دلایل انتخاب ۴ کارگردان برای فیلم "هیات"/پول برخی دستگاههای فرهنگی را نپذیرفتم
متاسفانه فضای سینمایی و رسانه ای ما برای این گونه آثار مناسب نیست. همین بایکوت خبری که برای فیلم «سیانور» وجود دارد قبلا هم برایم در فیلم هایی چون «ماهی سیاه کوچولو» و «سر به مهر» هم اتفاق افتاده بود. به طوری که برخی ها حتی حاضر نشدند تا برای فیلم انقلابی «ماهی سیاه کوچولو» یک خبر و آگهی بروند! متاسفانه فضای رسانه ای حاکم در کشور به گونه ای است که برخی آثار ارزشی بایکوت می شوند و این روند قابل پیش بینی برای افراد فعال در این عرصه است. به هر حال چنین اتفاقات نامناسبی برای این دست از آثار ارزشی خواهد افتاد اما ما کار خود را می کنیم و این به نوعی جنگیدن است و ما در جنگ عقاید تلاش خود را می کنیم.
با چه دغدغه ای به سراغ تولید اثری عاشورایی رفتید؟ چرا که ساخت این گونه آثار سال ها برای مخاطبان سینمایی تبدیل به حسرت شده است!
مساله مهم برای ما دغدغه ای بود که در هنگام ساخت این فیلم داشتیم و قرار بر این گذاشتیم که با کمک همدیگر فیلمی مفهومی برای عاشورا بسازیم. ما 5 نفر دور هم جمع شدیم و فکر کردیم که چگونه می توانیم فیلمی با چنین موضوعی بسازیم و شرط گذاشتیم که اگر به نتیجه ای رسیدیم که توان و مختصات فیلمی سینمایی را داریم به سراغ ساختش برویم. حتی ممکن بود به جای فیلم سینمایی بخواهیم سریال بسازیم. در جلسات بسیاری که برگزار کردیم به نتایجی درباره این مساله و نیز مواردی چون تکنیک ساختاری و انتخاب لوکیشن و بازیگران رسیدیم.
نحوه انتخاب 4 کارگردان فیلم «هیهات» چگونه بوده است؟ و سابقه و نوع نگاهشان در این انتخاب تاثیر مستقیم گذاشته است؟
«هیهات» به شکل معمول تولید آثار سینمایی نبوده که من فیلمنامه ای داشته باشم و بعد به دنبال کارگردان مورد نظر بروم. این اثر بیشتر نیاز به افرادی دغدغه مند داشت که پای کار بایستند. تنها دغدغه ای مشترک بود که ما را دور هم جمع کرد. هنگامی که دانش اقباشاوی، هادی مقدم دوست، هادی نائیجی و روح الله حجازی علاقه داشتند که در زمینه عاشورا فیلمی بسازند. خط اولیه مان این بود که نگاه کارگردان های فیلم به موضوع عاشورا در قالب این اثر سینمایی قرار بگیرد و در قالبی منسجم به یک فیلم سینمایی یکپارچه تبدیل شود. در واقع سعی کردیم که نگاه های شخصی هر کارگردان در نهایت تبدیل به اثری سینمایی در قالب 4 اپیزود شود. مثلا در اپیزود آقای حجازی موضوع عزت نفس مطرح می شود یا در فیلم دانش اقباشاوی مساله ایثار و مقاومت مطرح می شود. هادی مقدم دوست علاقه داشت که درباره مدافعان حرم فیلم بسازد و آقای نائیجی هم به شکلی دیگر به مساله دلدادگی به ایمان و شفا می پردازد.
چگونه به ماهیتی اپیزودیک رسیدید؟ کمی درباره ساختار فیلم و نوع تعامل 4 کارگردان فیلم توضیح بدهید؟
ما پیش از تولید فیلم مسیرهای مختلفی را که برای ساخت آن می توانیم در نظر بگیریم با حضور 4 کارگردان بررسی کردیم و درباره این که اپیزودها چگونه باشد و این که در هم تنیده شده باشد و یا بازیگران مجزایی در هر اپیزود باشد و بحث های فنی فیلم ساعت ها گفت و گو کردیم تا به این نتیجه رسیدیم که به نظرمان مناسب تر از بقیه بود. ما نمی خواستیم به لحاظ فرمی تاثیر محتوایی کار را کم کنیم. از این لحاظ دنبال هویت و ساختاری بودیم که در عین نوآوری بتواند به جذب مخاطبان مختلف کمک کند. این موضوع بسیار مهمی است که روی موضوعات مذهبی و اعتقادی کار کنیم و اثر شعاری نشود. ما در این باره خیلی تحقیق کردیم و تا به حال کسی به ما نگفته که فیلمی شعاری ساخته ایم چرا که این مساله آسیب جدی این دست از آثار بوده و ما همه تلاشمان را به خرج دادیم که این گونه نباشیم.
وضعیت اکران فیلم «هیهات» در آینده چگونه خواهد بود و با توجه به مناسبتی بودنش همچنان در ماه محرم روی پرده سینماها خواهد ماند؟
صحبت هایی شده و قرار است همچنان فیلم اکران داشته باشد و امیدواریم با مشارکت همگان اکران بهتری را در آینده شاهد باشیم و شرایط اکران در آینده هم این فرصت را به مخاطبان بدهد تا از این اثر استقبال کنند. اکران این فیلم جدا از تهران در شهرستان ها هم تا پایان ماه صفر ادامه دارد. براساس برآوردهای انجام شده تماشاگران فیلم «هیهات» بعد از ایام عاشورای حسینی افزایش پیدا کرده است. ما نیاز به فرصت و حمایت لازم در اکران داریم و این که سالن های بیشتری داشته باشیم. مساله حمایت در اکران خیلی مهم است مثلا برای فیلم «سر به مهر» شرایطی ایجاد شده بود که کسی برای تولیدش کمک نکرد و به هر حال این فیلم را با آقای مقدم دوست ساختیم و در جشنواره فجر هم جایزه گرفت. قبل از اکران فیلم برخی دستگاه های فرهنگی به من مراجعه کردند و خواستار مشارکت در آن شدند. من این پول را نپذیرفتم و به آن ها گفتم که این کمک را برای اکران فیلم به کار بگیرید. به نظر من نهادهای فرهنگی باید در زمان اکران پای کار بیایند و جریان مناسبی ایجاد کنند. البته متاسفانه برخی فیلم ها جو نامناسبی در اکران می سازند و بسیاری از ارقام فروش به دلیل همین شرایط پدید می آید. من از این جوسازی ها بلد نیستم اما برخی ها انقدر کارشان را در این زمینه بلد هستند که شاید لازم باشد در این زمینه از آن ها درس یاد بگیریم!
به نظرتان چگونه می توان بخشی از مخاطبان خاموش سینما را راغب به حضور در سالن های سینمایی کرد؟
آن نوع مخاطب خاموشی که اشاره می کنید را دیگر من نمی توانم به سینما بیاورم و باید جریان فرهنگی کشور آن را وارد سینما کند که تاکنون نتوانسته است. نهادهایی مانند آموزش و پرورش، وزارت علوم، شهرداری، صداو سیما، سازمان تبلیغات اسلامی و دیگر نهادها باید مردم را مشتاق برای حضور در سینما برای آثار ارزشی کنند. البته یک پیشنهادی که من داشتم و فرصت نشد برای فیلم «هیهات» اجرا شود، اجرای نذر فرهنگی بود که انشاء الله برای پروژه های تولیدی در آینده اجرایش می کنیم.
به عنوان تهیه کننده ای پُرکار در عرصه تصویر فکر می کنید می توان به اکرانی متفاوت نسبت به فیلم های معمول برای این دست از آثار ارزشی دست زد؟
نذر فرهنگی یک حرکت مناسب در این زمینه می تواند باشد و پیشنهادی است برای هیات ها و افرادی که نذر می کنند و بخشی از این نذر می تواند در راستای فرهنگ ارزشی باشد. این می تواند تبدیل به کمپین منسجمی شود که آدم های بسیاری بیایند و نذر فرهنگی کنند و مثلا 1000 بلیت «هیهات» یا هر فیلم مفید دیگری را بابت نذر خود خریده و به این جریان کمک کنند.
منبع:سراج24