گزارش رویداد۲۴ درباره پدیدهای نگران کننده برای جامعه ایران
دلیل افزایش تجرد قطعی جوانان چیست؟
ازدواج نه تنها مسئله‌ای مهم در زندگی شخصی افراد است بلکه تاثیرات مهمی هم بر روند اخلاق و مسائل اجتماعی ایجاد می‌کند. ازدواج اگر در مرحله‌ای مناسب و زمان مناسب و با برنامهریزیهای مناسب انجام شود، گاهی مرهمی خواهد بود بر زخم‌هایی که تجردگرایی قطعی بر جامعه ایجاد می‌کند. تجردگرایی قطعی به معنی ازدواج نکردن افراد تا سنی که عرف جامعه مطرح می‌کند و پس از آن هیچ تصمیمی به ازدواج نخواهند داشت.
رویداد۲۴- ازدواج نه تنها مسئله‌ای مهم در زندگی شخصی افراد است بلکه تاثیرات مهمی هم بر روند اخلاق و مسائل اجتماعی ایجاد می‌کند. ازدواج اگر در مرحله‌ای مناسب و زمان مناسب و با برنامهریزیهای مناسب انجام شود، گاهی مرهمی خواهد بود بر زخم‌هایی که تجردگرایی قطعی بر جامعه ایجاد می‌کند. تجردگرایی قطعی به معنی ازدواج نکردن افراد تا سنی که عرف جامعه مطرح می‌کند و پس از آن هیچ تصمیمی به ازدواج نخواهند داشت.
جوانانی که هرگز ازدواج نمی‌کنند
علی‌اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت‌احوال کشور آخرین آمار مربوط به افراد در سن ازدواج که هرگز ازدواج نکرده‌اند، افراد در خطر تجرد قطعی و تجرد قطعی را تشریح کرده بود، براساس آمار وی، سن ازدواج شامل طیف سنی ۲۰ تا ۳۴ سال برای آقایان و ۱۵ تا ۲۹ سال برای خانم‌ها می‌شوند، آمار کلی آقایان در سن ازدواج کشور با طیف سنی ۲۰ تا ۳۴ شامل ۱۲ میلیون و ۷۰ هزار نفر می‌شوند که از این تعداد ۵ میلیون و ۵۷۰ هزار نفر هرگز ازدواج نکرده‌اند. بنابراین ۴۶ درصد آقایان در سن ازدواج کشور هرگز ازدواج نکرده‌اند.
همچنین خانم‌های در سن ازدواج کشور با طیف سنی ۱۵ تا ۲۹ سال شامل ۱۱ میلیون و ۷۹۰ هزار نفر هستند و از این تعداد پنج میلیون و ۶۷۰ هزار خانم هرگز ازدواج نکرده‌اند. بنابراین ۴۸ درصد خانم‌های در سن ازدواج کشور هرگز ازدواج نکرده‌اند.
تجردگرایی جامعه را شکننده می‌کند
امان الله قرایی مقدم؛ جامعه‌شناس و استاد دانشگاه درباره مسئله تجرد گرایی به رویداد۲۴ می‌گوید: پدیده تجردگرایی در ایران از مدت‌ها قبل آغاز شده است و می‌توان گفت تجرد گرایی به صورت یک مد درآمده است. یکی از دلایل این اتفاق به تاخیر افتادن ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج در دختران و پسران است. اگر چه این پدیده در سال‌ها قبل ریشه دارد. اولین ردپاهایی که از تجرد گرایی در جامعه دیده شد به سالهای ۱۳۵۴ بازمی گردد، این درحالیست که اوج شدت آن در سالهای اخیر شکل گرفته است.
قرایی مقدم با برشمردن ۴ عامل دشواری در مراحل ورود به دانشگاه، سربازی، اشتغال و تفریحات بیرون از خانه معتقد است؛ این عوامل به تاخیر افتادن ازدواج را تشدید می‌کند. همچنین مسئله اشتغال و درآمد بیشترین تاثیرات ممکن را بر تاخیر در ازدواج می‌گذارد.
از سویی دیگر جوانان بعد از دستیابی به شغلی مناسب با عوامل بازدارنده دیگری درمورد ازدواج روبرو می‌شوند. یکی از این عوامل بالا رفتن آمار طلاق است. این درحالی است که وضعیت اقتصادی و معیشتی جوانان هم بسیار دشوار است و برای یک زندگی مشترک با مشکلات بسیاری روبرو خواهند شد. نداشتن شغلی مناسب و پشتوانه مناسب برای جوانان از عوامکلی است که بر تجرد گرایی جوانان دامن می‌زند.
در نتیجه می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که مشکل اصلی در بیکاری و مسائل اقتصادی جوانان است. البته افزون بر عوامل اقتصادی می‌توان به موضوع ترس از مسئولیت پذیری جوانان هم اشاره کرد که دو عامل قبلی را تشدید می‌کند. علاوه بر این ناامیدی نسبت به آینده بیش از پیش بر اجتناب جوانان از ازدواج نقش دارد.
این جامعه‌شناس معتقد است که پدیده تجرد گرایی برای جامعه ایران خطری مهم است و باید توجه کرد که باید به دنبال راهکار مناسبی برای کنترل این روش بود.
مسائل اقتصادی سدی در مسیر ازدواج جوانان
وی با اشاره به مسئله روابط خارج از چارچوب ازدواج بین دختران و پسران می‌گوید: جوانان به دلیل عوامل متعددی مخصوصا مسائل اقتصادی نمی‌توانند به ازدواج تن دهند، در حالی که برای برطرف کردن مسائل عاطفی و جنسی خود نیازمند رابطه با یکدیگر هستند. این در حالیست که بر اساس پژوهش‌هایی که در ایران انجام شده است درصد بالایی از پسرانی که روابط آزاد دارند، حاضر به ازدواج با دخترانی که با آن‌ها در ارتباط عاطفی و جنسسی هستند، نخواهندشد. درحالی که دختران تصور می‌کنند این روابط در نهایت به ازدواج منجر می‌شود تصوارتی مبنی بر ازدواج با دختران «آفتاب و مهتاب» ندیده هنوز هم در میان جوانان وجود دارد.
قرایی مقدم اما با تاکید بر موضوع مسائل اقتصادی معتقد است، همچنان مسائل اقتصادی مشکلات ازدواج را چندین برابر می‌کند. در حالی که در گذشته، خانواده‌ها توانایی کمک به فرزندانشان برای ازدواج داشته‌اند، امروز اما نه تنها توانایی کمک به فرزندان خود را ندارند، اداره زندگی برای خودشان هم بسیار دشوار است. در حالی که جونان آینده روشنی برای زندگی خود و مسائل شغلیشان متصور نیستند نمی‌توانند ریسک ازدواج را بپذیرند و در پی آن مسائل پرخطری مثل کاهش امید به زندگی و انزوا و تنهایی در جامه به وجود می‌آید.
متاسفانه اما شاهد آن هستیم که در بین افراد متمول هم گروهی هستند که از ازدواج اجتناب می‌کنند و از همین رو می‌توان به عدم امنیت روحی در زندگی افراد اشاره کرد.
بی‌رغبتی در ازدواج با تاخیر در آن مرتبط است
از سویی دیگر ناصر صبحی مدیر کل ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان بی‌رغبتی در ازدواج را با تاخیر در آن مرتبط می‌داند و می‌گوید: بین بی‌رغبتی و تاخیر در امر ازدواج رابطه وجود دارد اما بین این دو تفاوت نیز وجود دارد. منظور این است که باید دید آیا واقعا بی‌رغبتی در ازدواج وجود دارد و یا خیر و اگر وجود دارد این بی‌میلی تا چه اندازه است.
صبحی معتقد است: سنجش این موضوع نیاز به یک تحقیق ملی، علمی و کاملا تخصصی دارد. گزارش‌هایی که در این زمینه تا کنون ارائه شده است بیشتر نظرات شخصی بوده است و تعدادی نیز مبتنی بر برخی پژوهش‌های بسیار موردی است که با مطالعه این پژوهش‌ها و گزارش‌ها نمی‌توان با قاطعیت اعلام کرد که در امر ازدواج بی‌رغبتی به وجود آمده است.
همچنین وی با اشاره به اینکه این مساله نیاز به آسیب‌شناسی دارد اضافه می‌کند: مهم‌ترین موضوع در این قسمت این است که برای تشکیل خانواده آمادگی‌های قبل از ازدواج ضروری است. آمادگی‌هایی که باید با انواع بلوغ از جمله بلوغ فکری، بلوغ عقلی، بلوغ عاطفی، بلوغ فیزیولوژیکی و بلوغ اقتصادی همراه باشد.
بحران تجرد گرایی جامعه را تهدید می‌کند
ازدواج هرچند از یک نظر، مقوله‌ای شخصی به شمار می‌رود اما از نگاهی دیگر، دارای جنبه و اهمیتی اجتماعی است زیرا راهی مطمئن برای تامین آسایش جامعه و رفاه بشریت محسوب می‌شود. سود و زیان ازدواج تنها متوجه زوجین نیست، بلکه افراد اجتماع نیز به گونه‌ای از آن برخوردار می‌شوند و اگر جامعه با کاهش این امر رو به رو شود، بحران و آسیب‌های اجتماعی آن را تهدید خواهد کرد.
