رویداد۲۴ کمیته اطلاع رسانی و مدیریت جو روانی ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا در مصوبهای از تعطیلی نسخه کاغذی نشریات تا اطلاع ثانوی خبر داد. به طور معمول، روزنامههای دولتی در ایران از پنجم فروردین و پایان دور اول تعطیلات نوروزی منتشر میشدند. روزنامههای غیردولتی هم معمولا از ۱۴ فروردین منتشر میشدند.
معاومنت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت ارشاد اعلام کرده ایام مذکور (تعطیلی تا ۲۰ فروردین) به عنوان تعطیلات رسمی برای تمام نشریات مکتوب محاسبه خواهد کرد تا در موضوع «نظم در انتشار و اعلام وصول» این دسته از رسانهها، مشکلی ایجاد نشود اگرچه انتشار نسخه الکترونیک این گروه از رسانهها نیز مورد تایید خواهد بود.
استدلال ستاد مبارزه با ویروس کرونا این بوده که در شرایط کنونی فعالیت چاپخانهها، دست به دست شدن روزنامهها میتواند عامل انتقال ویروس باشد، به همین دلیل مشاغلی که فعالیتشان حیاتی نیست، باید تعطیل شوند. با این حال با توجه به اهمیت رسانه و اطلاعرسانی، تصمیم گرفته شد که روزنامهها تا اطلاع ثانونی به صورت آنلاین منتشر شوند و نسخههای اینترنتی خود را به مخاطبان ارائه دهند تا احتمال آلودگی پایینتر بیاید.
در نخستین واکنش مدیران نشریات چاپی به این تصمیم واکنش نشان دادند. الیاس حضرتی مدیر مسئول روزنامه اعتماد در نامهای به رییس جمهور کشور از این تصمیم انتقاد کرد و نوشت «روزنامهنگاران خدوم و دلسوز و کاردان از کار بیکار شده و درست در روزهایی که جامعه باید از حضور ایشان بهرهمند شود، تاثیرگذاریشان را از دست میدهند.»
اظهارات الیاس حضرتی در حالی مطرح شده بود که برخی خبرنگاران این روزنامه گفته بودند پیش از بحث تعطیلی نشریات چاپی، روزنامه اعتماد و تعادل تعدادی از نیروهای خود را تعدیل کرده بنابراین اینکه گفته شود روزنامه نگاران به خاطر تعطیلی تعدیل شدهاند، صحت ندارد زیرا این تصمیم پیش از قانون تعطیلی اجرا شده است.
عبدالکریم حسین زاده نماینده مجلس در توییتی از مدیران رسانههای چاپی انتقاد کرد و نوشت: «برخی مدیران رسانهای در حال سوءاستفاده از کرونا هستند. خبرنگارانشان را قبلا اخراج کرده بودند و حالا تعطیلی چاپخانهها را بهانه کردهاند. آقایان ما داستان کثیف یارانههای کاغذی را میدانیم. آیا همین روشهای کثیف نیست که ما را برای مقابله با کرونا علیل کرده است.»
محمد خدادی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد به رویداد۲۴ میگوید: این طرح همان طرح فاصله گذاری اجتماعی است. در این طرح هر عاملی که باعث شیوع ویروس کرونا شود تا ۲۰ فروردین تعطیل شدهاند. فقط مسئله روزنامه نیست بلکه همه تولیدیها و مراکز تا این تاریخ تعطیل شدهاند.
او گفت: ما نظرات مدیران مطبوعات را گرفتهایم. قرار شده اعلام وصول به صورت الکترونیکی انجام شود. این یعنی در این یک هفته تعطیلی تا ۲۰ فروردین، هرکس پی.دی.اف روزنامه را به جای چاپ منتشر کند، مشمول دریافت حمایتهای دولتی خواهد شد و مانند بقیه مشاغل آسیب دیده از کرونا، در مورد مالیات و بیمه حمایت صنفی دریافت میکند.
او در مورد وضعیت خبرنگارانی که تعدیل شدهاند، گفت: مساله تعدیل نیرو در کارگروه مقابله با خسارت ناشی از ویروس کرونا بررسی میشود. این کمیته مسئول بررسی خسارتهاست و در آن خبرنگاران و رسانهها به عنوان یکی از صنوف اولویت دار در نظر گرفته شدهاند. اینکه خبرنگاران در لیست مشاغل اولویتدار قرار گرفتهاند، در اثر پیگیریهای وزارت ارشاد بوده است.
خدادی میگوید: نسخه چاپی رسانهها منتشر نمیشود، ولی فعالیت رسانهها سر جایش است. به این ترتیب معنای این مصوبه ستاد آن نیست که رسانه کار نکند. نکته دیگر اینکه توقف نشریات چاپی فعلا یک هفته است، در حالیکه خیلی از صنوف یک ماه تعطیل شده است. بخش آنلاین رسانهها هم سر جایش است، یارانه هم که میدهیم و در حال تدارک کمکهای جبرانی به رسانهها هستیم.
بیشتر بخوانید:
آگهیهای رانتی برای انجمنهای رانتی/ کدام رسانهها بیشترین آگهی دولتی را میگیرند +جدول
با آنکه اساسا بحث تعطیلی نشریات چاپی مطرح نبوده، اما همچنان مخالفان، استدلال میآورند که دولت کار نادرستی انجام داده است! کامبیز نوروزی نائب رییس انجمن صنفی روزنامه نگاران گفته «تصمیم برای توقف انتشار روزنامهها به دلیل شیوع ویروس کرونا را امری (کاملا غیرقانونی) است و نه تنها ستاد ملی مبارزه با کرونا بلکه هیچ مرجع دیگری اجازه ندارد مانع توقف کلی انتشار مطبوعات شود.»
به گزارش رویداد۲۴ فعلا تصمیم دولت برای تعطیلی نشریات چاپی، دو طیف موافق و مخالف ایجاد کرده است. عباس عبدی از جمله مخالفانی است که گفته «باید دقت شود که اساسا روزنامه ها برای انتشار کاغذی فعالیت می کنند و انتشار روزنامه در فضای مجازی از نظر بنیاد فعالیت مطبوعاتی یک امر جانبی است و اصل انتشار همان انتشار کاغذی است.»
موافقان تصمیم دولت اما معتقدند برخی صاحبان نشریات چاپی بیش از آنکه در فکر حضور در خط مقدم مبارزه با کرونا باشند، در فکر قطع آگهیهای دولتی و یارانه کاغذ و سایر حمایتهایی هستند که وزارت ارشاد از آنها میکند.
کانال امتداد نزدیک به حزب اتحاد ملت میزان حمایت دولتی از روزنامهها را منتشر کرده است. در آن گزارش آمده بیشترین کمکهای دولتی نصیب روزنامه دنیای اقتصاد، خبر جنوب، شرق و اعتماد شده است. به این ترتیب که روزنامه «دنیای اقتصاد» با ٧۶٨ میلیون تومان، «خبر جنوب» با ۵٨٧ میلیون تومان، «اعتماد» با ۵۶٧ میلیون تومان و «شرق» با ۵۴۵ میلیون تومان بیشترین مبلغ یارانه را در ۵ دوره سال ٩٨ دریافت کردهاند.
همچنین در نوبت سوم «دنیای اقتصاد» با ٢۰۰ میلیون تومان، «خبر جنوب» با ۱۶۱ میلیون تومان، «اعتماد» با ۱۴۴ میلیون تومان، «آرمان ملی» با ۱۴٢ میلیون تومان، «شرق» با ۱٣۵ میلیون تومان و «هفت صبح» با ۱۱٣ میلیون تومان بیشترین یارانه را دریافت کردهاند.
به گزارش رویداد۲۴ نکته مهم اینکه روزنامهای مانند دنیای اقتصاد ٧۶٨ از دولت دریافت کرده تا از منویات بخش خصوصی بگوید و مدعی عدم دخالت دولت در مسائل مختلف باشد؛ حال آنکه اگر حمایت دولتی نبود، احتمالا عمر این روزنامه به چند شماره هم قد نمیداد.
موضوع مهمتر اینکه این ارقام سرسامآور بدون محاسبه آگهیهای دولتی بوده است و اگر مبلغ آگهیهای دولتی به آن اضافه شود، رقمی بزرگتر به دست میآید. با این حال در برخی نشریات تعدیل خبرنگاران انجام شده است. این یعنی با بحرانی، نخستین آسیب برای روزنامه نگاران است، نه صاحبان روزنامهها.