زمان بایدن برای بازگشت به برجام رو به اتمام است
رویداد۲۴ روزنامه واشنگتن پست در گزارش خود با اشاره به وعدههای جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نوشت: رئیس جمهور بایدن و متحدانش قول آغاز تازهای را دادند؛ اینکه دولت آنها خسارات ناشی از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین را برای لغو مشارکت ایالات متحده در توافق هستهای با ایران جبران خواهد کرد، کارزار "فشار حداکثری" ترامپ (علیه ایران) متوقف میشود و بایدن این توافق دیپلماتیک را نجات میدهد. توافقی که در راس موفقیتهای سیاست خارجی ایالات متحده در زمان معاونت خود او بود.
اما ممکن است زمان برای یک شروع معنادار با ایران در حال اتمام باشد. تحریمهای اقتصادی گسترده ایالات متحده که توسط دولت ترامپ علیه ایران اعمال شده، همچنان پابرجاست. در همین حال، ایران نیز به غنی سازی اورانیوم در مقادیر بیشتر از آنچه در توافق سال ۲۰۱۵ تعیین شده بود، ادامه میدهد. شروطی که تهران میگوید اولین بار از سوی ایالات متحده نقض شد.
این روزنامه آمریکایی در ادامه با اشاره به اینکه "اما مقامات تهران و واشنگتن هر دو میگویند که ابتدا طرف دیگر باید گام اول را در بازگشت به تعهداتش بردارد" نوشت: کاخ سفید نسبت به واکنشهای احتمالی واشنگتن و همچنین برخی از گوشههای خاورمیانه در صورتی که بخواهد امتیازاتی به ایران بدهد، نگران است. رویکرد آهسته آن به این اوضاع برخی از طرفداران سازش (با ایران) را نگران کرده است و آنها نیاز به "اقدام سریع" را پیش از آنکه شرایط برای دیپلماسی نامساعدتر شود، تشخیص داده اند. اما این رویکرد از سوی جرد کوشنر، داماد ترامپ و نماینده سابق در امور خاورمیانه که از بایدن در اظهارات اخیر خود به دلیل "بلوف ایران" استقبال کرد، مورد استقبال قرار گرفته است. ایران ممکن است بلوف نزند. اگرچه اقتصاد این کشور به شدت تحت تأثیر تحریمها قرار گرفته است، اما نظام ایران مقاومت نسبتاً خوبی از خود نشان داده است. از طرفی دیگر انتظار میرود پس انتخابات پیش رو در ماه ژوئن یک دولت سرسختتر از دولتی که در حال حاضر وجود دارد، روی کار بیاید. این شرایط احتمالاً تمایل دولت بایدن برای بازگرداندن ایران به توافق هستهای و به علاوه بسط دادن مذاکرات به موارد دیگر، همچون سیاستهای ایران در خاورمیانه و برنامه موشکی بالستیک این کشور را پیچیدهتر میکند.
ولی نصر، استاد امور بین الملل دانشکده مطالعات بین المللی پیشرفته در دانشگاه جان هاپکینزدر این باره گفت: هرچه این بن بست طولانیتر شود، ایرانیها بیشتر به این نتیجه میرسند که آمریکا مایل به رفع تحریمها نیست و برای بایدن سختتر خواهد بود که نه تنها توافق هستهای را نجات دهد، بلکه برای دستیابی به توافقات بعدی با ایران که ایالات متحده و متحدانش به دنبال آن هستند، فشار بیاورد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با نشریه پولیتیکو اظهار تصریح کرد که ایران نگرانیهای دیگر ایالات متحده را پس از لغو تحریمهای واشنگتن مورد بررسی قرار خواهد داد، اما گفت که این سناریو به این زودی نخواهد بود.
وی اظهار داشت: آنچه ما به عنوان سیاست ایالات متحده شاهد آن هستیم، دقیقاً همانند دولت ترامپ است. ما هیچ تغییری در این سیاست ندیده ایم.
واشنگتن پست ادامه داد:، اما مقامات دولت بایدن تأکید میکنند که اینطور نیست. رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران روز پنجشنبه به سرویس فارسی شبکه بی بی سی گفت که "کارزار فشار حداکثری" ترامپ شکست خورده است و این، باید در گذشته بماند.
این مقام آمریکایی افزود: دولت میخواهد به نقطهای برسد که ایالات متحده بتواند دوباره تحریمها را لغو کند و ایران نیز بتواند به تعهدات هستهای خود در این توافق عمل کند. مالی همچنین گفت که دولت بایدن برای مذاکره با ایرانیان در مسیر پیش رو آماده است، اما نه لزوما به شکلی که تهران میخواهد؛ این گونه که نخست تحریمها لغو شود.