زلزله در تمام ارکان فوتبال اروپا/ سوپر لیگ اروپا چیست؟
رویداد۲۴ مازیار وکیلی: زلزله در تمام ارکان فوتبال اُروپا. این بهترین تیتری است که می‌شود درباره حوادث دیشب فوتبال اروپا زد. جایی که دوازده باشگاه بزرگ فوتبال اروپا با ایده تشکیل یک سوپر لیگ تازه عملاً لیگ قهرمانان و لیگ اروپا را به چالش کشیدند و با اعلام خروج از آن این لیگ و در مرحله بالاتر اتحادیه فوتبال اروپا را از رسمیت انداختند.
در بخشی از بیانیه اعضای موسس این سوپر لیگ تازه آمده است: «تاسیس این سوپرلیگ زمانی سرعت گرفت که دنیای فوتبال تحت تاثیر پاندمی کرونا ضرر و زیان اقتصادی فراوانی دید. در طی سال‌های اخیر باشگاه‌های موسس در پی بهبودی کیفیت رقابت‌های فوتبال اروپایی در بالاترین سطح و به خصوص تاسیس یک سوپرلیگ با حضور بهترین‌های فوتبال اروپا بودند تا بتوانند هر هفته با یکدیگر مصاف دهند.»
در بخش دیگری از این بیانیه تیم‌های موسس این سوپر لیگ به یوفا تاخته و ایده‌های این نهاد را برای کسب درآمد بیشتر به چالش کشیده‌اند: «پاندمی کرونا فاش ساخت که به یک استراتژی بهتر و جدید برای بهبود وضعیت اقتصادی باشگاه نیاز است. در ماه‌های اخیر گفتگو‌ها بین باشگاه‌های موسس جدی‌تر شد. باشگاه‌های موسس معتقدند که راه حل‌های ارائه شده توسط اتحادیه فوتبال اروپا برای تغییر شکل برگزاری لیگ قهرمانان، پاسخگو نیاز‌ها نخواهد بود. برای حفظ منابع مالی نیاز به تاسیس سوپرلیگ حس می‌شد تا هر هفته شاهد برگزاری بازی‌های بزرگ و باکیفیت‌تر باشیم.»
همانطور که مشاهده می‌کنید این اقدام باشگاه‌های بزرگ اروپایی منبع و منشاء اقتصادی دارد. اما سوپر لیگ اروپا چیست و چرا قرار است برگزار شود؟
سوپر لیگ اُروپا چیست؟
ایده تشکیل چنین لیگی متعلق به فلورنتینو پرز رئیس باشگاه رئال مادرید بود. او اعتقاد داشت که با همه‌گیری ویروس کرونا و ضرر و زیان ناشی از آن تیم‌های بزرگ بیشترین ضرر مالی را از این حادثه دیده‌اند. او طرح‌های فیفا را برای برگزاری لیگ قهرمانان اُروپا را ناکافی دانسته و اعلام کرده با این شکل برگزاری بیشترین جذابیت این لیگ متعلق به تیم‌های بزرگ است، اما آن‌ها سودی نزدیک و یا مشابه تیم‌های کوچک اُروپایی می‌برند.
پرز در بخشی از صحبت‌های خود به جذابیت این مسابقات هم اشاره کرده و گفته است: «سوپر لیگ اروپا هدیه‌ای به هواداران است تا از آن لذت ببرند. سوپر لیگ نجات‌دهنده ورزش فوتبال و بازگشت هیجان است.» رئال مادرید، منچستریونایتد، آرسنال، چلسی، تاتنهام، سیتی، لیورپول، بارسلونا، اتلتیکو مادرید، اینترمیلان، آث میلان و یوونتوس باشگاه‌های موسس سوپرلیگ اروپا هستند.
سه باشگاه اسپانیایی، شش باشگاه انگلیسی و سه باشگاه ایتالیایی که به این جمع سه باشگاه دیگر نیز اضافه خواهد شد. شکل برگزاری این مسابقات به این صورت است که باشگاه شرکت کننده که ۱۵ تیم اعضای موسس سوپر لیگ هستند و یک مکانیزم انتخابی برای ۵ تیم دیگر که سالیانه بر اساس دستاورد‌هایی که در فصل قبل داشته اند به این لیگ راه خواهند یافت.
از همین الان پیش‌بینی شده که در درازمدت گردش مالی سوپرلیگ جدید تا ۱۰ میلیارد یورو باشد و رشد اقتصادی ان به مراتب بالاتر از شکل فعلی برگزاری بازی‌های اروپایی است. باشگاه‌های موسس در قبال تعهدی که خواهند داد در مجموع ۳.۵ میلیارد یورو دریافت خواهند کرد که به انجام برنامه‌های سرمایه گذاری در زیرساخت‌ها و جبران تأثیر همه گیر COVID اختصاص می‌یابد. این ۳.۵ میلیارد یورو علی‌الحساب و نقداً به باشگاه پرداخت خواهد شد و هیچ ارتباطی به سود کسب شده از برگزاری این مسابقات ندارد. چرایی برگزاری این لیگ جدید زمانی جالب می‌شود که بدانیم مجموع بدهی این ۱۲ تیم موسس ۷۴۰۵ میلیون پوند است.
اسپانسر برگزاری سوپرلیگ اُروپا کجاست؟
اسپانسر اصلی سوپرلیگ اُروپا بانک جی‌پی مورگان است. شرکت خدمات مالی و بانکداری آمریکایی و چندملیتی است، که ریشه‌های تأسیس آن به سال ۱۷۹۹ بازمی‌گردد. این مؤسسه در نتیجه ادغام شمار زیادی بانک و شرکت خدمات مالی تشکیل شده‌است، ولی فرم کنونی آن، حاصل ادغام کمیکال بانک و چیس منهتن بانک، سپس خریداری هر ۲ بانک توسط شرکت جی. پی. مورگان اند کو؛ و در نهایت ادغام هر ۳ مؤسسه در سال ۲۰۰۰ می‌باشد.
این شرکت در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۲٫۶ تریلیون دلار دارایی داشت. جی‌پی مورگان چیس هم‌اکنون بر پایه میزان دارایی‌ها، بزرگترین بانک ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود. این بانک در سال ۲۰۱۲ بر پایه رتبه‌بندی مجله فوربز، پس از اچ‌اس‌بی‌سی به‌عنوان دومین بانک بزرگ جهان شناخته شده است. اد وودوارد مدیر ورزشی و اجرایی آمریکایی باشگاه منچستر یونایتد از مدیران ارشد این بانک است و شایعه شده که از مدت‌ها پیش برای جذب منابع مالی سوپر لیگ اُروپا مشغول رایزنی با مسئولان ارشد این بانک است. در پی اعلام رسمی برگزاری سوپرلیگ اروپا اد وودوارد از منچستریونایتد، ادواردو آنیلی از یوونتوس، ایوان گازیدیس از میلان و وینای ونیکتشام از آرسنال که عضو هیئت مدیره یوفا و انجمن استراتژی فوتبال حرفه‌ای یوفا بودند از این سمت کناره‌گیری کرده‌اند. بلافاصله بعد از اعلام ورود باشگاه‌ها به این سوپر لیگ سهام یوونتوس و منچستر یونایتد ۷% رشد داشته است.
واکنش فیفا و شکاف میان باشگاه‌های بزرگ اُروپایی
بلافاصله بعد از اعلام دوازده تیم اُروپایی برای برگزاری سوپرلیگ اُروپا فیفا طی یک بیانیه تند و تیز به این مسئله واکنش نشان داد: «یوفا، اتحادیه فوتبال انگلیس و لیگ برتر، فدراسیون فوتبال اسپانیا و لالیگا، فدراسیون فوتبال ایتالیا و سری آ با خبر شده اند که ممکن است چند باشگاه انگلیسی، اسپانیایی و ایتالیایی قصد حضور در یک رقابت که به اصطلاح سوپر لیگ اروپایی نامگذاری شده، را داشته باشند.
اگر این اتفاق رخ دهد می‌خواهیم یک بار دیگر تکرار کنیم که ما، یوفا، اتحادیه فوتبال انگلیس، لیگ برتر، سری آ، فدراسیون فوتبال اسپانیا و ایتالیا و حتی فیفا و تمام انجمن‌های زیر مجموعه ما برای متوقف کردن این ایده متحد خواهیم شد. این پروژه بدبینانه طرحی است که بر اساس منافع شخصی چند باشگاه و در زمانی بنا نهاده شده که ما بیش از هر موقعی به همبستگی احتیاج داریم. ما برای جلوگیری از این اتفاق تمام تدابیر موجود در همه سطوح اعم از قضایی و ورزشی را در نظر خواهیم گرفت.
فوتبال مبتنی بر مسابقات آزادانه و شایستگی‌های ورزشی است. راه دیگری وجود ندارد.» فیفا برای جلوگیری از برگزاری این مسابقات بلافاصله اعلام کرد بازیکنانی را که در این لیگ شرکت کنند را از حضور در تیم‌های ملی محروم خواهد کرد. این صحبت بلافاصله واکنش سران اصلی برگزارکننده سوپرلیگ اُروپا را به دنبال داشت و آن‌ها اعلام کردند این ادعای فیفا غیرقانونی بوده و آن‌ها مدارک خود را به دادگاه مبنی بر پوچ بودن این ادعا ارائه کرده‌اند. از طرف دیگر اعلام برگزاری این مسابقات میان تیم‌های بزرگ و متمول اُروپایی شکاف ایجاد کرده است. پی. اس. جی تیم بزرگ و متمول فرانسوی، دورتموند و لایپزیش قدرت‌های دوم و سوم فوتبال آلمان به این مسابقات نپیوستند و اعلام کرده‌اند حضور در این مکسابقات منافی روح رقابتی ورزش می‌دانند.
بایرن مونیخ هم فعلاً موضع بینابینی درباره برگزاری این سوپرلیگ جدید اتخاذ کرده. هرچند گفته می‌شود رومینیگه نائب رئیس این باشگاه از مدت‌ها پیش برای برگزاری این مسابقات برنامه‌ریزی کرده و بایرن هم در نهایت به سایر تیم‌های اُروپایی خواهد پیوست. فیفا پیش از این تلاش کرده بود که با تغییر فُرمت برگزاری لیگ قهرمانان اُروپا و افزایش تیم‌های آن به ۳۶ تیم از سال ۲۰۲۴ غول‌های باشگاهی اُروپا را راضی به ادامه حضور در این مسابقات کند. اما این طرح با اعلام تیم‌های بزرگ برای حضور در لیگی مستقل شکست خواهد خورد. به نظر می‌رسد این ۱۲ یاغی فوتبال از مسابقات زیرنظر یوفا کنار گذاشته شوند.
واکنش‌ها به اعلام حضور سوپرلیگ اُروپا چه بود؟
برگزاری سوپرلیگ اُروپا یعنی تحولی اساسی در فوتبال اُروپا و دوپاره کردن آن. جایی که یک طرف تیم‌های بزرگ و متمول اُروپایی حضور دارند و در طرف دیگر تیم‌های متوسط و ضعیف. اعلام شکل‌گیری سوپرلیگ اُروپا واکنش‌های زیادی را میان چهره‌های مطرح فوتبالی و حتی سیاست‌مداران برانگیخت. تندترین واکنش را گری نویل ستاره سابق منچستریونایتد به برگزاری این مسابقات نشان داد: «از همه بیشتر از منچستریونایتد و لیورپول بیزار و منزجر شده ام. آن‌ها دارند به رقابتی می‌روند که دیگر نتوانند در آن سقوط کنند و حذف شوند؟ این مطلقا رسوایی است. ما در این کشور باید قدرت را از باشگاه‌هایی که در صدر این لیگ هستند پس بگیریم و این شامل باشگاه من نیز می‌شود. این حرص و طمع خالص است و آن‌ها فریبکار هستند. فوتبال در این کشور هیچ ربطی به مالکان منچستریونایتد، لیورپول، چلسی و منچستریونایتد ندارد.»
بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلستان هم در اولین اظهار نظر خود درباره این بازی‌ها اعلام کرد: «برنامه‌ها برای برگزاری سوپرلیگ اروپا برای فوتبال بسیار آسیب زننده خواهد بود و ما از اقدامات مقامات فوتبال حمایت می‌کنیم. آن‌ها به قلب بازی‌های داخلی حمله می‌کنند و طرفداران در سراسر کشور را نگران خواهند کرد. باشگاه‌های درگیر باید قبل از هر اقدام دیگری به هواداران خود و جامعه فوتبال پاسخگو باشند.» امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه هم به حمایت از مخالفان پرداخت و اعلام کرد: «ریاست جمهوری از موضع باشگاه‌های فرانسوی در امتنهاع از شرکت در پروزه سوپرلیگ فوتبال اروپا، که تهدیدی برای اصل همبستگی و شایستگی‌های ورزشی است، استقبال می‌کند.» هم‌چنین رئسای پرمیرلیگ، بوندس لیگا، سری آ فوتبال ایتالیا و لالیگا هم در مقابل این طرح ایستادگی و با آن اعلام مخالفت کردند.
چهره‌های معتبری مانند گری لینه‌کر و ریو فردیناند هم به تمسخر این مسابقات پرداختند تا جایی که گری لینه‌کر در توئیتی نوشت: «حس می‌کنم این طرح سوپرلیگ در حرص و آز و مهملات خود خواهد مرد.»، اما جالب‌ترین واکنش‌ها به برگزاری سوپرلیگ اُروپا را هواداران فوتبال از ۴۸ کشور دنیا انجام دادند: «این طرح غیرقانونی، غیرمسئولانه و ضد رقابتی است. بدتر اینکه این طرح صرفا توسط حرص و طمع هدایت می‌شود. تنها کسانی که از این طرح سود می‌برند صندوق‌های سرمایه گذاری، الیگارشی و تعداد اندکی از باشگاه‌های متمول هستند که بسیاری از آن‌ها علیرغم مزایایی که دارند، در لیگ‌های داخلی خود عملکرد ضعیفی دارند.» این کامل‌ترین حرفی بود که می‌شد درباره برگزاری این مسابقات زد. این دوازده تیم اُروپایی به واسطه ثروت و قدرت فراوانی که دارند مشغول گروگان گرفتن فوتبال برای کسب درآمد بیشتر هستند. بله برگزاری این مسابقات یعنی هیجان و جذابیت خالص، اما این یعنی بیرون انداختن تیم‌های کوچک‌تر و باسابقه از رقابت و دیده شدن. باید دید آیا فیفا و پوفا خواهند توانست جلوی این مسابقات را بگیرند و یا تیم‌های بزرگ و متمول که اعلام کرده‌اند به لحاظ حقوقی هم تا بن دندان مسلح هستند راه خود را خواهند رفت و پیروز خواهند شد.
