بیانیه مشترک ایران، ترکیه و روسیه درباره سوریه

رویداد۲۴  نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه به عنوان ضامنین چارچوب آستانه در این بیانیه آورده‌اند:

۱. با ابراز مجدد تعهد قوی خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و نیز مقاصد و اصول منشور ملل متحد، تأکید کردند که همگان باید به اصول مذکور احترام گذاشته و از آن‌ها تبعیت کنند؛

۲. بر عزم خود مبنی بر تداوم همکاری برای مبارزه با تروریسم در تمامی اشکال و نمود‌های آن و مقابله با دستورکار‌های جدایی طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و تهدید امنیت ملی کشور‌های همسایه تأکید نمودند. افزایش فعالیت‌های تروریستی در بخش‌های گوناگون سوریه که باعث از دست رفتن جان انسان‌های بی گناه می‌گردد، از جمله حمله و هدف قرار دادن تأسیسات غیرنظامی را محکوم کردند. بار دیگر بر لزوم تداوم همکاری‌های جاری به منظور نابودی نهایی داعش، جبهه النصره و سایر اشخاص، گروه ها، تشکل‌ها و موجودیت‌های مرتبط با القاعده یا داعش و سایر گروه‌های تروریستی شناخته شده توسط شورای امنیت سازمان ملل ضمن حصول اطمینان از حفاظت از غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی مطابق با حقوق بین الملل بشردوستانه تاکید نمودند. از حضور و فعالیت‌های تروریستی فزاینده هیئت تحریر الشام و سایر گروه‌های تروریستی وابسته بنا بر تعیین شورای امنیت سازمان ملل متحد که غیرنظامیان داخل و خارج از منطقه کاهش تنش ادلب را تهدید می‌کند، ابراز نگرانی جدی کردند؛

۳. اوضاع منطقه کاهش تنش ادلب را به تفصیل مورد بررسی قرار داده و توافق کردند که تلاش‌های بیشتری به منظور بهبود وضعیت انسانی درون و اطراف منطقه انجام دهند. بر لزوم حفظ آرامش در میدان از طریق اجرای کامل تمامی توافقات مرتبط با ادلب تأکید کردند.

۴. اوضاع شمال شرق سوریه را بررسی کرده و متفقاً ابراز داشتند که دستیابی به امنیت و ثبات دائمی در این منطقه تنها بر اساس حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی کشور ممکن است. کلیه تلاش‌ها برای ایجاد واقعیات جدید میدانی شامل حمایت از ابتکارات خود مختاری غیرمشروع از جمله به بهانه مبارزه با تروریسم را مردود دانستند. بر عزم خود مبنی بر مقابله با دستورکار‌های جدایی طلبانه در شرق فرات که هدف آن تضعیف وحدت سوریه بوده و نیز امنیت ملی کشور‌های همسایه را تهدید می‌کند تاکید مجدد نمودند.

در همین راستا، نگرانی شدید خود را نسبت به افزایش مخاصمات و تمامی اشکال ظلم علیه غیرنظامیان توسط گروه‌های تروریستی در شرق فرات ابراز نمودند.

بار دیگر مخالفت خود را با تصرف و انتقال غیرقانونی نفت و درآمد‌های حاصله مرتبط با آن که می‌بایست متعلق به سوریه باشد، ابراز نمودند.

۵. اشاره کردند که روند جاری حل و فصل محلی در درعا و دیرالزور ممکن است به تلاش‌های ثبات آفرین کمک نماید.

۶. تداوم حملات نظامی رژیم صهیونیستی به سوریه که ناقض قوانین بین الملل، حقوق بین الملل بشردوستانه و حاکمیت سوریه و کشور‌های همسایه بوده و ثبات و امنیت منطقه را به مخاطره می‌اندازد محکوم نموده و خواستار توقف آن شدند. تاکید کردند که سوء استفاده رژیم صهیونیستی از پوشش هواپیما‌های غیرنظامی برای تجاوز به خاک سوریه به عنوان نقض فاحش مقررات بین المللی، جان غیرنظامیان را به خطر می‌اندازد.

۷. این باور را اظهار نمودند که منازعه سوریه هیچ گونه راه حل نظامی نداشته و مجدداً بر عزم خود مبنی بر پیشبرد یک روند سیاسی پایدار و عملی تحت مالکیت و راهبری سوری با تسهیل گری سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل تأکید نمودند.

۸. بر نقش مهم کمیته قانون اساسی در ژنو که در نتیجه مشارکت تعیین کننده ضامنین آستانه و به منظور پیشبرد تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوریه که در سوچی تشکیل شد تأکید کردند.

۹. به برگزاری دور ششم کمیسیون نگارش کمیته قانون اساسی سوریه که در تاریخ ۱۸-۲۲ اکتبر در ژنو برگزار شد اشاره کردند و خواستار برگزاری هرچه سریعتر دور هفتم با رویکردی سازنده توسط طرف‌های سوری شدند. در این خصوص، بر عزم خود مبنی بر حمایت از کار کمیته از طریق تعامل مستمر با طرف‌های سوری کمیته قانون اساسی و فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه، گِیر اُ. پِدرسِن به عنوان تسهیل گر جهت اطمینان از عملکرد پایدار و موثر آن تصریح کردند.

۱۰. اظهار نمودند که کمیته در انجام وظایف خود باید به قواعد مرجع و اصول آیین کار احترام گذاشته تا کمیته را قادر سازد وظایف محوله خود را در باب تهیه و تدوین اصلاحات قانون اساسی برای تأیید مردمی اجرا نموده و موجب پیشرفت کار کمیته گردد و کمیته با روحیه مصالحه و تعامل سازنده و بدون دخالت خارجی و تحمیل برنامه زمان بندی خارجی به کار خود ادامه دهد تا اعضای کمیته به توافقی کلی دست یابند؛

۱۱. بار دیگر نگرانی جدی خود را نسبت به شرایط انسانی در سوریه و تأثیر همه گیری کووید-۱۹ که کل نظام سلامت و شرایط اجتماعی- اقتصادی و انسانی سوریه را به شدت به چالش کشیده است ابراز نمودند. کلیه تحریم‌های یکجانبه و مغایر با حقوق بین الملل، حقوق بین الملل بشردوستانه و منشور ملل متحد را رد کردند.

۱۲. بر لزوم حذف موانع و افزایش کمک‌های بشردوستانه به همه سوری‌ها در سراسر کشور بدون تبعیض، سیاسی کاری و پیش شرط تأکید کردند. از تصویب قطعنامه ۲۵۸۵ (۲۰۲۱) توسط شورای امنیت در ۹ جولای ۲۰۲۱ استقبال کرده، مجددا عزم خود را مبنی بر تسهیل اجرای کامل قطعنامه ابراز داشتند.

۱۳. به منظور حمایت از بهبود اوضاع انسانی در سوریه و پیشرفت در روند حل و فصل سیاسی، از جامعه بین الملل، سازمان ملل متحد و آژانس‌های بشردوستانه آن خواستند تا کمک رسانی به کل سوریه را از طریق طرح‌های بازیابی فوری و تاب آوری شامل بازسازی زیرساخت‌های اساسی مانند تاسیسات تامین آب و برق، مدارس و بیمارستان‌ها و نیز مین زدایی انسان دوستانه وفق حقوق بین الملل بشردوستانه تقویت کنند.

۱۴. بر ضرورت تسهیل بازگشت امن، شرافتمندانه و داوطلبانه پناهجویان و آوارگان داخلی به سکونتگاه اصلی خود در سوریه با رعایت قوانین بین المللی بشردوستانه و حصول اطمینان از برخورداری آنان از حق بازگشت و حق حمایت تصریح کردند؛ در این راستا، از جامعه بین الملل خواستند کمک‌های لازم را به پناهجویان سوری و آوارگان داخلی ارائه دهند و مجدداً آمادگی خود را برای تداوم تعاملات با همه طرف‌های ذیربط، از جمله دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) و سایر نهاد‌های تخصصی بین المللی اعلام کردند.

۱۵. از عملیات موفقیت آمیز آزادی متقابل بازداشت شدگان مورخ ۱۶ دسامبر (۲۵ آذرماه ۱۴۰۰) در چارچوب کارگروه آزادی بازداشت شدگان، ربوده شدگان، تحویل پیکر‌ها و شناسایی مفقودین استقبال کردند. این عملیات موید تمایل مجدد طرف‌های سوری برای تقویت اعتماد متقابل با مساعدت ضامنین آستانه است. این عملیات همچنین بار دیگر عزم ضامنین آستانه برای افزایش و گسترش همکاری‌ها ذیل کارگروه را مورد تاکید قرار داد، کارگروهی که به عنوان سازوکاری منحصر به فرد کارآمدی و ضرورت خود برای اعتمادسازی میان طرف‌های سوری را به اثبات رسانده است. توافق کردند که دامنه عملیات‌های آتی برای آزادی بازداشت شدگان باید بیش از پیش افزایش یافته و فعالیت‌های کارگروه به تحویل پیکر‌ها و شناسایی مفقودین تعمیم یابد.

۱۶. مشارکت هیئت‌های اردن، عراق و لبنان به عنوان ناظران چارچوب آستانه و نیز نمایندگان سازمان ملل و کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC) را مورد ملاحظه و تقدیر قرار دادند.

۱۷. مراتب قدردانی صمیمانه خود را از مقامات جمهوری قزاقستان به خاطر میزبانی از هفدهمین نشست بین المللی سوریه در چارچوب آستانه در شهر نورسلطان ابراز داشتند.

۱۸. تصمیم گرفتند تا هجدمین نشست بین المللی سوریه در چارچوب آستانه را در نیمه اول سال ۲۰۲۲ با نظر گرفتن شرایط همه گیری کرونا در نورسلطان برگزار کنند. بار دیگر بر قصد خود برای برگزاری نشستی دیگر در سطح وزرا در چارچوب روند آستانه تاکید کردند. همچنین مجددا بیانیه مشترک ۱ ژوئیه ۲۰۲۰ (۱۱ تیرماه ۱۳۹۹) مبنی بر برگزاری اجلاس سه جانبه سران در جمهوری اسلامی ایران به محض فراهم شدن شرایط را خاطر نشان ساختند.