سکوت بیسابقه دانشگاه در سایه کرونا و بیانگیزگی سیاسی/ روز دانشجو چگونه از یاد رفت؟
رویداد۲۴ سال ۱۳۹۶ تازه دولت روحانی دور دوم خود را شروع کرده بود. آن زمان تقریبا در هر دانشگاهی برنامههای مفصلی برای روز دانشجو تدارک دیده شده بود. اکثر دانشگاهها دو برنامه رسمی (دانشجویان اصلاحطلب و اصولگرا) برگزار کرده بودند. در بعضی دانشگاهها مثل دانشگاه تهران، اصولگرایان با تعدد تشکلها میزبان چند برنامه بودند و در مقابل در بعضی دانشگاهها مثل پلی تکنیک، چند برنامه اصلاحطلبانه برگزار میشد.
چهار سال بعد از آن روزگار، کرونا کاری کرده که برنامههای پرشور، شعارها و اعتراضها، جای خود را به چند نشست ده پانزده نفره داده است؛ آن هم در فضایی که کمتر کسی از دانشجویان دگراندیش و منتقد، حتی اجازه حضور نداشتهاند. امسال تنها سه چهار برنامه بازتاب داشت؛ یکی ابراهیم رئیسی که در دانشگاه گفته بود «برخی تلاش میکنند قیمت دلار را بالا ببرند.»
دیگری محمدجعفر منتظری دادستان کل که گفته بود دولت روحانی ارادهای برای فیلترینگ نداشت: «در دولت آقای روحانی هر چه تلاش کردم تا جلسات کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه تکمیل شود، وزرای دولت فقط دوبار در جلسات شرکت کردند و آن هم برای کاری بود که خودشان میخواستند انجام دهند.»
همچنین سخنان قالیباف هم که از علی اصغر عنابستانی حمایت کرده بود، بازتاب زیادی پیدا کرد و نکته قابل تامل اینکه در هیچکدام از نشستها صدای منتقدی بلند نشد. البته مثلا دبیر انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی شریف در دیدار با رئیسی، گلایههای جدی مطرح کرده بود و گفته بود «جناب آقای رییسی از شما میخواهیم که هرگاه خواستید از جانب مردم سخن بگویید یا سیاستی را به انان تحمیل کنید به یاد بیاورید که شما حاصل غیررقابتیترین انتخابات طول تاریخ جمهوری اسلامی با پایینترین میزان مشارکت بودهاید. اگر برای رهایی از وضعیت بحران زدهی کنونی، راه حلی عقلانی، مبتنی بر تجربه و کارامد ارائه ندهید، از جانب مردم پاسخی دریافت خواهید کرد که شاید نه سریع و نه حتی فوری باشد، اما حتما انقلابی و قاطع است.»
یکی از فعالان اصولگرا در توییتر در انتقاد از مراسمهای سالهای گذشته روز دانشجو نوشته «احزاب و جنبش دانشجویی در ایران سالهاست که ۲ کارکرد بیشتر ندارند؛ هیچ و هیچ! البته آنها یک کارکرد دیگر هم دارند. آن هم هیچ. روز دانشجو روز مجلسآرایی و رژه تأثیر هوچیها و اخبار زرد نیست! روز شرمساری مسئولان بیکارنامه، روز دفاع مستدل از نظام و روز دلگرم شدن مردم است»
بیشتر بخوانید: چگونه روز دانشجو از نماد مبارزه به مراسمی تشریفاتی تبدیل شد؟
روزنامه کیهان هم موضعی دیگر نسبت به روز دانشجو دارد و این روز را، یادآور شهادت دانشمندان هستهای ایران خوانده است و نوشته ««داغ دانشگاه در روز دانشجو نباید محصور به ایران باشد چرا که ملتهای مسلمان سالهاست که داغدار دانشگاهیان خود هستند. نخبگانی که به جرم استقلالخواهی طعمه برتریطلبی آمریکا و متحدانش شدند. فریاد مرگ بر آمریکای انقلاب اسلامی ایران فصل مشترک کشورهای اسلامی در ابراز تنفر از حاکمیتی است که وابستگی و عقبماندگی جهان اسلام راهبرد همیشگی اوست. فریاد انزجار از جاهلیت رژیمی است که منافعش تنها با مرگ عالمان تأمین میشود.»
همزمان با روز دانشجو، احکام امنیتی نیز همچنان بالای سر فعالان دانشجویی قرار دارد. مثل حکم ۵ سال حبس «لیلا حسینزاده» فعال دانشجویی که در دادگاه تجدیدنظر تأیید شد. وضعیت تشکلهای دانشجویی به قدری ناراحت کننده است که انجمن دانشجویان ایران اسلامی دانشگاه ارومیه از اعضای مجمع عمومی این تشکل جهت بررسی طرح انحلال دعوت کرده است. در بیانیه این تشکل آمده است «ارادهای قوی و حاکم بر دانشگاه، به جد در پی آن است که هیچ نهاد جامعهسازی در دانشگاه برای توسعۀ جامعۀ مدنی دانشگاهی موجود نباشد. هدف این اراده جز یک چیز نیست: تولید و تکثیر جمعیتهای بله قربان گو! کار به جایی میرسد که بعد از گذشت ۹ماه نه تنها انتخابات انجمن به تایید مراجع فوق نمیرسد، بلکه آقایان اینبار قدم را پیشتر گذاشته و قبل از برگزاری انتخابات مجدد، با انواع تهدیدهای انضباطی و امنیتی به جلوگیری از انجام انتخابات میپردازند.»
البته برنامههای آنلاینی در پلتفرمهای سیاسی برگزار شده است. کلاب هاوس حزب توسعه ملی روز سه شنبه برنامهای با حضور بهزاد نبوی، عمادالدین باقی فعال سیاسی اصلاح طلب، احسان شریعتی استاد دانشگاه و مهدی فتاپور عضو حزب اکثریت چریکهای فدایی خلق برگزار خواهد کرد.
دانشجویان متحد نیز مراسم مشترکی با عنوان «جنبش دانشجویی و مسئلۀ حق تحصیل» روایتهایی از منع حق تحصیل برگزار خواهند کرد و گفتهاند فعالان سیاسی و دانشجویی در این مراسم حاضر خواهند بود. این مراسم هم روز چهارشنبه برگزار خواهد شد.