شوک ناگهانی ناطق‌نوری به اصولگرایان/ شیخ با سیاست آشتی خواهد کرد؟

رویداد۲۴ ۱۰ سال است که نه اسمش در راس لیست‌های انتخاباتی دیده می‌شود، نه اساسا برای حمایت از کسی یا گروهی پا به میدان می‌گذارد. نه آنکه نظری نداشته باشد یا روش و مشی سیاسی اش مشخص نباشد، اتفاقا همه می‌دانند که دلش با کدام جریان است و حتی از رفتار کدام جناح لب می‌گزد؛ اما هر چه هست از آن روز‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۷۶ فاصله گرفته بود و دلش راضی نمی‌شود تا مانند میدان‌داری‌اش در انتخابات مجلس هفتم ایفای نقش کند؛ با وجود همه این حرف‌ها، اما هیچ‌گاه و در هیچ دوره‌ای از انتخابات نبوده است که صحبتی از ناطق نوری به میان نیاید.

گاهی این حرف و حدیث‌ها نقش گمانه زنی‌های انتخاباتی به خودش می‌گرفت و پای آمدن یا نیامدنش در قامت کاندیدا مطرح می‌شود. گاهی هم در دل بحث‌های داغ محافل سیاسی، به او جایگاه و لقب «تصمیم سازی» و مرد پشت پرده معادلات انتخاباتی داده شده است.

پاسخ ناطق به همه این گمانه‌ها و تحلیل‌ها حداقل طی ده سال گذشته یک جمله بوده است؛ «دیگر به سیاست باز نمی‌گردم»؛ و شیخ سالهاست بر سر حرف خود ایستاده است.

معمای ۱۰ سال کناره‌گیری

او را یکی از حلقه‌های اصلی جامعه روحانیت مبارز از ابتدای شکل‌گیری این تشکل می‌دانند، مردی که حضور پررنگی در تحرکات این تشکل روحانی داشت و نقشش در معادلات سیاسی قابل انکار نیست، اما دلخوری او از همقطارانش و کمرنگ شدنش در فضای تصمیمات جامعه روحانیت گرچه ریشه در انتخابات ۸۸ دارد، اما شاید این دلخوری از اصولگرایان به قبل از آن سال و انتخابات سال ۸۴ باز گردد. همان مقطعی که تنور نهمین انتخابات ریاست جمهوری حسابی داغ شده بود و اصولگرایان خود را برای کارزار انتخاباتی آماده می‌کردند. همان روز‌ها بود که ناطق نوری «شورای هماهنگی نیرو‌های انقلاب» را ایجاد کرد و هدف حمایت از «علی لاریجانی» بود تا او را به ساختمان خیابان پاستور برسانند. تصمیمی که با تک روی‌های محمود احمدی نژاد و طیف همراهان آن روز‌های او به سرانجام نرسید تا بذر تفرقه در جریان راست از همان زمان کاشته شود.

 

حمایت تمام قد ناطق نوری از لاریجانی در آن سال گویی کینه‌ای را در دل احمدی‌نژاد و حامیان او ایجاد کرد و در جریان مناظره‌های انتخابات ۸۸ وقتی محمود احمدی‌نژاد در مقابل میرحسین موسوی نشسته بود، سیل اتهامات و انتقادات رئیس جمهور اسبق دامن ناطق نوری را هم گرفت.

در همان زمان انتظار می‌رفت جامعه روحانیت مبارز به حمایت از این عضو خود برخیزد و نسبت به تهمت‌هایی که در برابر چشم ۷۰ میلیون نفر آن هم از تریبون رسانه ملی مطرح شد واکنشی نشان دهد، اما این انتظار هیچگاه پاسخ داده نشد.

حجت‌الاسلام رضا اکرمی از اعضای جامعه روحانیت مبارز روایتی از ان روز‌ها نقل می‌کند و می‌گوید: «پس از مناظره جنجالی آقایان احمدی نژاد و میرحسین موسوی، رئیس جمهور وقت بدون ربط داشتن موضوع مناظره به آقای ناطق، چند بار اسم ایشان و فرزندشان را مطرح کرد. آقای احمدی‌نژاد نسبت به آقای ناطق و فرزندشان از تریبون تلویزیون ملی توهین کرده و اتهام مطرح کرد و این چیز کمی نبود. پس از آن صداوسیما به آقای ناطق و هاشمی برای پاسخ به آن ادعا‌ها تریبون نداده و از آقای احمدی‌نژاد نیز کسی سند نخواست.

 

در این میان آقای ناطق از اعضای جامعه روحانیت و خود این نهاد انتظار داشت که در واکنش به این صحبت‌های ناپسند احساس وظیفه شرعی و سیاسی کرده و واکنش نشان دهند؛ اما ما شاهد سکوت در این رابطه بودیم و واکنشی از سوی آن حضرات ندیدیم. همین مسئله آقای ناطق را گله‌مند کرده و مانع از آن شد که نسبت به حضور در جلسات آن تشکل (جامعه روحانیت مبارز) طی سال‌های اخیر شد. انتظار ایشان به‌عنوان عضوی از جامعه این بود که افراد آن در این رابطه حرف زده و سینه سپر کنند، اما بسیاری در آن برهه چنین نکردند. آقای ناطق این رنج‌مندی خود را حتی به زبان آورد و پنهان نکرد و همه می‌دانستند که ایشان انتظار دارد.» سکوت آن روز‌ها نقطه آغازی بود برای دور شدن ناطق نوری از خانه همیشگی اش «جامعه روحانیت مبارز»

شوک ناطق نوری به اصولگرایان

«ناطق نوری در جلسه جامعه روحانیت مبارز حاضر شد»؛ این خبری بود که چند روز پیش منتشر شد و کم مانده بود که چشم‌ها از تعجب بیرون بزند. تعجب از این بابت که در طول ۱۰ سال گذشته هربار که جامعه روحانیت مبارز از ناطق نوری دعوت کرد تا به جلسات برگردد، این دعوت از سوی ناطق نوری بی‌پاسخ ماند، اما در فاصله چندماهه تا انتخابات مجلس یازدهم و در گیروداری که اصولگرایان هنوز به سازوکار وحدت هم نرسیده اند اولین شوک از سوی جامعه روحانیت و شخص ناطق نوری به فضای انتخابات وارد شد. حضوری که بسیاری را خوشحال کرد و البته بودند آن‌هایی که ابروهایشان از نگرانی و ناراحتی گره خورد. همان‌ها که از سال ۸۴ بنای تقرفه را در جریان اصولگرا گذاشتند و پشت پا به بزرگان این جریان زدند.

مصباحی مقدم و رضا اکرمی درباره این دعوت و این حضور ناطق نوری به خبرآنلاین می‌گویند: با ورود ناطق نوری به جلسه روحانیت مبارز بعضی از اعضای آنقدر خوشحال شدند که شعار «یار امام خوش آمد» در زمان حضور ناطق‌نوری در جلسه سردادند. روایت ها، اما می‌گویند فضای آن روز جامعه روحانیت تنها حمایت از ناطق نبوده بلکه طیفی از اعضای این تشکل تلاش داشتند تا با فشار بر آیت الله موحدی کرمانی مانع حضور ناطق در جلسه جامعه روحانیت شوند، تلاشی که به سرانجام نمی‌رسد.

ناطق مهمان بود یا صاحبخانه؟

حضور ناطق در جلسه جامعه روحانیت صرفا بخاطر یک دعوت بوده یا احتمال تکرار آن وجود دارد؟ مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت در پاسخ به این سوال و احتمال حضور دوباره ناطق نوری تاکید دارد «در این جلسه، آقای ناطق نوری به عنوان میهمان حاضر شده بودند و هیچ اظهار نظری نکردند و نکته‌ای هم درباره حضور ایشان در جلسات آینده بیان نشد. احتمالا حضور آقای ناطق نوری به همین جلسه ختم خواهد شد و گویا این حضور ادامه پیدا نخواهد کرد، تلاش ما این است که این اتفاق بیفتد. با این حال سید رضا اکرمی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز می‌گوید «به هیچ عنوان حضور ناطق در مقام میهمان نبوده و در مقام صاحب‌خانه به جامعه بازگشتند؛ و تلاش‌مان این است که ان‌شاءالله این حضور ادامه پیدا کند.»

حسین ابراهیمی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز نیز درباره استمرار یافتن حضور ناطق نوری در جلسه جامعه روحانیت مبارز می‌گوید «آقای ناطق در جلسه اخیر جامعه روحانیت حضور یافتند و معلوم نیست که ایشان در جلسات بعدی حضور داشته باشند یا نه. البته آقای ناطق نوری می‌توانند در همه جلسات جامعه روحانیت حضور داشته باشد و تصمیم‌گیری درباره این موضوع به عهده خود ایشان است.»

استقبال چپ و راست از بازگشت شیخ به جامعه روحانیت

حضور ناطق در جمع رفقای دیروز و امروزش در جامعه روحانیت مبارز، اما بدون واکنش و تحلیل نبود. علی صوفی، وزیر دولت اصلاحات درباره پیام حضور ناطق نوری در جلسه جامعه روحانیت مبارز بعد از ۱۰ سال غیبت می‌گوید «می تواند نشانه‌ای برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری باشد، چون کاندیدا‌هایی که برای رقابت ۱۴۰۰ مطرح بودند هر کدام به نوعی آسیب دیدند، شاید آقای ناطق نوری که بعد از انتخابات دوم خرداد ۷۶ در هیچ انتخاباتی ورود نکرد، امروز احساس می‌کند می‌تواند شانسی برای انتخابات ریاست جمهوری آینده داشته باشد.

او این را هم تاکید می‌کند که «طیف‌های تندرو اصولگرا مثل پایداری و احمدی نژادی‌ها حاضر به حمایت از آقای ناطق نمی‌شوند و راه خود را می‌روند، اما اصولگرایان سنتی، میانه‌رو، طیف آقای قالیباف و طیف آقای حداد عادل پشت سر آقای ناطق خواهند آمد. البته بعید نیست که اصلاح طلبان هم از آقای ناطق حمایت کنند، چون الان کارآمدی نظام در حل چالش‌های بزرگ مسئله اصلی است بنابراین حضور یک شخصیت کارآمد، باتجربه و با سابقه آن هم در کسوت روحانیت می‌تواند امیدبخش باشد و به کارآمدی نظام کمک کند.»

«حسین انواری» از فعالان سیاسی اصولگرا و عضو حزب موتلفه هم از این تصمیم ناطق استقبال می‌کند و معتقد است «آقای ناطق نوری از ابتدا همراه با جامعه روحانیت مبارز بوده و هستند. اکنون هم احساس ضرورت و تکلیف کردند. ما به‌عنوان اعضای حزب موتلفه ایشان را به خاطر این اقدام خوبی که کردند، تحسین می‌کنیم.»

وی درباره گمانه‌های انتخاباتی که درباره این حضور مطرح می‌شود می‌گوید «این مسئله موضوعیت ندارد. ایشان در این برهه زمانی تشخیص‌شان بوده است که در این جلسه شرکت کنند و هنوز هم بحثی از انتخابات و مجلس خبرگان مطرح نشده است. این مسئله نیاز به تحلیل ندارد. آقای ناطق از عناصر دیرین انقلاب بوده و سوابق مهمی از صدر انقلاب دارد. وی علاقه‌مند به نظام است و اگر ضرورتی برای نظام حس کند، خواهد آمد. بنده با ایشان صحبتی نکردم، اما برداشت من از اقدام ایشان این است.»

حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا معتقد است «این امر آغاز خوبی است اگر بتواند این روند ادامه و رشد پیدا کند. شاید از این طریق بسیاری از چهره‌هایی که اثرگذار هستند، اما به حاشیه رفته‌اند، ورود پیدا کنند. درواقع آقای ناطق نوری خط‌شکنی کردند و ما امیدوار هستیم این روند ادامه پیدا کند.»

وی که با ابتکار گفتگو کرده با اشاره به تاثیر ناطق نوری در وحدت و انسجام در جریان اصولگرایی تاکید می‌کند «خود من در چندین جلساتی که با ایشان داشتم آقای ناطق نوری تمایلی به حضور در انتخابات یا رقابت سیاسی ندارند و بیشتر تلاش و هدف ایشان این است که به وحدت و انسجام نیرو‌های انقلابی کمک کنند.»

ناصر ایمانی فعال سیاسی اصول‌گرا هم در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه از حضور ناطق نوری در جلسه جامعه روحانیت مبارز نباید نتیجه خاصی گرفت، معتقد است «ما در این باره نباید قضایا را کوچک و بزرگ کنیم، حضور وی در این جلسه صرفا به عنوان یک میهمان بوده، هرچند آقای ناطق خودش در این تشکل صاحبخانه است. در حال حاضر نمی‌توان از این حضور نتیجه خاصی گرفته که آیا آقای ناطق می‌خواهد به عرصه سیاسی کشور بازگردد، یا نه، اما همین نفس حضور می‌تواند اقدام رو به جلویی محسوب شود، همچنین حضور وی در جلسات مجمع تشخیص نیز در این زمینه از اهمیت بسزایی برخوردار است.»

ایمانی می‌گوید: «در کلیت ماجرا این حضور آقای ناطق برای جریان اصول‌گرایی اتفاق مبارکی است، که باید آن را به فال نیک گرفت و این خود می‌تواند آغاز و طلیعه‌ای برای وحدت جریان اصول گرایی برای حضور در صحنه انتخابات مجلس یازدهم باشد. با توجه به وضعیتی که به وجود آمده، جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان دو بال وحدت اصول‌گرایان نقش ایفا می‌کنند و تمامی گروه‌ها، جریانات و احزاب اصول‌گرا باید حول محور جامعتین برای رسید به وحدت تلاش کنند.»