افزایش ۵۰۰ درصدی درخواست مهاجرت پرستاران/ روزگار تلخ کادر درمان بیمارستان میلاد چگونه می‌گذرد؟
رویداد۲۴ شادی مکی: اعتراض پرستاران نسبت به نامناسب بودن شرایط کار و دستمزد اتفاقی جدید نیست و به‌ویژه با آغاز شیوع کرونا و افزایش فشار کاری پرستاران و همچنین برخورد‌های نامناسب و آزاردهنده با آنها باعث شد که در این مدت هر از گاهی شاهد برگزاری تجمعی اعتراضی در یکی از شهر‌های کشور و گاه به صورت همزمان در چند شهر باشیم.
مطالبات در همه این اعتراض‌ها تقریبا یکی است. پرداخت درست و عادلانه دستمزد، پاداش و کارانه همراه با حفظ کرامت و جایگاه این گروه که در روزگار کرونایی جان برکف گرفته و در تلاش برای نجات جان بیماران هستند. اما روز ۲۳ دی ماه نوبت به پرستاران بیمارستان میلاد رسید که با برگزاری تجمعی، اعتراض خود را نسبت به عدم پرداخت مناسب حقوق مالی اعلام کنند.
آنطور که معترضان می‌گویند آنها چند ماه پیش نیز به دلیل نارضایتی از سیستم پرداخت حقوق و پاداش خود قصد برگزاری تجمع را داشتند که به دلیل حضور نیرو‌های ویژه برگزاری آن لغو شد.
کاهش دستمزد پرسنل بیمارستان میلاد به بهانه کمبود بودجه
یکی از این پرستاران که نخواست نامش فاش شود درباره علت تجمع اعتراضی پرستاران بیمارستان میلاد به رویداد۲۴ می‌گوید: سال گذشته و در ابتدای شروع اپیدمی کرونا مدیریت بیمارستان میلاد تغییر کرد. در همان ماه‌های اول شاهد بودیم که تمامی بیمارستان‌ها حق کرونا را کم یا زیاد به پرسنل خود پرداخت می‌کردند، اما در بیمارستان ما چنین اتفاقی نیفتاد.
وی ادامه می‌دهد: همچنین هرساله ۲۰ درصد به حقوق پرسنل بیمارستان اضافه می‌شود. اما در سال جاری مدیر فعلی بیمارستان نامه‌ای در پورتال بیمارستان منتشر کرد مبنی بر کاهش ۴۳ درصدی حقوق مبنای کارکنان، به این معنا که پرسنل زمانی که استخدام می‌شوند سوابق کاری خود را آورده و این مساله در حقوق آنها محاسبه می‌شود. این نامه وجهه قانونی نداشت و وقتی زمزمه اعتراض و تجمع در بیمارستان شنیده شد، اعلام کردند که این برنامه اجرا نمی‌شود این درحالی است که در عمل همه کارکنان شاهد کاهش حقوق بودند.
این پرستار در پاسخ به این سوال که آیا این کاهش دستمزد شامل پزشکان هم می‌شد یا نه؟ عنوان می‌کند: متاسفانه در بیمارستان شفافیت زیادی وجود ندارد و درباره پرداختی‌های پزشکان هم صحبتی نمی‌شود، زیرا کارانه این گروه هر چند ماه یکبار واریز شده و مبالغ نجومی هم هستند. این در حالی است که کارانه ما از سال ۹۲ ثابت بوده و تغییر نکرده است که مبلغ آن در میان تمام بیمارستان‌های کشور کمترین بوده است. بیمارستان میلاد میزبان بیماران مختلف از کل کشور بوده و همواره تخت‌های آن پر است. درآمد بیمارستان ما بسیار زیاد است، اما طی این چند سال تغییری نکرده است سوال ما این است که مگر درآمد بیمارستان ثابت مانده که کارانه ما تغییری نکرده است. این موضوع هم یکی دیگر از موارد اعتراضی ما بود.
وی می‌افزاید: مشکل دیگر ما در خصوص پرداخت پاداش بود. تا پیش از این بیمارستان هر ساله پاداش‌هایی را به مناسبت‌های مختلف به حساب کارکنان واریز می‌کرد. از ابتدای حضور مدیر جدید این پاداش‌ها برچیده شد به این دلیل که درگیر کرونا شده‌ایم و بودجه نداریم.
این فرد مطلع عنوان می‌کند: افزایش ۵۰ درصدی حقوق پرستاران که رهبری هم بر آن تاکید داشتند درباره ما اتفاق نیفتاد و همچون همیشه گفتند که بودجه نداریم. حتی روز پرستار که در تمامی بیمارستان‌ها مبالغی را به حساب پرستاران واریز می‌کردند در بیمارستان ما برخلاف سال‌های قبل این کار انجام نشد. تا اینکه حرف از تجمع شد، در این زمان یعنی ۱۰ روز بعد از روز پرستار مبلغ ۳۰۰ هزار تومان به حساب ما واریز شد که این کمترین میزان پاداشی بود که در کل بیمارستان‌های ایران برای روز پرستار واریز شد.
وی می‌گوید: مداوم به ما می‌گویند ما خودگردانیم و کسی از ما حمایت مالی نمی‌کند این درحالی است که در این مدت طرح‌های عمرانی زیادی در بیمارستان اجرا شده است مثلا ساختمان اداری جدید ساخته شده است که پیمانکار هم برادر رئیس بیمارستان است و ... آیا برای طرح‌های عمرانی پول هست، اما برای پرسنل بودجه نیست؟
این پرستار معترض اظهار می‌کند: از مشکلات دیگر ما نبود امنیت شغلی است. پرستاران سالی یکبار تمدید قرارداد شده و امنیت شغلی ندارند. در بیمارستانی که یکی از شلوغ‌ترین بیمارستان‌های پایتخت است طی کرونا فشار کاری چند برابر شده و در این مدت برخلاف گذشته هرگز تخت خالی نداشته‌ایم، با این حال به دلیل کمبود بودجه کارکنان بیمارستان از جمله ما پرستاران تحت فشار زیادی قرار گرفته‌ایم. چرا قبلا بیمارستان مشکل مالی نداشته و این کاهش پاداش و دستمزد اعمال نشده است؟
به گفته وی تا کنون یک پرستار در بیمارستان میلاد به دنبال ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده است و تاکنون بیش از ۵۰۰ نفر از پرسنل این بیمارستان نیز مبتلا به کرونا شده‌اند.
این پرستار می‌گوید: در بیمارستان ما کارانه پرستارانی که مبتلا به کرونا شده و به ناچار از مرخصی استعلاجی استفاده می‌کردند دقیقا به دلیل استفاده از مرخصی و عدم حضور در شیفت نصف می‌َشد.
وی عنوان می‌کند: مدیر بیمارستان بعد از تجمع ما جلسه‌ای تشکیل داده و عنوان کرد که بودجه نداریم و شما نباید تجمع می‌کردید چرا که من پیگیر مطالبات شما هستم در حالیکه در این مدت به هیچ عنوان صحبتی از پیگیری مطالبات ما نبود و تنها از زمانی که حرف برگزاری تجمع شروع شد مدیر بیمارستان با پخش نامه‌هایی که از نظر ما صوری بود اعلام کرد که پیگیر حق و حقوق ما از سازمان‌های مربوطه است.
به گزارش رویداد ۲۴ اهمیت اعتراضات پرستاران زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم درست در زمانی که بیشترین نیاز به این قشر در جامعه و در مراکز درمانی کشور احساس می‌شود، سایر کشور‌ها با ایجاد فرصت شغلی و امکانات مناسب در تلاش برای جذب پرستاران هستند. پرستارانی که در کشور مورد انواع بی‌عدالتی‌ها قرار می‌گیرند، آنچنانکه بسیاری از آنان در زمان برگزاری اعتراض صنفی نگرانند که مبادا شناسایی و از کار برکنار شوند. مساله‌ای که پرستاران معترض بیمارستان میلاد نیز از آن مستثنی نبودند. با محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار درباره مشکلات پرستاران بیمارستان میلاد گفتگو کردیم.
بیشتر بخوانید:کار شبانه‌روزی پرستاران و سود نجومی پزشکان/ چرا مبلغ کارانه پرستاران ناچیز است؟
دل‌هایی که برای خدمت قرص نیست/ چند روایت از مصائب نیرو‌های کادر درمان در دوران کرونا
تعارض منافع میان پرستاران و مسئولان بیمارستان‌ها
شریفی مقدم به رویداد۲۴ می‌گوید: پرستاران به عنوان بزرگترین گروهی که بیشترین خدمات بهداشتی و درمانی را ارائه می‌دهند بار اصلی مراقبت از بیماران را بر عهده دارند، به ویژه در زمان اپیدمی کرونا در تمام بخش‌های دولتی، خصوصی و تامین اجتماعی بار این مسئولیت بیشتر شده است.
وی ادامه می‌دهد: بیمارستان میلاد یکی از بزرگترین بیمارستان‌های کشور است که با داشتن هزار تختخواب فعالیت‌های گسترده‌ای در تمامی بخش‌های تخصصی و فوق تخصصی دارد. این بیمارستان اعلام کرده که مستقل است. سوال اینجاست که معنای مستقل چیست بیمارستانی که با بودجه تامین اجتماعی و در واقع به نوعی دولت، تجهیز و اداره می‌شود چگونه می‌تواند مستقل باشد؟ این بیمارستان باید حسابدهی داشته باشد.
دبیرکل خانه پرستار با بیان اینکه در این بیمارستان همکاران پزشک ما چند ۱۰ میلیون تومان دریافتی ماهیانه دارند، عنوان می‌کند: این درحالی است که پرستاران این بیمارستان در بدترین شرایط ممکن مشغول به کار هستند به این معنا که علاوه بر سختی شرایط کاری، شرایط رفاهی خوبی نیز ندارند. با توجه به اینکه شاهد افزایش دستمزد برای تمام کارکنان دولت بوده‌ایم، اما در بیمارستان میلاد این افزایش دستمزد برای پرستاران صورت نگرفته است.
وی می‌افزاید: مدیرعامل این بیمارستان اعلام کرده که بودجه کافی برای افزایش دستمزد پرستاران ندارد لذا در حال حاضر عمده‌ترین مشکل پرستاران ما در این بیمارستان نبود امنیت شغلی است یعنی علاوه برآنکه قرارداد‌ها کوتاه‌مدت و موقت است، هر فردی که کوچکترین اعتراضی کند قرارداد وی را تمدید نمی‌کنند. مشکل دیگر هم پایین بودن دستمزد پرستاران است و سوم آنکه نداشتن یا کم بودن کارانه است که معتقدند در مقایسه با بخش دولتی بسیار کم است. البته میزان کارانه پرستاران در بخش دولتی هم آنچنان بالا نیست.
شریفی مقدم خاطرنشان می‌کند: دستمزد پرستاران این بیمارستان نصف حقوق پرستاران بیمارستان‌های دولتی است، البته این مقایسه درست نیست، آنها باید دستمزدشان را با افرادی مقایسه کنند که در همان بیمارستان میلاد به عنوان متخصص مشغول فعالیت است. یعنی اختلاف پرداخت در این موضع ده‌ها برابر است.
این پرستار می‌افزاید: علت اصلی تمام مسائل پرستاری به ویژه در این بیمارستان موضوع تعارض منافع است. میلاد یکی از بزرگترین بیمارستان‌های کشور بوده و درآمد زیادی دارد، اما عادلانه میان پرسنل آن توزیع نمی‌شود. در نظام سلامت باید موضوع تعارض منافع حل شود. چرا که این نظام با سلامتی مردم سرو کار دارد و افرادی که در این نظام ارائه خدمت می‌کنند باید خدمات کیفی را ارائه دهند که بیشترین بار هم بر دوش پرستاران قرار دارد.
وی تصریح می‌کند: امیدواریم مسئولان به این موضوع توجه کنند که بهترین راه برای مردم، جامعه پرستاری و کادردرمانی کشور آن است که تعارض منافع حل شود. هرچند که حل این موضوع سخت بوده و افرادی که دارای منافعی در وجود این تعارض هستند در لایه‌های مختلف حاکمیت نفوذ داشته و اجازه نمی‌دهند که این اتفاق رخ دهد. اما در هر صورت باید به این سمت حرکت کرده و با پاسخگویی و شفافیت مسئولان نظام سلامت کشور موضوع تعارض منافع حل شود.
دبیرکل خانه پرستار اضافه می‌کند: اگر قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری که رهبری هم برآن تاکید داشته است در تمام کشور از جمله بیمارستان میلاد اجرا شود می‌تواند به برقراری عدالت در میان جامعه پرستاران کشور و پزشکان منجر شود.
وی با اشاره به اینکه حداقل حقوق پرستاران شرکتی در بخش خصوصی از جمله بیمارستان میلاد بر اساس حداقل حقوق کار یعنی حدود ۳ میلیون تومان است. پرستاران شرکتی البته هم در بخش خصوصی حضور دارند هم در بیمارستان میلاد که ادعای مستقل بودن داشته و مشخص نیست که پرداخت‌های آن به چه صورت است. حقوق پرستاران بخش دولتی، اما مانند سایر کارکنان دولت افزایش ۵۰ درصدی داشته و ۲ میلیون تومان به این حقوق اضافه شده است؛ که این موضوع هم اختلاف دستمزدی را میان پرستاران استخدام رسمی و پرستاران شرکتی ایجاد کرده است.
شریفی مقدم تصریح می‌کند: در واقع کف حقوق پرستاران ۳ میلیون تومان است که اکثر پرستاران در بخش‌های دولتی، خصوصی و تامین اجتماعی به همین میزان حقوق دریافت می‌کنند و سقف حقوق نیز برای پرستاران با سنوات بالا که استخدام رسمی در بخش دولتی هم هستند مبلغ ۷ میلیون تومان است. در بخش خصوصی، اما سنوات خدمت تاثیری در افزایش حقوق ندارد. این بخش ترجیح می‌دهد از پرستاران با سنوات بالا استفاده نکند. گرچه این پرستاران تجربه و مهارت بیشتری دارند، اما به این علت که ممکن است این افراد زیر بار زور نروند کارفرمای بخش خصوصی و شرکتی از استفاده از این گروه سر باز می‌زند.
افزایش ۵۰۰ درصدی درخواست مهاجرت میان پرستاران
وی با بیان اینکه ساعت کاری پرستاران نیز متفاوت است، می‌گوید: قانونی وجود دارد به نام قانون ارتقاء بهره‌وری کارکنان نظام بالین مصوب ۱۳۸۸ که باید تمام بیمارستان‌های خصوصی، دولتی، تامین اجتماعی و نیرو‌های مسلح آن را اجرا کنند. این قانون با تاخیری یکی دوساله در بخش دولتی اجرا شد، بخش تامین اجتماعی در حال اجرای این قانون است، اما در بخش خصوصی این قانون هنوز اجرا نشده است.
دبیرکل خانه پرستار توضیح می‌دهد: بر اساس این قانون ساعت کار پرستاران که طبق قانون کار در هفته ۴۴ ساعت است، می‌تواند بر اساس سنوات، نوبت کاری و نوع بخش تا ۳۶ ساعت کاهش یابد به علاوه آنکه مشمولان این قانون یعنی پرستاران برای کار در شیفت شب و روز‌های تعطیل ضریب یک ونیم برای دستمزدشان در نظر گرفته می‌شود. یعنی ۱۲ ساعت کار در طول شب یا در روز تعطیل برای این افراد ۱۸ ساعت کاری در نظر گرفته می‌شود. اما کارفرمایان بخش خصوصی و بیمارستان برخی نهاد‌ها مانند دانشگاه آزاد زیربار اجرای این قانون نرفتند که این مساله تخلف است. پرستاران باید نسبت به این موضوع اعلام شکایت کنند، اما به دلیل نبود امنیت شغلی پرستاران به اداره کار شکایت نمی‌کنند چرا که شکایت آنها مصادف با فسخ قرارداد است.
وی تصریح می‌کند: علت عدم اجرای این قانون نیز به مساله تعارض منافع باز می‌گردد، زیرا سهامداران بخش خصوصی همان گروهی هستند که در سیستم‌های مختلف سمت داشته و اجازه نمی‌دهند که بخش خصوصی این قانون را اجرا کند. در سیستم سلامت ما قانون‌گذار، سیاست‌گذار، تصمیم‌گیرنده و تصمیم‌ساز و نظارت کننده و سیستم‌های انتظامی توسط گروهی خاص اداره می‌شود. جایی که همه این موارد به علاوه پول و قدرت و منافع بدون نظارت وجود داشته باشد احتمال فساد بسیار زیاد است که متاسفانه این اتفاق در نظام سلامت ما روز به روز هم گسترده‌تر و وعمیق‌تر می‌شود؛ و امیدواریم این مساله هرچه زودتر حل و فصل شود.
شریفی مقدم درباره مهاجرت پرستاران به خارج از کشور می‌گوید: کشورهای توسعه یافته مانند کشورهای اروپایی، استرالیا و کانادا امروز برای ارتقا و افزایش شاخص‌های سلامت و توسعه خود سعی می‌کنند تعداد پرستاران را افزایش دهند از طرفی با اپیدمی کرونا و نیاز مردم به مراقبت‌های پرستاری جذب پرستار در این کشور‌ها شدت گرفته و به همان میزان بر میزان جذابیت شرایط خود برای جذب پرستاران افزودند.
وی با تاکید براینکه درخواست مهاجرت در میان پرستاران ما طی دوران شیوع کرونا نسبت به گذشته حدود ۵۰۰ درصد افزایش یافته است، اظهار می‌کند: این موضوع دو علت دارد یکی جذابیت‌های کشور مقصد به عنوان مثال در گذشته این کشور‌ها برای جذب پرستاران آیلتس ۷ را می‌خواستند، اما در حال حاضر اعلام کرده‌اند که زبان در حد ابتدایی هم باشد فرد را پذیرفته و زبان را به او آموزش می‌دهند. مساله دیگر آن است که روند ارائه تسهیلات و مدارک برای مهاجرت درخواست کنندگان را کاهش داده‌اند، ضمن آنکه بر میزان حقوق‌ها نیز افزوده‌اند.
استقبال کشورهای توسعه یافته از پرستاران ایرانی
دبیرکل خانه پرستار تصریح می‌کند: از یک طرف کشورهای مقصد شرایط بهتری را برای جذب پرستاران از سایر کشور‌ها ایجاد کرده‌اند از سوی دیگر برخورد با پرستاران در ایران بسیار نامناسب است. مثلا به نام استخدام پرستار برای ۳۸ هزار نفر مجوز گرفتند، اما کمتر از ۴۰ درصد آن را به جذب پرستار اختصاص داده‌اند این در حالی است که بیمارستان‌های ما نیاز شدید به پرستار دارند، اما مشاهده می‌کنیم که در بسیاری از شهر‌ها به محض کاهش کرونا پرستار ۸۹ روزه را حتی اگر مبتلا به کرونا هم شده بود اخراج کرده‌اند. با وجود چنین برخورد‌هایی پرستار ترجیخ می‌دهد با همه سختی‌هایی که دوری از خانواده خواهد داشت جلای وطن کنند.
وی با بیان اینکه پرستار‌هایی که از کشور ما مهاجرت می‌کنند بسیار کارآزموده و با تجربه هستند، می‌افزاید: در کشورهای توسعه‌یافته به شدت از پرستاران ایرانی استقبال می‌کنند. زیرا پرستاران ایرانی در این کشور‌ها کارنامه موفقی دارند در اولویت بوده و پذیرش می‌شوند.
مدیرعامل بیمارستان میلاد می‌گوید ما بودجه نداریم؛ اما سوال این است که اگر بودجه نیست چرا دیگر بیمارستان‌ها از بودجه کافی بهره مند هستند؟ به‌ویژه اینکه بیمارستان میلاد یک بیمارستان تخصصی و فوفق تخصصی بوده و تعرفه خدمات آن توسط تامین اجتماعی پرداخت می‌شود و لذا درآمد زیادی دارد. پس به نظر می‌رسد مشکل در توزیع درآمد و مدیریت منابع است. چه زمانی قرار است این مشکلات حل شود؟
دو سال پیش پدر بزرگم توی بیمارستان دولتی بستری کردیم کارهایی که دم در سالن بیمارستان نوشته بود وظیفه پرستارا هست رو انجام نمیدادن و همشو همراه انجام داد با کمال پر رویی هم میگفتن همراه بیمار واسه چیه اصلا همراه باید این کارو انجام بده