکست گروه داعش و نبردهای سوریه متمرکز بوده اند. ۳- همکاری عملیاتی: دو کشور برای انجام عملیاتهای نظامی مشترک در سوریه و هماهنگی عملیاتی با یکدیگر همکاری کرده اند. دخالت روسیه در درگیری احتمالی بین ایران و آمریکا مبتنی بر این الگو خواهد بود.
اولین اقدام روسیه در پاسخ به افزایش تنش بین ایران و آمریکا میتواند تقویت قابلیتهای سیستم دفاع هوایی ایران باشد. تجربه روسیه در نبردهای اخیر در سوریه نشان میدهد که مقامات مسکو میتوانند از سیستمهای دفاع هوایی پیشرفته برای تغییر توازن قوا استفاده کنند.
بنا براین، روسیه در صورت نیاز میتواند قابلیتهای دفاعی ایران را از طریق سامانههای جنگی پیشرفتهتر تقویت کند. به عنوان مثال، روسیه میتواند سامانه موشکی اس-۴۰۰ یا سیستمهای جنگ الکترونیک از جمله سیستم کراسوخا-۴ را در اختیار ایران قرار دهد. این ادوات جنگی میتوانند قابلیت دفاعی ایران را در مقابل نیروی هوایی آمریکا تقویت کنند. .
اما یکی از گزینههای دیگر میتواند استقرار نیروهای نظامی روسیه در ایران باشد. روسیه اخیرا برای دفاع از منافعش در کشورهای دیگر دست به این اقدام زده است. برای مثال، میتوان به استقرار نیروهای روسیه در ونزئولا برای حمایت از رژیم مادورو اشاره کرد. رهبران ایران نیز احتمالا از حضور نیروهای روسیه در خاک خود پشتیبانی خواهند کرد. اما این سیاست صرفا برای پیشگیری از وقوع درگیری می تواند مفید باشد. در صورتی که جنگی بین ایران و آمریکا شروع شود، روسیه باید نیروهای خود را از منطقه خارج کند.
در نهایت، روسیه میتواند در طول جنگ کمکهای اطلاعاتی در اختیار ایران قرار دهد. مسکو در سال ۲۰۰۳ در روزهای ابتدایی جنگ عراق اطلاعاتی در مورد موقعیت سربازهای آمریکایی در اختیار صدام حسین قرار داده بود. ایران و روسیه نیز تجربه زیادی در اشتراک گذاری اطلاعات داشته اند. آنها همچنین در سال ۲۰۱۵ یک مرکز اطلاعاتی مشترک را راه اندازی کردند.
البته ما هنوز نمیدانیم که ایران و روسیه تا چه سطحی در این حوزه با یکدیگر همکاری میکنند. اما ملاقاتهای مکرر بین مقامات امنیتی دو کشور نشان می دهد که آنها به دنبال ایجاد کانالهای مطمئنی برای ادامه همکاریهای اطلاعاتی هستند. روسیه حتی با فراهم کردن اطلاعات محدود در مورد تجهیزات و موقعیت سربازان آمریکایی میتواند قابلیتهای دفاعی ایران را تقویت کند.
آشکار است که روسیه علاقهای به دخالت مستقیم در درگیری نظامی بین ایران و آمریکا نخواهد داشت. به همین دلیل، تمام اقدامات لازم را برای پرهیز از عواقب احتمالی جنگ انجام خواهد داد. اما نباید تصور کنیم که روسیه در این مدت بی طرف بماند یا اینکه صرفا از ابزار دیپلماسی برای محافظت از منافع خود استفاده کند. مسکو نمیخواهد توازن قوا در خاورمیانه به نفع آمریکا تغییر کند. در نتیجه، بعید به نظر میرسد که مقامات روسیه موضعی بیطرفانه در جنگ احتمالی بین ایران و آمریکا اتخاذ کنند.
خبر های مرتبط