چگونه فوتبال ایران مجبور به پرداخت دستمزد‌های سنگین شد؟
رویداد۲۴ در هنگام تمدید قرارداد یا خرید بازیکنان، همیشه صحبت از اعدادی می‌شود که طرفداران فوتبال را در تمام دنیا بهت‌زده می‌کند، اما در این فصل لیگ برتر ایران داستان شدت بیشتری گرفته است. در حال حاضر رقم‌های کلانی میان باشگاه‌ها و بازیکنان در حال جابه‌جایی است که در طول سالیان گذشته پرداخت آن سابقه نداشته است. گرچه پیشبینی می‌شد دستمزد بازیکنان باتوجه به شرایط اقتصادی تا حدی افزایش یابد، اما انتظار نمی‌رفت که دستمزد‌ها تا این اندازه رشد کند و بازیکنان متوسط قرارداد‌هایی به ارزش چهار-پنج میلیارد امضا کنند. شدت این اتفاق تا حدی زیاد است که در بعضی باشگاه‌ها بعد از اینکه قیمت چند بازیکن در فصل نقل‌وانتقالات مشخص شد، بازیکنانی که قرارداد داشتند به باشگاه رفتند و خواستار امضا قرارداد‌هایی با قیمت جدید شدند.
ناتوانی باشگاه‌های کوچک در خرید بازیکن
یکی از دیگر از پیامد‌های افزایش قیمت بازیکنان، ناتوانی باشگاه‌های کوچک‌تر برای تمدید قرارداد یا جذب بازیکن‌های دیگر است. به‌طوری که تا این لحظه چندین باشگاه لیگ برتری اعلام کردند که توان جذب بازیکنان مدنظرشان را ندارند و این مسئله خود به چالشی بزرگ در فوتبال ایران تبدیل شده است.
چند روز قبل باشگاه نساجی در بیانیه‌ای نسبت به این اتفاق انتقاد کرد؛ در قسمتی از بیانیه باشگاه نساجی آمده است «با شروع فصل نقل و انتقالات تابستانی لیگ برتر فوتبال، برخی بازیکنان برای تمدید قرارداد ارقام نجومی درخواست کرده‌اند، ارقامی چندبرابر دستمزد فصل گذشته خود و نساجی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. بازیکنی که فصل گذشته زیر ۵۰۰ میلیون قرارداد داشته ناگهان درخواست ۳ میلیاردی از باشگاه نساجی می‌کند و قیمت خود را ۶ برابر افزایش می‌دهد». البته نساجی تنها باشگاهی نیست که به این رویه معترض است و سرمربی فولاد و مدیرعامل پیکان از دیگر افرادی هستند که به این رویه اعتراض کردند.
بیشتر بخوانید: ماجرای اختلاف فرهاد مجیدی و قلعه‌نویی چه بود؟
منع ورود خارجی‌ها؛ یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت بازیکنان
یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت بازیکنان منع ورود بازیکنان خارجی است. اتفاقی که باعث شده، بازیکنان متوسط به هدف باشگاه‌ها تبدیل شوند و آن‌ها باشند که قرارداد‌های سنگین ریالی را امضا می‌کنند. درست است که باتوجه به قیمت ارز در کشور باشگاه‌ها نمی‌توانند مبالغ سنگینی را هزینه کنند و بازیکنانی مانند جونیور براندائو و بویان نباید به فوتبال ایران بیایند، اما حضور بازیکنانی مانند شیخ دیاباته، میلیچ، بشار رسن در تیم‌های بزرگ باعث ارتقا کیفیت فنی تیم‌هایشان شده است.
در تیم‌های کوچک نیز بعضی بازیکنان خارجی با دریافت مبالغ کم، نقش پررنگی را ایفا می‌کردند. اما با وجود این قانون دیگر خبری از این دست از بازیکنان نخواهد بود و بازیکنان داخلی با همان مبلغ، اما ریالی جایگزین آن‌ها خواهد شد. اتفاقی که در درازمدت به ضرر فوتبال ایران خواهد بود.
سوال بزرگ؛ درآمد‌های باشگاه‌ها از کجا تامین می‌شود؟
در باشگاه‌های اروپایی نیز ممکن است دستمزد بعضی بازیکنان بالا باشد، اما منابع مالی و درآمد‌های آن باشگاه‌ها مشخص است. در اروپا باشگاه‌ها از سه راه اصلی می‌توانند درآمدزایی کنند؛ حق پخش تلویزیونی، درآمدی که از راه قراداد‌های تجاری حاصل می‌شود و درآمد روز مسابقه. امکان استفاده از مورد آخر (درآمد روز مسابقه) باتوجه به شیوع کرونا در جهان فعلاً میسر نیست و همین موضوع باشگاه‌های بزرگ را در جهان با یک چالش اساسی روبه‌رو کرده است. در فوتبال ما، اما پیش از شیوع کرونا نیز مبلغ درآمد‌های روز مسابقه عدد چشمگیری نبود و باتوجه به اینکه باشگاه‌ها درآمدی از طریق حق پخش ندارند، تقریباً تمام درآمدشان را از طریق قرارداد‌های تجاری تامین می‌کنند. حال این سوال مطرح می‌شود که درآمد‌های تجاری فوتبال ایران مگر چقدر است که چنین قرارداد‌های سنگینی با بازیکنان بسته می‌شود.
از طرفی باتوجه به قوانین کنفدراسیون فوتبال آسیا، باشگاه‌ها برای حضور در لیگ قهرمانان آسیا باید بدهی‌های خود را پرداخت کنند و اگر مدیران باشگاه‌ها قصد داشتند باشند مانند مدیران قبلی کوهی از بدهی را بر جا بگذارند، در سالهای آینده مشکلات تیم‌ها چند برابر خواهد شد. حتی در طول سالهای قبل بازیکنان ایرانی زیادی از این طریق و با استفاده از این اهرم فشار، با باشگاه‌هایی که از آن طلب داشتند توافق کردند. از طرف دیگر کنفدراسیون فوتبال آسیا چند ماه قبل فدراسیون فوتبال ایران را به دلیل اشتباه در صدور مجوز، ۱۲۰ هزار دلار جریمه کرد و در صورت تکرار این اتفاق هیچ بعید نیست که احکام سنگین‌تری صادر شود.
با توجه به این موضوعات مدیران باشگاه‌ها باید تصمیم بگیرند که بیش از پیش وارد باتلاق بدهی‌های سنگین شوند یا راهی برای کاهش قیمت بازیکنان پیدا کنند.
