چه کشورهایی با آمریکا جنگ دارند؟

رویداد۲۴ دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در جدیدترین اقدام، مکزیک را تهدید کرده است اگر مانع ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا نشود، واردات کالاهای مکزیکی را هدف تعرفه جدید قرار می‌دهد و با این اقدام یک بار دیگر نشان داد که آماده است تا از تجارت به شکل ابزار چند منظوره‌ای برای اهداف سیاسی خود استفاده کند.

ترامپ اکنون با چندین جنگ تجاری با متحدان و رقیبان آمریکا درگیر است و خواسته‌های وی که اغلب از طریق توئیتر اعلام می‌شود، اغلب شرکای تجاری آمریکا را غافلگیر می‌کند.

مذاکره کنندگان ترامپ درست هشت ماه پیش با مقامات مکزیک و کانادا قراردادی بسته بودند که می‌گفتند جایگزین توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) خواهد شد. تهدید جدید وی پیش از تصویب توافق جدید در کنگره صورت گرفته و به شرکای آمریکا نشان می‌دهد تا زمانی که ترامپ در رأس قدرت باشد، اختلافات مداوم و تهدیدها از این پس در تجارت جهانی ادامه خواهند داشت.

البته مکزیک تنها هدف ترامپ نیست و در حقیقت ترامپ هدفی گسترده‌تر از یک کشور خاص را دنبال می‌کند و توافقی که پس از جنگ جهانی دوم تجارت را در جهان آزاد کرد، به چالش کشیده است. روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به بررسی جبهه‌های متعددی پرداخته که ترامپ به جنگ تجاری در آنها مشغول است.

چین

درگیری با پکن، بزرگترین جنگ تجاری ترامپ است و جنگی است که بیش از همه اقتصاددانان و سرمایه گذاران را به وحشت انداخته است. این جنگ می‌تواند روی تجارت بیش از ۷۳۰ میلیارد دلار کالا و خدمات که سالانه میان دو کشور در جریان است، اثر بگذارد.

در حال حاضر هیچ پایانی برای این جنگ به چشم نمی‌خورد و مذاکرات اوایل ماه مه پس از اینکه آمریکا چین را متهم کرد از وعده‌های قبلی خود در مذاکرات پا پس کشیده است، قطع شد. سپس ترامپ تعرفه روی واردات ۲۰۰ میلیارد دلار کالای چینی را از ۱۰ به ۲۵ درصد افزایش داد و تهدید کرد روی کالاهای چینی بیشتری تعرفه جدید وضع خواهد کرد. چین نیز به سرعت تلافی کرد و به دنبال راه‌های دیگری برای مقابله به مثل است که می‌تواند دستکاری ارزش ارز به عنوان سلاحی در جنگ تجاری یا استفاده از موقعیت برتر خود به عنوان تأمین کننده مواد معدنی استراتژیک باشد.

اگر این جنگ تجاری طولانی یا تشدید شود، تبعات عظیمی ممکن است به بار بیاورد. شرکت‌های آمریکایی روی چین برای بخش قابل توجهی از سود خود و نقش مهمی که این کشور در تولید بسیاری از کالاهای جهان دارد حساب می‌کنند. چین برای حمایت از رشد اقتصاد خود به بازار صادرات آمریکایی نیاز دارد و مایل است برای تقویت توسعه اقتصادی، فناوری پیشرفته مانند تراشه‌های رایانه و نرم افزار را از آمریکا دریافت کند.

با این حال طرفداران جنگ تجاری در دولت ترامپ می‌گویند آمریکا بیش از حد به چین وابسته شده و جداسازی این دو کشور را یک هدف بلندمدت می‌بینند. بسیاری از شرکت‌ها در حال بازنگری وابستگی خود به چین هستند و هر گونه اقدام چین برای تلافی اقدامات آمریکا، فرآیند مذکور را تسریع خواهد کرد.

ژاپن

ترامپ روابط میان آمریکا و ژاپن را یک اتحاد ارزشمند خوانده و اعلام کرده که از روابط حسنه با شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن لذت می‌برد اما این امر توکیو را از تهدیدات وی مبرا نکرده است. اگرچه ترامپ تصمیمش را به تأخیر انداخته اما اعلام کرده که واردات خودروهای ژاپنی را هدف تعرفه قرار خواهد داد مگر اینکه دو طرف به یک توافق تجاری برسند. کاخ سفید خواهان دسترسی بیشتر به بازار ژاپن برای کشاورزان و دامپروران آمریکایی است. وی از خودروسازان ژاپنی می‌خواهد کارخانه‌های بیشتری در آمریکا بسازند تا خودروهای بیشتری توسط کارگران آمریکایی مونتاژ شود.

بستن یک قرارداد برای نخست وزیر ژاپن که سال‌ها تلاشش برای تقویت رشد اقتصادی با چالش بزرگ ناشی از کندی اقتصادی چین مواجه شده، از اهمیت بالایی برخوردار است. ترامپ اعلام کرده که هر گونه توافق پس از انتخابات ژاپن در ژوئیه خواهد بود و این موضوع به فشار سیاسی روی آبه افزوده است.

مکزیک

تصور می‌شد جنگ تجاری آمریکا با مکزیک خاتمه یافته است. اما رئیس جمهور آمریکا پنج شنبه گذشته اعلام کرد اگر مکزیک موج مهاجرت غیرقانونی را متوقف نکند، تعرفه تنبیهی را از ۱۰ ژوئن روی واردات کالاهای مکزیکی وضع خواهد کرد و این تعرفه هر ماه افزایش خواهد یافت و تا اول اکتبر به ۲۵ درصد می‌رسد.

اگر وی این تهدید را عملی کند هر دو طرف مرز ممکن است اختلالات شدیدی را متحمل شوند. مکزیک در پی تعرفه‌های بالاتر آمریکا روی چین، اکنون به بزرگترین شریک تجاری واشنگتن تبدیل شده و طبق آمار شرکت آی اچ اس مارکیت، بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار تجارت این کشور در سه ماهه نخست امسال را به خود اختصاص داد.

تغییر نحوه نظارت آمریکا بر مرز میان دو کشور روی تجارت تأثیر گذاشته و به انتظار طولانی‌تر منتهی شده است. ترامپ مکزیک را مانند ژاپن تهدید کرده که روی واردات خودروهای ساخت مکزیک تعرفه وضع خواهد کرد. شماری از شرکت‌های خودروسازی آمریکایی و ژاپنی در مکزیک هستند در حالی که زنجیره تأمین آنها در آمریکاست.

تهدید ترامپ، سرنوشت توافق تجاری سه جانبه آمریکا-مکزیک-کانادا را که سه کشور سال گذشته به عنوان جایگزین توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) منعقد کردند، زیر سوال می‌برد. آمریکا تعرفه‌ها روی واردات فلزات از مکزیک و کانادا را برای رسیدن به این توافق حذف کرده است اما کنگره نسبت به این توافق اندکی بدبینی ابراز کرده است که نشان می‌دهد چگونه ترامپ رویه مذاکرات در خصوص تجارت را در آمریکا تغییر داده است.

اروپا

چشم‌انداز تعرفه‌های تنبیهی از سوی آمریکا پس از اقدام سال گذشته این کشور در وضع تعرفه روی واردات فولاد و آلومینیوم چند ماه است که ظاهر شده و متحدان آمریکا در اروپا را برآشفته کرده است. ترامپ مدعی است که واردات خودروها و قطعات خودروی خارجی به صنعت خودروی آمریکا آسیب زده و امنیت ملی این کشور را تهدید می‌کند.

وی تهدید کرده که روی میلیون‌ها خودرو و قطعات خودروی خارجی که هر سال وارد آمریکا می‌شوند، تعرفه وضع کند. چنین اقدامی به ایالت‌هایی نظیر آلاباما و کارولینای جنوبی که مرکز فعالیت کارخانه‌های مونتاژ خودروی مرسدس بنز و بی ام دبلیو هستند ضربه خواهد زد. ماه گذشته کاخ سفید تصمیم برای وضع این تعرفه‌ها را مسکوت گذاشت و مهلت شش ماهه‌ای را برای مذاکره در خصوص یک توافق تجاری تعیین کرد.

آمریکا پیش از این در مذاکرات با اتحادیه اروپا به مانع برخورد کرده بود چرا که اروپایی‌ها حاضر نشده بودند به پیشنهاد خرید محصولات کشاورزی بیشتر از آمریکا فکر کنند. دولت ترامپ اعلام کرده که توافق بدون کشاورزی، در کنگره تصویب نخواهد شد اما سیاستمداران پوپولیست در اروپا با اشاره به برخی از شیوه‌ها و تولید محصولات آمریکا مانند استفاده از کلر برای استریلیزه کردن مرغ‌ها، حفظ موانع تجاری را توجیه کرده‌اند.

کشورهایی مانند فرانسه و بلژیک نیز حاضر نشدند به مذاکرات بپیوندند زیرا دولت ترامپ حاضر نشد در سال ۲۰۱۷ توافق جوی جهانی را امضا کند. و رهبران ائتلاف سبز در پارلمان اروپا اعلام کرده‌اند توافق‌های تجاری با کشورهایی را که توافق جوی را تأیید نکرده‌اند امضا نمی‌کنند.

کانادا

پاییز گذشته به نظر رسید که ترامپ برای حل و فصل اختلافات تجاری با کانادا به توافق رسیده است و توافق تجاری جدید سه جانبه میان آمریکا-مکزیک-کانادا اعلام شد. این توافق قرار بود فروش محصولات لبنی آمریکا در کانادا را راحت‌تر کند اما تهدید پنج شنبه گذشته ترامپ، ممکن است تلاش‌هایش برای به تصویب رساندن توافق تجاری جدید در کنگره را بی اثر کند.

کانادا در جنگ تجاری میان آمریکا و چین در موقعیت نامناسبی گرفتار شده است. این کشور پس از اینکه مقامات کانادایی منگ وانژو، یکی از مدیران ارشد شرکت مخابراتی هواوی چین را بنا به درخواست آمریکایی‌ها به اتهام کلاهبرداری دستگیر کردند، به مرکز اختلافات دیپلماتیک تبدیل شد. شاید چین هم به تلافی این اقدام بود که دو کانادایی را به اتهام جاسوسی دستگیر کرد و برای برخی از محصولات کشاورزی کانادایی محدودیت قائل شد.

ترامپ اعلام کرده اگر این مسئله به توافق تجاری واشنگتن و پکن کمک می‌کند، وی در استرداد خانم منگ به آمریکا مداخله خواهد کرد. اما توافق تجاری جدید آمریکای شمالی شامل یک بند است که به بند چین معروف است و بسیاری آن را مانعی برای توافق تجارت آزاد میان چین و کانادا می‌بینند.