نوشابه خوردن کودکان چه خطراتی دارد؟
رویداد۲۴ نوشابه به عنوان یکی از نوشیدنی‌های محبوب در سرتاسر دنیا است، کودکان نیز از این قضیه مستثنی نیسیتند و طرفداران سرسخت این نوشیدنی محسوب می‌شوند. این نوشیدنی گوارا و شیرین دارای قند فراوان است و میتواند برای کودکان پیامد‌های منفی را به همراه داشته باشد. در ادامه به تفسیر موضوع مصرف نوشابه در کودکان می‌پردازیم.
والدین همواره نگران سلامت غذایی فرزندان خود هستند و دوست دارند بدانند که چه موادی برای آن‌ها مفید است و از چه موادی باید پرهیز کنند. در این میان همه والدین می‌دانند که نوشابه برای کودکان بسیار مضر است، اما گاهی به علت اصرار خود کودکان و یا مصرف این نوشیدنی توسط خود والدین، کودکان نیز همراه آن‌ها می‌شوند.
نوشابه دارای ترکیباتی است که میتواند سلامت کودک را به خطر بیندازد. همه‌ی کارخانه جات معروف در سرتاسر دنیا، مقدار زیادی قند را برای هر بطری نوشابه مصرف می‌کنند، و همین عامل معایب مصرف نوشابه را در کودکان چندین برابر افزایش می‌یابد.
ارزش غذایی بسیار پایین نوشابه
نوشابه تقریبا فاقد ماده مغذی است و فقط مقدار زیادی کالری و قند دارد، به همین دلیل میتواند با چاقی در ارتباط باشد.
از بین بردن اشتها با نوشابه
نوشابه‌های گازدار می‌توانند اشتها را از بین ببرند، به همین دلیل کودکانی که نوشابه مصرف می‌کنند و کمتر از مقدار مورد نیازشان غذای مقوی میخورند، همچنین مصرف نوشابه میتواند باعث شود جذب املاح از میزان توصیه شده کمتر صورت بگیرد. این املاح می‌توانند شامل؛ کلسیم، ویتامین A و منیزیم باشند.
تخلیه کلسیم استخوانی با خوردن نوشابه
فسفر به عنوان ماده‌ای رایج در نوشابه میتواند کلسیم موجود در استخوان را تخلیه کند، به دنبال همین موضوع خطر شکستگی استخوان در دخترانی که زیاد نوشابه می‌نوشند زیاد است. مصرف نوشابه‌های گازدار توسط دختران نوجوان باعث ایجاد نگرانی در پزشکان شده، زیرا دارای اثرات منفی بسیاری است.
تاثیر نوشابه بر پوسیدگی دندانی
یکی از مهمترین عوارض مصرف نوشابه در کودکان مربوط به پوسیدگی دندانی آن‌ها است. طبق مطالعات ارتباط تنگاتنگی بین مصرف نوشابه و پوسیدگی دندانی وجود دارد. این موضوع به قند و اسید موجود در نوشابه مربوط است؛ قند موجود در نوشابه میتواند باعث کرم خوردگی شود همچنین اسید توانایی از بین بردن مینای دندان را تنها در ۲۰ دقیقه دارد. طبق گزارشات دندان پزشکان؛ پسران و دختران نوجوانی که مقدار زیادی نوشابه میخورند؛ مینای دندان‌های جلویشان را به طور کامل از دست داده اند.
تاثیر کافئین بالای نوشابه
بخشی از عوارض نوشابه به دنبال کافئین موجود در آن ایجاد می‌شود. کافئین میتواند سبب وابستگی و اعتیاد بدن شود. کافئین موجود در نوشابه میتواند تعادل طبیعی شیمیایی عصبی را در مغز در حال رشد کودکان از بین ببرد. کافئین میتواند بدون تامین مواد غذایی غدد فوق کلیه را تحریک کند به همین دلیل میتواند فرسودگی آدرنال را (به خصوص در کودکان) به همراه آورد.
یک قوطی کولا ۳۵۰ میلی لیتری حاوی ۳۵ تا ۳۸ میلی گرم کافئین است، البته مقدار کافئین در کولا‌های رژیمی به مراتب بیشتر است. در مقابل مقدار کافئین در یک قوطی پپسی ۵۶ میلی گرم است و نوشابه نارنجی همگی کافئین دارند. سون آپ، اسپرایت، نوشیدنی زنجبیل و بسیاری از نوشیدنی‌های دیگر فاقد کافئین هستند.
بیشتر بخوانید: خواص آب کرفس + بهترین زمان خوردن آن
خطر ابتلا به دیابت با خوردن نوشابه
مصرف روزانه نوشابه میتواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد، زیرا این نوشیدنی دارای مقدار زیادی قند است.
اختلال عملکرد مغز با خوردن نوشابه
نوشابه‌های رژیمی دارای ماده‌ای سمی به نام آسپارتام هستند که میتواند سبب به هم خوردن عملکرد طبیعی مغز و غدد درون ریز شود.
آسیب گوارشی نوشابه
یکی از عوارض مصرف نوشابه در کودکان اختلالات گوارشی است. این اختلال در اثر برهم خوردن تعادل اسید و بازی معده میتواند رخ دهد، نوشابه میتواند سبب اسیدی شدن دائم معده شود.
هنگامی که محیط گوارشی اسیدی شود باعث التهاب در دوازدهه و معده می‌شود که این موضوع برای فرد دردناک است. همچنین نوشابه مانند ادرار آور‌های دهیدراته کننده (الکل، قهوه، چایی) عمل می‌کند و میتواند عملکرد گوارشی را مختل کند. نوشابه‌های گازدار می‌توانند نفخ معده کودکان را افزایش دهد به همین دلیل سبب درد معده شوند.
سم MSG
اسیدسیتریک میتواند حاوی سم MSG باشد. علاوه براین موضوع طعم دهنده‌های موجود در نوشابه می‌توانند حاوی سم MSG باشد.
جلوگیری از رویش دندانی
در صورت مصرف بیش از اندازه نوشابه رویش دندان‌ها که معمولا در ۶ تا ۸ ماهگی آغاز می‌شوند تاخیر ایجاد می‌کند.
نرمی استخوان (راشیتیسم)
در اثر فسفر موجود در نوشابه ممکن است نرمی استخوان رخ دهد و در صورتی که کودک کمبود ویتامین D داشته باشد و نوشابه نیز مصرف کند؛ علائم راشیتیسم در او قابل مشاهده است. از علائم راشیتیسم می‌توان به؛ بی اشتهایی، ضعف و نرمی استخوان اشاره کرد.
علاوه بر این کودک مبتلا به راشیتیسم اگر در دو ماهگی شروع به راه رفتن کند؛ ممکن است انحنای استخوان‌های پا به شکل پرانتزی دیده شود. کودکی مبتلا به این بیماری به دلایلی دارای استخوان‌های نرم است و همین موضوع سبب خمیدگی و رشد ناقص استخوان‌ها می‌شود.
نوشابه به علت داشتن اسیدفسفریک میتواند مقدار چربی خون را افزایش دهد توصیه نمی‌شود. این ماده میتواند در فرآیند جذب چربی‌ها اختلال ایجاد کند.
علاوه بر این طبق مطالعات مصرف نوشابه علاوه بر اضافه وزن و چاقی میتواند سبب افزایش فشارخون، هضم دیرتر غذا، پوکی استخوان و از این دست بیماری‌ها شود. نوشابه‌ها دارای رنگ، اسانس و قند فراوانی هستند بنابراین مصرف آن برای کودکان اکیدا ممنوع است.
تاثیرات منفی مصرف نوشابه در رفتار کودکان
رفتار پرخاشگرانه در کودکان با مقدار مصرف نوشابه رابطه دارد. باید توجه کرد که مصرف نوشابه حتی در عوامل خطر اجتماعی نیز تاثیر گذار است. به این شکل که؛ کودکانی که روزانه ۴ بار نوشابه مصرف می‌کردند در مقایسه با کودکانی که اصلا نوشابه نمی‌خوردند، بیشتر از ۲ برابر؛ درگیری ایجاد می‌کردند، به دیگران حمله می‌کرد و یا به وسایل آسیب می‌زدند؛ بنابراین مصرف این نوشیدنی بر رفتار کودکان نیز تاثیر منفی می‌گذارد، البته هنوز دلیل این موضوع به طور قطع مشخص نیست. طبق مطالعات حدس میزنند از میان مواد تشکیل دهنده نوشابه کافئین بیشترین تاثیر را در رفتار منفی کودکان دارد و باعث تکانشگری و ریسک پذیری در کودکان و نوجوانان می‌شود.
به دلیل تمام اثرات منفی ذکر شده باید مصرف نوشابه را در کودکان به حداقل مقدار ممکن رساند. هر نوشیدنی که دارای شیرین کننده و یا شکر است را باید با آب یا نوشیدنی حاوی مواد مغذی جایگزین کرد. یکی از این موارد جایگزین میتواند دوغ باشد که میتواند یک چهارم نیاز روزانه به کلسیم را فراهم کند و دارای ویتامین نیز هست.
یکی دیگر از موارد جایگزین میتواند شربت آبلیمو باشد که با کمترین هزینه میتواند یک نوشیدنی خنک، خوب و خوشمزه باشد. استفاده از آبمیوه‌های طبیعی خانگی نیز که به روش بهداشتی تهیه شوند میتواند بسیار مفید باشد. از آبمیوه‌های طبیعی می‌توان از اواسط ماه هشتم به بعد استفاده کرد و به مقدار۳۰ تا ۶۰ سی سی در روز به کودک خوراند. در صورتی که مصرف آبمیوه به اندازه کافی نباشد میتواند سبب اسهال و یا کاهش اشتها به غذا و یا شیر مادر شود.
