ریزش بی‌سابقه بورس / تجمع اعتراضی مال‌باختگان بازار سهام در راه است؟

رویداد۲۴ شاخص بازار سهام که هفته گذشته بیش از شش درصد افت داشت، امروز در اولین روز هفته سه درصد دیگر نیز کاهش داشت. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند اگر روند فعلی همچنان ادامه یابد باید منتظر ریزش‌های سنگین دیگری نیز بود.

به گفته کارشناسان یکی از مانع‌های پیش‌روی بازار سهام برای شروع رشد دوباره انتظار کاهش قیمت دلار با روی کار آمدن بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا است، علاوه بر آن سخنان رئیس جمهور در رابطه با دلار ۱۵ هزار تومانی نیز ترس و بی‌اعتمادی بازار را تشدید کرده است. از آنجایی که رشد برخی سهام خصوصا سهام شرکت‌های صادراتی از دریچه افزایش نرخ ارز اتفاق افتاده بود، اکنون با احتمال کاهش نرخ ارز، افت شدید سهام شرکت‌های مادری مانند فولادی‌ها، پتروشیمی‌ها و دیگر شرکت‌های صادراتی غیرنفتی واکنش مستقیمی خواهند داشت و سهام آن‌ها با ریزش چشم‌گیری احتمالا مواجه خواهد شد.

ریزش بورس و صدای اعتراض مالباختگان

سهام‌داران خرد در پی این اتفاقات در شبکه‌های اجتماعی از متضررشدنشان گفته و عنوان می‌کنند: «این صدای اعتراض مردم عادی است. ما نه دشمن هستیم و نه از آن طرف آب کسی هدایتمان می‌کند. ما خواستار احقاق حق و مطالبه‌مان هستیم.»

مال‌باختگان بورسی حرف‌های مسئولان در روز‌های «به بورس بشتابید» را یادآوری می‌کنند. حسن روحانی حتی در تابستان و زمانی که بورس اولین استارت‌های خود برای ریزش را بعد از جهش بزرگ زمستان ۹۸ و بهار امسال را زده بود، باز هم مردم را دعوت به حضور در بورس می‌کرد. او در ۲۲ مردادماه امسال گفته بود: «خرید در بورس به نفع همه است. به نفع آینده و دارایی مردم. مردم بدانند سکه و دلار جای سرمایه‌گذاری نیست، اما بورس جای سرمایه‌گذاری است. تلاش دولت برای بورس به این دلیل است که برای امروز مردم فایده داشته باشد و فردا ضرر نکنند، راهی که مطمئن باشند ضرر نمی‌کنند.»

رییس جمهور در همین سخنانش از عرضه و تاثیر زیاد صندوق پالایش در بورس گفته بود و حالا سهام همین صندوق که توسط دولت و با تبلیغ دولت تبدیل به بخشی از سبد پرتفوی سهام‌داران شد، با ضرر ۵۰ درصدی مواجه شده است. قالیباف اصل، رییس سازمان بورس هم اوایل شهریور اعلام کرد: «سرمایه‌گذاران صبر کنند در بلندمدت بازده بازار سرمایه از سایر بازار‌ها بیشتر است.»

بیشتر بخوانید:پرتاب گلوله بی‌اعتمادی به ساختمان شیشه‌ای بورس/دولت چه خوابی برای بازار سرمایه دیده؟

اما حالا تازه وارد‌های بورس و قدیمی‌ها هم ضرر کرده‌اند و حتی اگر با ضرر هم بخواهند بیشتر از این در بورس نمانند، در صف فروش باید ماه‌ها منتظر بمانند. آن‌ها خطاب به رییس سازمان بورس می‌گویند: «آقای قالیباف اصل آیا گفتید سهام‌داران صبر کنند که هر روز بیشتر در باتلاق ضرر فرو بروند؟ ما تا الان هر چی صبر کردیم فقط با چشم خودمون آب شدن سرمایه اندکمون را فقط می‌بینیم.»

یکی از سهام‌داران خرد نوشته: «مگر می‌شود این‌قدر راحت مردم را فریب داد و بعد هم که تمام سرمایه‌شان را از دست دادند بگویید تقصیر خودتان است. واقعا کجای دنیا این‌طوری مسئولان به مردم خودشون دروغ می‌گویند و همچنان هم سر پست‌های خود باقی می‌مانند.»

یکی دیگر از این سهام‌داران هم نوشته: «این‌ها که می‌گفتند مقصر مردم هستند که آموزش ندیدند، بگویند با کدام آموزش می‌توان جلوی مکر و حیله و توطئه حقوقی‌ها و بازار گردان و رانت‌خوار‌ها را گرفت؟»

سهام‌داران خرد هر کدام از وضعیت معیشتی خود گلایه دارند و می‌گویند در روز‌های تورمی و از دست رفتن قدرت خرید تنها به اتکای تبلیغات و وعده‌های دولت اندک پس‌انداز خود را به بورس آوردند. یکی می‌گوید، طلا‌های همسرش را فروخته، یکی دیگر پول بازخرید بازنشستگیش را به بورس آورده، یکی دیگر وام گرفته، یکی تراکتور کشاورزیش را فروخته و هزاران مال دیگر که نشان می‌دهد حتی از نان شبشان زدند و به بورس آمدند. چون دولت برای آن‌ها با اظهارنظرات و رسانه‌ها فضایی ساخته بود که مردم فکر کنند تنها راه نجات معیشت دشوارشان رفتن به بورس است. اکنون این سهام‌داران با ضرر‌های ۵۰ تا ۷۰ درصدی مواجه شدند و حتی راه بازگشتی هم ندارند.

این سهامداران در کمپین اعتراضی که شکل دادند، به دامن رهبری پناه برده‌اند و در پیام‌هایشان عمدتا رهبری را خطاب قرار داده‌اند که به این واسطه برایشان کاری انجام شود.

مُسکن‌های کوتاه مدت در راه بازار بورس؟

از سوی دیگر برخی از آن‌ها هم در پی اعتراضات دو روزه هفته گذشته جلوی مجلس و سازمان بورس معتقدند باید فراخوان تجمع داده شود و با تجمع صدای اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند.

در عین حال کسانی هم هستند که هنوز به بازار بورس امیداورند. برخی کارشناسان معتقدند بورس در حال حاضر در منطقه جذابی قرار دارد و هر لحظه امکان و شرایط بازگشت وجود دارد. برخی سهام‌داران هم می‌گویند، «وقته خرید در بورس است. اما پولی ندارم برا خرید سهام. فقط افسوس.». «سهام خودرو بخرید افزایش سرمایه حتمی است. هرکی تو این قیمت بفروشه زیان مالی هست».

حالا باید دید در این آشفته بازار دولت چه سیاستی اخد خواهد کرد، آیا با مسکن‌های کوتاه‌مدتی مانند لغو مصوبه قیمت‌گذاری فولاد یا جلسه اضطراری معاون اول رییس جمهور با حقوقی‌ها شاخص بورس را در یک روز و دو روز مثبت می‌کنند یا حتی دیگر این مسکن‌ها هم لوث شده و دیگر سهام‌داری به آن‌ها اعتماد نمی‌کند. شاید محتمل‌ترین احتمال در صورت ادامه یافتن این روند فقط گسترده‌ترشدن اعتراضات مال‌باختگان باشد.