ایران به چند میلیون دوز واکسن کرونا نیاز دارد؟
رویداد۲۴ دکتر کیانوش جهانپور در حاشیه مراسم رونمایی از مستند "شنا با دست‌های بسته"، در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال ایسنا، درباره زمان دریافت مجوز اضطراری واکسن‌های ایرانی کرونا، گفت: فاز یک و دو واکسن کووایران برکت در کشور با موفقیت انجام شد. با توجه به اینکه در فاز یک موضوع بی‌خطری و در فاز دو موضوع ایمنی زایی واکسن بررسی می‌شود، با گزارش‌های موجود به نظر می رسد که واکسن ایمن است و ایمنی زایی خوبی هم دارد. بنابراین موضوع در دستور بررسی کمیته‌های مشورتی در کمیسیون مربوطه در سازمان غذا و دارو است.
وی افزود: در عین حال فاز سوم کارآزمایی بالینی این واکسن هم در کشور انجام شده و مرحله اول تزریق آن هم در کشور انجام و مرحله دوم آن هم آغاز شده است. طبیعتا با توجه به در نظر داشتن اینکه ما در شرایط جنگ و بحران هستیم و کشورهای دیگر هم این مسیر را طی کردند که بعد از اطمینان از ایمنی زایی واکسن، لزوما منتظر انتشار نتایج فاز سوم نشدند و به صورت مقیاس وسیع استفاده کردند و با توجه به اینکه به هر حال به طور میانگین روزانه ۱۵۰ ایرانی به دلیل کرونا از دست می‌روند، همه این عوامل قطعا در بررسی های کمیته های مشورتی به عنوان مصالحی که در تصمیم گیری است، مورد ملاحظه قرار گرفته و نهایتا سازمان غذا و دارو اظهار نظر خواهد کرد.
جهانپور ادامه داد: به نظر می رسد از آنجایی که تمام گزارش ها تا امروز مطلوب بوده است، اتفاقاتی در روزهای آتی بیفتد و طبیعتا این واکسن هم اکنون حداقل چند صد هزار دوز آن تولید شده، با مجوز مصرف اضطراری ظرف روزهای آینده با صلاحدید مراجع مربوطه، وارد چرخه واکسیناسیون عمومی خواهد شد. باید توجه کرد که مرجع ملی هم در این زمینه فقط سازمان غذا و دارو است و طبیعتا هر تصمیمی که سازمان غذا و دارو در این زمینه اتخاذ کند، اجرایی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: واکسیناسیون کرونا در ایران درگیر چه مشکلاتی است؟
وی گفت: درباره واکسن پاستور یا واکسن پاستور کووک که در انستیتو پاستور ایران با کمک انستیتو فینلای کوبا تهیه می شود، این واکسن یک‌گام جلوتر است. زیرا علاوه بر انجام فاز یک و دو، کارازمایی بالینی در کشور کوبا، فاز سوم هم در کشور کوبا انجام شده و حتی شروع استفاده انبوه از این واکسن هم در مقیاس وسیع‌تر در کوبا و بر روی کادر درمان این کشور آغاز شده است. ده‌ها هزار دوز از این واکسن در کوبا تزریق شده و در کشور ما هم این واکسن عملا بر روی ۲۴ هزار نفر در مرحله اول فاز سوم انجام شده و مرحله دوم فاز سوم آن هم آغاز شده و حتی از میانه عبور کرده است.
جهانپور در این باره افزود: تا امروز هم گزارش‌های اولیه در این زمینه چه ازکوبا و چه در کشورمان، قابل قبول بوده است. بنابراین این دو واکسن یعنی واکسن پاستور در قدم اول و واکسن برکت در مرحله تصمیم‌گیری در زمینه صدور مجوز مصرف اضطراری هستند و هر زمان سازمان غذا و دارو با نظر کمیته‌های مشورت در این زمینه اظهار نظر کند، طبیعتا وارد چرخه واکسیناسیون عمومی خواهند شد. تولید هر دو هم در ایران آغاز شده، برکت صدها هزار دوز تولید کرده و کشت سلولی واکسن پاستور هم انجام و وارد پروسه تولید انبوه شده است. البته تا زمان صدور مجوز اضطراری، هیچ مصرف یا توزیعی از این واکسن نخواهیم داشت.
جهانپور درباره وضعیت واکسن فخرا نیز گفت: واکسن فخرا وارد فاز دوم کارازمایی بالینی شده و تا زمانیکه برای مصرف عمومی آن تصمیم گیری شود، فاصله دارد. البته با توجه به موفقیت‌آمیز بودن فاز یک کارآزمایی بالینی، وارد فاز دوم شده و اکنون در حال تزریق روی افراد و داوطلبان هستند. باید منتظر بمانیم تا نتایج فاز یک و دو این واکسن‌هم مطالعه شود. این واکسن ها هم با فاصله زمانی می‌توانند همین مسیر را طی کنند. واکسن موسسه رازی هم به همین صورت خواهد بود. در بخش خصوصی هم فعلا واکسن اسپایکوژن شرکت سیناژن را داریم که در فاز دوم قرار دارد و باید همین مسیر را طی کنند.
جهانپور در پاسخ به اینکه آیا بعد از تولید داخلی واکسن کرونا، واردات واکسن‌های خارجی متوقف می‌شود یا خیر؟ گفت: واردات متوقف نمی شود. میزان نیاز کشور به واکسن حداقل طبق برآوردهای ما ۱۲۰ میلیون دوز است. طبیعتا فعلا تولید داخلی حداقل در روزها و ماه‌های نخست، نمی‌تواند کفایت کند. مضافا اینکه با توجه به خرید یا پیش خرید یا توافقاتی که برای خرید خارجی انجام شده، اگر همزمان واردات را انجام دهیم، سرعت واکسیناسیون‌مان می‌تواند افزایش یابد. بنابراین چیزی درباره منتفی شدن خرید یا واردات واکسن نداریم. هرچه بتوان واکسن برای کشور تهیه کرد، مهم است و به همراه تولید داخل هر دو وارد چرخه واکسیناسیون شده و استفاده می شود.
وی درباره امکان انتخاب اختیاری واکسن ایرانی یا خارجی، گفت: بستگی به زمان و موقعیت دارد. تاکنون چنین امکانی در دنیا تقریبا نبوده و در ایران هم ممکن است نباشد، اما هرچه پیش رویم، با افزایش تولید و واردات، دسترسی به واکسن بیشتر شده و ممکن است این امکان فراهم شود. آنچه مهم است، این‌است که وزارت بهداشت به لحاظ فنی این موضوع را در تخصیص واکسن‌های گروه‌های سنی یا شغلی مختلف مدنظر قرار داده و قطعا واکسن و پلتفرم و ویژگی‌های فناوری آن مورد نظر قرار گرفته و به گونه‌ای تخصیص داده می‌شود که افراد کمترین مشکل و بالاترین ایمنی زایی را داشته باشند.
جهانپور درباره تعداد دوزهای تزریقی واکسن نیز گفت: متداول در واکسن‌های موجود، تزریق دو دوز است و درباره برخی واکسن‌ها گفته می‌شود که سه دوز هم دارند. فعلا دو دوز است. در عین حال برخی واکسن هایی که اکنون در دنیا تولید می‌شود، تک دوز است. به هر حال به نظر می آید که فعلا باید با همین دو دوز پیش رویم. البته باید توجه کرد که یک دوز اول هم می‌تواند یک ایمنی پایه و حداقلی ایجاد کند و دوز دوم به عنوان یادآور می‌تواند اثربخشی را افزایش دهد. بعضا ممکن است دوز یادآور چند ماهه یا سالی یکبار و یا چند سال یکبار هم نیاز باشد. اینها هیچکدام قطعی نیست، اما احتمالا به نظر می رسد که نیاز باشد که حداقل سالانه یا دو سال یکبار نیاز به دوزهای یادآور باشد، اما نمی‌توان قطعی اظهار نظر کرد.
وی درباره وضعیت تولید مشترک اسپوتنیک نیز به ایسنا گفت: بانک سلولی تولید مشترک اسپوتنیک وی مدت‌هاست وارد کشور شده و در شرکت سازنده برای کشت سلولی تلاش می‌کنند تا بتوانند واکسن را تولید کنند. در این جا به دلایل فنی تاخیری دارد که امیدواریم انجام شود.
