همه چیز درباره ویروس دلتا؛ جهش جدید کرونا در دنیا

رویداد۲۴  مشخص نیست این گونه ی جدید «دلتا» از ایالت های ویکتوریا و نیو ساوث ولز ِ استرالیا آغاز شده یا جایی دیگر.
هنوز چیزهای زیادی هست که درباره ی این جهش جدید نمی دانیم و هنوز مشخص نیست این گونه از کشندگی بالاتری برخوردار است و آیا بیشتر کودکان را مبتلا می کند یا خیر.

اما داده های اولیه از بیشتر بودن سرایت پذیری این گونه نسبت به دیگر گونه های کرونا حکایت دارد.
البته خوشبختانه هر دو واکسن آسترازنکا و فایزر هنوز کارایی نسبی ای در برابر آن دارند، گرچه تنها پس از تزریق دوز دوم.

گونه دلتا چیست؟
سازمان جهانی بهداشت یک سیستم نامگذاری جدید برای جهش های نگران کننده ی ویروس کرونا ارائه کرده که بر اساس الفبای یونانی صورت می گیرد.

گونه دلتا پیش از این به عنوان «کرونای هندی» شناخته می شد چون اولین بار در هند یافت شده بود. این یکی از زیرمجموعه های کرونای هندی است که با نام B.1.617.2. هم شناخته می شود. گونه کاپا – گونه ی غالب فعلی در ایالت ویکتوریای استرالیا که از یکی از هتل های مخصوص قرنطینه ی مسافرین در جنوب استرالیا شیوع پیدا کرده B.1.617.1 نام دارد.

سازمان جهانی بهداشت این سیستم نامگذاری را برای جلوگیری از ننگ و بدنامی ناشی از اتصال نام کشورها به جهش های ویروس کرونا ارائه کرده است. این نگرانی وجود داشت که سیستم قبلی نامگذاری باعث شود کشورها در آینده از ترس سرزنش شد،ن از گزارش جهش های جدید ویروس کرونا خودداری کنند.

یک نمونه ی تاریخی این مسأله «آنفلوانزای اسپانیایی» است. در حقیقت، شواهد حاکی از آن است که احتمالاً اسپانیا منشأ این گونه از آنفلوانزا نبوده.

سیستم نامگذاری جدید، شیوه ای عاری از قضاوت برای پیگیری جهش های جدید ویروس کرونا در اختیار می گذارد.

بیشتر بخوانید: آخرین وضعیت کرونا در جهان/ جایگاه ایران بهتر از کشورهای دیگر است؟

سرایت پذیری بیشتری دارد
گونه دلتا در بسیاری از کشورهای دنیا شناسایی شده، از جمله انگلیس، فیجی، سنگاپور و حالا استرالیا.
این گونه در انگلیس در حال پیشی گرفتن از گونه آلفا است که قبلاً به «کرونای انگلیسی» معروف بود. این امر به خودی خود از سرایت پذیری بیشتر گونه دلتا در مقایسه با گونه آلفا حکایت دارد. گونه آلفا هم خود سرایت پذیری بسیار بیشتری نسبت به گونه اصلی ای دارد که اولین بار در شهر ووهان ِ چین کشف شد.

وزیر بهداشت انگلیس اعلام کرد گونه دلتا ۴۰ درصد سرایت پذیرتر از گونه آلفا است و برخی کارشناسان انگلیسی این میزان را ۵۰ درصد عنوان کرده اند.

افراد مبتلا به گونه دلتا در مقایسه با مبتلایان گونه آلفا، معمولاً تعداد بیشتری از افراد خانواده ی خود را مبتلا می کنند.
ما هنوز به طور دقیق علت سرایت پذیری بیشتر گونه دلتا را نمی دانیم اما داده ها می گوید این گونه در مقایسه با گونه های دیگر ویروس کرونا، عملکرد بهتری در تکثیر خود در سلول های بدن ما دارد. در علم ویروس شناسی، ویروس هایی که عملکرد بهتری در تکثیر خود در سلول ها داشته باشند، معمولاً مسری تر تلقی می شوند.

دوران نهفتگی کوتاه تری دارد؟
احتمالاً خیر.
دانشمندان انگلیسی به بررسی مدت زمانی پرداختند که طول کشید تا یک مورد از ابتلا به گونه دلتا، فردی از خانواده ی خود را مبتلا سازد.

این بررسی نشان داد فاصله ی میان زمان قرارگیری در معرض فرد مبتلا و بروز علائم در عضو دیگر خانواده ی وی ۴ روز بود که از این جهت، تفاوت قابل توجهی با گونه آلفا ندارد.

هنوز نمی دانیم کشندگی بیشتری دارد یا خیر
شواهدی هست که از بیشتر بودن ریسک بستری شدن در بیمارستان در صورت ابتلا به گونه دلتا در مقایسه با گونه آلفا حکایت دارد.

با این حال، برای اظهار نظر قطعی در این خصوص هنوز بسیار زود است.
بر روی ویروس ها یک فشار انتخابی برای سرایت پذیر شدن وجود دارد چون ویروس دوست دارد تا حد ممکن خود را تکثیر کند.

اما همان فشار انتخابی برای کشنده تر شدن بر روی ویروس ها وجود ندارد و ویروس علاقه ای به کشتن میزبان خود ندارد. ویروسی موفق است که بتواند تا ابد در بدن میزبان خود زندگی کند.

به همین دلیل اینکه برخی بررسی ها نشان داده بعضی گونه های ویروس کرونا به طور بالقوه کشنده ترند باعث تعجب دانشمندان شده است، گرچه عواملی که سرایت پذیری آن ها را بیشتر می کند، ممکن است باعث بالا رفتن میزان کشندگی آن ها هم شود.

نمونه های زیادی هم از ویروس ها وجود دارد که به بهای کاهش میزان سرایت پذیری شان، قدرت کشندگی بیشتری پیدا کرده اند.

یک نمونه ی این مسأله، آنفلوانزای مرغی است. چون این ویروس مجرای تحتانی تنفسی را مورد هدف قرار می دهد و کاملاً کشنده است، چون کار انتقال اکسیژن در همین نقطه از بدن صورت می گیرد. با این حال، همین مسأله سرایت آن را دشوارتر می سازد.

آیا کودکان را بیشتر مبتلا کرده؟
سخت می شود به این سؤال با قطعیت پاسخ داد.

مقامات بهداشتی ایالت ویکتوریای استرالیا می گویند گزارشات روایی از سرایت پذیری بیشتر گونه دلتا در کودکان حکایت دارد.

وقتی گونه آلفا برای اولین بار در برخی نقاط دنیا شیوع پیدا کرد هم این فرضیه مطرح شد.
اما این ایده به دو دلیل قابل تأمل است.

اول آنکه گونه دلتا به طور کلی مسری تر است، امری که می تواند به افزایش موارد ابتلا در کودکان (و همه ی افراد) بیانجامد.

و دوم آنکه، کودکان هنوز واکسینه نشده اند، در حالی که بسیاری از بزرگسالان در نقاط مختلف دنیا واکسن کرونا را دریافت کرده اند، امری که بر روی داده ها اثر می گذارد.

واکسن های تولید شده هنوز در برابر آن کارایی دارند
برخی داده ها حاکی از آن است که گونه دلتا از توانایی بیشتری در دور زدن دستگاه ایمنی بدن ما دارد. این امر در محیط آزمایشگاه و با بررسی تعداد آنتی بادی ها در افراد واکسینه شده و سپس میزان موفقیت آمیز بودن عملکرد این آنتی بادی ها در خنثی سازی ویروس مورد ارزیابی قرار می گیرد.

در حقیقت، بررسی ها نشان داده گونه دلتا از میزان حفاظت بخشی آنتی بادی ها می کاهد. با این حال، نکته کلیدی این است که این افت آنتی بادی ها در تست های آزمایشگاهی لزوماً اشکال جدی ای در واکسن ها ایجاد نمی کند. نتایج آزمایشگاهی باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند.

خبر خوب آنکه واکسن های حال حاضر کرونا کماکان اثربخشی نسبی ای در دنیای واقعی در برابر گونه دلتا دارند.
داده ها حاکی از آن است که یک دوز از واکسن آسترازنکا یا فایزر ۳۳ درصد در برابر این گونه مؤثر بود اما اثربخشی دو دوز آسترازنکا ۶۰ درصد و دو دوز فایزر ۸۸ درصد بود.

این مسأله نشان می دهد که ما نمی توانیم تنها به دوز اول اتکا کنیم و همه ی افراد باید دوز دوم را هم دریافت کنند.