قمار سنگین بن سلمان و ضرری که روی دست سعودی گذاشت
رویداد۲۴ مرکز سافت بانک قرار بود ابزاری برای تحول اقتصادی پادشاهی سعودی باشد. حال با شواهد موجود باید این سوال را پرسید که آیا میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری سعودی‌ها از بین رفته و آیا پادشاهی عربستان پولش را هدر داده است؟
در ادامه ی این مطلب آمده است: هنگامی که صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی در سال 2015 تحت کنترل مستقیم ولیعهد محمد بن سلمان قرار گرفت و برنامه این صندوق در سال 2017 اعلام شد، قرار شد سرمایه گذاری در داخل و خارج از کشور انجام شود تا صندوق بتواند یک سرمایه گذار مالی برای اقتصاد پادشاهی عربستان باشد.
این صندوق تلاشهایی را در راستای متنوع سازی سرمایه‌گذاری‌ها به اجرا گذاشته که یکی از اولین و بزرگترین نمودهای آن سرمایه گذاری 100 میلیارد دلاری در سافت بانک ژاپن بود، که طی آن در شرکت های فناوری رده بالا سرمایه گذاری شد. در این ارتباط، تلاش مقامات صندوق بر این بود که به پیشرفت های آینده نگرانه در زمینه‌ی هوش مصنوعی، روباتیک و توالی ژن دست یابند.
عربستان سعودی به همراه صندوق سرمایه‌گذاری مستقل ابوظبی به نام مبادله، تقریباً دو سوم سرمایه‌ی سافت بانک در توکیو را به خود اختصاص دادند. به طوری که صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان حدود 35 میلیارد دلار در این مرکز سرمایه گذاری کرد.
سرمایه گذاری در شرکت خوشه‌ای ژاپنی کنگلوم را یک رقابت عالی برای صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان در چارچوب چشم‌انداز سال 2030 عربستان بود که در سال 2016 مطرح شد. به نظر می رسید که سافت بانک تعهد کرده است تا تلاشهای متنوع سازی را از طریق دخالت در بخش‌های فناوری، انرژی تجدید پذیر و در پروژه بزرگ 500 میلیارد دلاری نئوم مگاسیتی در دریای سرخ به انجام برساند. گفتنی است، ارتباطات سافت بانک با عربستان سعودی و محمد بن سلمان، زمانی که جمال خاشقجی به قتل رسید، مورد بازرسی قرار گرفت، اما این مرکز تا حدود زیادی موفق شد، تبلیغات منفی را از بین ببرد.
درست یک سال پیش، رسانه ها درباره اینكه سافت بانک به عنوان یك بازیگر اصلی در صحنه‌ی فناوری استارتاپ و سرمایه گذاری ظهور کرده است، ابراز نگرانی كردند. به گفته روری فیفی، مدیر عامل شرکت مشاوران منا، یک شرکت تحقیق و مشاوره منطقه ای در لندن، ریاض در ابتدا علاقه مند به مشارکت در زمینه‌های مختلف بود اما سال گذشته به خاطر بروز مشکلاتی در سرمایه‌گذاری از این کار عقب نشینی کرد.
در اواخر سال 2019، مسائل مالی در شرکت آمریکایی وی ورک بروز کرد. گفتنی است، سافت بانک 18.5 میلیارد دلار در این شرکت دلار سرمایه گذاری کرده بود، البته این در کنار سایر سرمایه گذاری ها بود. به هر حال، در این سال، سافت بانک با ضرر 13 میلیارد دلاری مواجه شد.
سپس در سال 2020، با گسترش پیامدهای اقتصادی بیماری همه گیر کووید 19، مشکلات بیشتری فرا روی سافت بانک قرار گرفت. شرکت هایی که مرکز سافت بانک در آنها سرمایه گذاری کرده است، مانند اوبر، جایی که سافت بانک 9/3 میلیارد دلار در آن دارد، قیمت سهام خود را کاهش داد‌ه‌اند. بنگاه های دیگر نیز کاهش سهام داشته اند و در نتیجه، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان 18 میلیارد دلار دیگر در سه ماه نخست سال جاری ضرر کرد. سالی که می‌توان آن را سال ضرر مطلق نامید.
گفتنی است، از میان 88 شرکتی که صندوق ویژن در آنها سرمایه گذاری کرده بود، سافت بانک در اواسط ماه مه اعلام کرد که انتظار می رود 15 مورد آنها موفقیت آمیز باشد و 15 مورد نیز ورشکسته شوند.
هیو مایلز، سردبیر عرب دایجست به عنوان یک مرکز با اعضای خصوصی که در قاهره خبرنامه ای را با موضوعات سیاسی و اقتصادی تولید می کند، گفت: این یک قمار فاجعه بار برای عربستان سعودی بود، ابتدا حوادث شرکت وی ورک رخ داد و اکنون خبرهای بدتری می‌شنویم. این یک ضرر مطلق است. آنها مبلغ هنگفتی را از دست داده اند.
بیشتر بخوانید: عربستان سهام کمپانی‌های بین‌المللی را خرید/ در ذهن بن سلمان چه می‌گذرد؟
اما طبق گفته فیفی، خسارت به داراییهای صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان به آن اندازه‌ای که تبلیغ می‌شود، نیست. وی گفت، در سال گذشته سافت بانک سودهایی داشته است که برخی از ضررهای اخیر را جبران می کند. فیفی ادامه داد: به طور مثال، اوبر بسیاری از ضررها را جبران کرده و دوباره روند رشد را در پیش گرفته است. برخی بخش‌ها مانند Guardant Health نیز عملکرد بسیاری خوبی داشته اند. اگر از مورد وی ورک بگذریم، باید بگوییم که عملکرد صندوق ویژن یک موفقیت بزرگ نیست، اما فاجعه هم به شمار نمی‌رود. البته بعید به نظر می رسد که شرایط هرگز بهبود پیدا کند.
