ناهماهنگی ایران و ارتش هندوستان/ چرا دهلی نو قید حضور در رزمایش مشترک ایران و روسیه را زد؟

رویداد۲۴ حضور یا عدم حضور هند در رزمایش ایران و روسیه در شمال اقیانوس هند که روز چهارشنبه انجام شد به موضوعی جنجالی در رسانه‌ها تبدیل شده. در حالی که برخی رسانه‌های ایران از حضور هند در این رزمایش خبر داده بودند رسانه‌های هند این مساله را تکذیب کردند.

روز پنجشنبه نیروی دریایی هند در بیانیه‌ای اعلام کرد این کشور در رزمایش مشترک دو روزه میان ایران و روسیه شرکت نکرده. مقامات ارشد نیروی دریایی ایران پیش از این از درخواست هند برای پیوستن به این رزمایش خبر داده بودند.

یک مقام عالی رتبه که نامش برده نشده به خبرگزاری آناتولی ترکیه گفته دهلی نو در ابتدا علاقه خود به شرکت در این رزمایش مشترک را اعلام کرده بوده، اما در دقایق پایانی نظرش عوض شده است. به گزارش آناتولی عقب نشینی دقیقه نودی هند از شرکت در رزمایش موجب تعجب بسیاری در تهران شده است.

جای خالی هند در رزمایش مشترک ایران و روسیه

یک مقام آگاه در تهران به این رسانه ترک گفته که یکی از دلایل، احتمالا مشارکت چین در این رزمایش بوده است. اخیرا رابطه چین و هند به دلیل مواضع چین در مورد منطقه کشمیر شکراب شده است. این منبع آگاه گفته جزییات این برنامه و هنوز روشن نیست، اما روشن است که دهلی نو نمی‌خواسته با چین در یک رزمایش مشارکت داشته باشد. او از عبارت «فقدان ارتباطات» بین دهلی نو و تهران به عنوان یکی از دلایل سردرگمی در مورد اخیر اشاره کرده و گفته این عدم ارتباط درست منجر شده که هر دو کشور بیانیه‌های متناقضی منتشر کنند.

یک منبع آگاه نزدیک به نیرو‌های امنیتی ایران به این رسانه ترکیه گفته که ناوگان هند قرار بوده به رزمایش مشترک دریایی ایران و روسیه بپیوندد، اما ماموریت دیگری برای آن‌ها پیش آمده و این برنامه را کنسل کرده‌اند.

نقش سردار حاتمی در لغو حضور هند در رزمایش نظامی ایران و روسیه

یک منبع آگاه و نزدیک به ماجرا درباره علت ناهماهنگی به وجود آمده میان ایران و هند به رویداد‌۲۴ گفته هماهنگی‌های انجام شده برای حضور هند در رزمایش روز سه‌شنبه میان دو نیروی نظامی ایران و هند بسیار دیر انجام شده بود.

او گفته این هماهنگی‌ها به صورت شفاهی بین دو نهاد نظامی ایران وهند صورت گرفته و اساسا ارتباطی به سفر اخیر امیر حاتمی وزیر دفاع ایران به هندوستان نداشته، به این معنا که این موضوع در جریان سفر اخیر وزیر دفاع به هند به هیچ وجه مطرح نشده بود.

بیشتر بخوانید:چرخش به شرق/ در مثلث ایران چین و روسیه چه چیزی در حال شکل گرفتن است؟

به گفته این مقام آگاه، ابراز علاقه هند برای شرکت در رزمایش با هماهنگی اولیه بین دو نیرو، به صورت شفاهی و در دقیقه نود انجام شده است. به این ترتیب که در ابتدا قرار بوده این مانور تنها میان ایران و روسیه برگزار شود و ظاهرا هند در مرحله بعد برای شرکت در این مانور ابراز علاقه‌ می‌کند. لکن از آنجا که اعزام شناور از سمت بنادر هندی به ایران در آن فرصت زمانی کوتاه مقدور نبوده، طرف هندی بررسی اعزام شناور‌های خودکه در نزدیکی منطقه رزمایش قرار داشتند را مورد بررسی قرار می دهد. ولی تصمیم در این زمینه هم خیلی دیر هنگام اتخاذ و زمانی مطرح می شود که ظاهرا رزمایش شروع شده بود.

به گفته این مقام اعلام آمادگی شفاهی، دیرهنگام بودن و فرصت بسیار کوتاه برای اعزام شناورها از سوی طرف هندی و برخی ناهماهنگی داخلی موجب اعلام نادرست خبر در این زمینه گردیده و هیچ ملاحظه سیاسی یا مشکلی باعث عدم شرکت طرف هندی در این رزمایش نبوده است. روابط دو کشور بسیار دوستانه است و همکاریها در زمینه های مختلف رو به جلو است.

این منبع آگاه در مورد احتمال نقش حضور چین در رزمایش در منصرف شدن هندی‌ها نیز گفت: به طور کلی ممکن است هند ملاحظاتی در مورد چین داشته باشد. اوایل امسال یک مانور نظامی در مسکو در چارچوب شورای همکاری‌های شانگهای برگزار شد که هند در آن شرکت نکرد. در همان زمان هم بسیاری از رسانه‌ها حضور چین را دلیل عدم مشارکت هند عنوان کردند، ولی هیچ وقت رسما اعلام نشد که عدم حضور هند در آن مانور نظامی به واسطه حضور نیروهای چین بوده است.

حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران روز پنجشنبه اعلام کرد که دهلی نو درخواست پیوستن به رزمایش دریایی ایران را به تهران داده بوده است. دریادار حسین خانزادی همچنین از مشارکت نیروی دریایی چین در این رزمایش خبر داده بود.

بیانیه‌های ارتش ایران از درخواست نیروی دریایی هند برای پیوستن به این رزمایش مشترک خبر داده بود و گفته بود ارتش هند همراه با گروهی منتخب از کشتی‌های خود به این رزمایش «پیوسته است.»

غلامرضا طحانی سخنگوی رزمایش دریایی ایران اعلام کرد که هدف از این رزمایش «ارسال پیام صلح و دوستی به کشور‌های همسایه و منطقه است. رزمایشی که در حال انجام آن با روسیه هستیم چنان انعطاف پذیر است که نه تنها یک کشور دیگر، بلکه چندین کشور دیگر در آینده و در صورت خواستشان می‌توانند به آن بپیوندند.»

گزارش‌ها در مورد احتمال حضور هند در رزمایش چند روز بعد از سفر امیر حاتمی وزیر دفاع ایران به دهلی نو منتشر شد. این اولین سفر وزیر دفاع ایران به هند در چهار دهه اخیر بود. این رزمایش روز سه شنبه با هدف «تامین امنیت جمعی در منطقه و تامین امنیت تجارت دریایی؛ مبارزه بادزدی دریایی و تروریسم دریایی» برگزار شده بود.

این دومین رزمایش دریایی بزرگ مشترک میان تهران و مسکو در چهار دهه گذشته بود.

ششم دی ماه ۱۳۹۸ ایران، روسیه و چین برای اولین بار رزمایش مشترکی در بندر شهید بهشتی چابهار اجرا کردند. نخستین رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین تحت عنوان "کمربند امنیت دریایی" در رسانه‌های چین به عنوان "هشداری به آمریکا" تحلیل شد.

نشریه دولتی "گلوبال تایمز" چین که نظرات و مواضع دولت چین را بیان می‌کند در یادداشتی صراحتا رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین در آب‌های منطقه را هشداری به آمریکا دانست.

پیش از این رزمایش مشترک دریایی ایران و چین، ۲۸ خرداد ماه ۱۳۹۶ در محدوده شرق تنگه هرمز تا دریای عمان برگزار شد، حدود ۷۰۰ نفر از نیرو‌های ایران و ۷۰۰ نفر از نیرو‌های ارتش چین در این مانور یک روزه شرکت کردند.