سقوط بزرگ ارزش سهام عدالت/ ممنوعیت فروش سهام عدالت تا کی ادامه دارد؟

رویداد۲۴ بورس تهران در روز اول زمستان با سردی زیادی آغاز شد. شاخص بورس با افت بیش از ۲ هزار واحدی همراه بود و ارزش سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی به حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید که نسبت به روز معاملاتی گذشته نزدیک به ۴۰۰ هزار تومان کاهش یافت. این در حالی است که در جریان معاملات هفته گذشته نیز ارزش سهام عدالت حدود ۱ میلیون تومان افت داشت. هرچند نزول شاخص کل زیاد نبود، اما ارزش سهام عدالت به دلیل روند نزولی سهم‌های تاثیرگذار افت زیادی داشت.

همچنین ارزش یک سهام کامل سهام عدالت که البته مشمولان محدودی دارد به کانال ۱۳ میلیون تومان سقوط کرد. با این حساب ۶۰ درصد سهام عدالت قابل فروش به ۷ میلیون و ۸۳۹ و ۳۰ درصد آن به ۳ میلیون و ۹۱۹ هزار تومان رسید. هرچند با نزولی شدن بازار سهام فروش سهام عدالت تا اطلاع ثانوی ممنوع شده است.

ارزش هر واحد از دارا‌یکم با افت ۰.۷۹ درصدی نسبت به روز معاملاتی گذشته ۱۷ هزار و ۴۸۲ تومان معامله شد تا ارزش ۲۰۰ واحد آن به ۳ میلیون و ۴۹۶ هزار و ۴۰۰ تومان کاهش پیدا کند. همچنین قیمت ابطال هر واحد صندوق (NAV ابطال) بر پایه خالص ارزش دارایی‌های ۲۲.۵۲۰ تومان ثبت شد. همچنین ارزش هر واحد صندوق پالایش یکم با افت ۱.۸۶ درصدی به ۸ هزار و ۹۵۱ تومان رسید.

آزادسازی سهام عدالت از اردیبهشت ماه سال جاری کلید خورد و حدود ۴۲ میلیون نفر مشمول این سهام حق انتخاب داشتند که یکی از روش‌های مستقیم یا غیرمستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کنند. در نهایت حدود ۱۹ میلیون نفر روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کردند. اما ماجرا طبق انتظار سهام داران پیش نرفت و نه تنها سهام آن‌ها فروش نرفت بلکه به دلیل کاهش شاخص کل، روز به روز از ارزش واقعی سهام آن‌ها کاسته شد. در این میان تصمیم گیرندگان تصمیمات مختلفی برای مدیریت سهام عدالت و فشار فروشی که این سهام به کلیت بازار وارد می‌کرد اخذ کردند. از تغییر تابلوی سهام بگیر تا فروش بلوکی و حتی امکان لغو سفارش فروش. تصمیماتی که هیچ کدام موفقیت آمیز نبود و در نهایت قرعه به نام توقف فروش سهام عدالت افتاد.

در حالی که به گفته کارشناسان توقف و ممنوعیت فروش سهام عدالت آن هم در این روز‌های سخت معیشتی راهکاری نیست که برای تمامی سهام‌داران عدالت مناسب باشد.

سیاست یک بام و دو هوای دولت در قبال سهام عدالت

پرویز بابایی، کارشناس بازار سرمایه در این باره به رویداد ۲۴ توضیح می‌دهد: «توقف فروش سهام عدالت گرچه به نفع کلیت بازار است، اما نکته مهمی که به نظر می‌آید اصلا در معادلات مقامات و تصمیم‌گیران لحاظ نمی‌شود این است که ممکن است بسیاری از سهام‌داران به پول خود نیاز داشته باشند. بخشی از سهام‌داران عدالت در مرداد ماه زمانی که ارزش سهام عدالت بالغ بر ۳۰ میلیون تومان بود، قصد فروش سهام خود را کردند، اما ماه‌ها در صف فروش منتظر ماندند و دست آخر هم که دولت فروش سهام عدالت را ممنوع اعلام کرد.»

بیشتر بخوانید:سود سهام عدالت در روش غیرمستقیم کی پرداخت می‌شود؟ +فیلم

او ادامه می‌دهد: «سازمان بورس و در واقع دولت در قبال سهام عدالت سیاست یک بام و دو هوا دارد و هر روز مصوبه و قانون جدیدی می‌گذارد و قبلی را تغییر می‌دهد. سهام عدالت فرصتی بود که بازار سرمایه می‌توانست به فروشندگان که بعضا از قشر ضعیف جامعه هستند کمک موثری در راستای تامین مالی زندگی ایجاد کند، اما عملا این اتفاق تاکنون نیفتاده و فقط اعتماد سهام‌داران سلب شده است.»

طرح جاماندگان از سهام عدالت در دستور کار بهارستان

جالب اینجاست که در همین روز‌ها که سهام‌داران عدالت هر روز نسبت به دیروز بیشتر متضرر می‌شوند، در بهارستان طرح اضافه‌کردن جاماندگان سهام عدالت با جدیت پیگیری می‌شود.

محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص برنامه سهامدار شدن جاماندگان از سهام عدالت اظهار کرده: «سهام عدالت موضوعی است که مردم بسیار درگیر آن هستند، طبق گزارش‌ها به‌رغم اینکه از سال ۸۴ و ۸۵ واگذاری صورت گرفته، ولی تعداد زیادی از مردم مثل افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی که جزو مستحق‌ترین افراد نیز هستند، از این سهام محروم شدند. در کمیسیون اقتصادی به این نتیجه رسیدیم که حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از افراد تحت پوشش کمیته امداد فاقد سهام عدالت هستند که بخشی از روز اول جامانده‌اند و بخشی هم طی مسیر اضافه نشدند. ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر افراد تحت پوشش بهزیستی نیز فاقد سهام عدالت هستند، این‌ها اعداد بزرگی هستند.»

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرده: «در جلسه کمیسیون بحث کردیم و طرح جاماندگان از سهام عدالت تدوین، در صحن اعلام وصول شده و به کمیسیون اقتصادی آمد. چند جلسه روی آن کار کردیم و جمع‌بندی ما این بود که سهام با اولویت دهک‌های کم‌درآمد به‌ویژه افراد تحت پوشش سازمان‌های حمایتی واگذار شود، طرح با هماهنگی مرکز پژوهش‌ها و دولت تصویب شد، گزارش به صحن علنی رفته و در دستور کار است.»

اعتماد از دست رفته مردم به سهام عدالت باز می‌گردد؟

کارشناسان معتقدند این اقدامات مجلس آن قدر با تاخیر در حال انجام است که عملا کارایی خود را از دست داده و حتی به کار تبلیغ مجلس جدید هم نمی‌آید، چرا که اعتماد مردم نسبت به سهام عدالت طی این مدت کاملا از دست رفته است. کارشناسان توصیه می‌کنند، بهتر است مجلس به جای اضافه کردن مشمول جدید، بسامان کردن مشمولان فعلی سهام عدالت را در اولویت قرار دهد و هم سرنوشت فروش سهام عدالت زودتر روشن شود و هم ضرر و زیان صاحبان سهام عدالت جبران شود. سهام‌داران عدالت با توجه به وضعیت بورس معتقدند، هریک روز به تعویق افتادن فروش سهام‌شان به معنای از دست رفتن چند صد هزارتومان از ارزش سهامشان است.