عرضه جدید دو خودرو در بورس/ قیمت‌ها ۳ نرخی می‌شود؟

رویداد۲۴ کارا در دو مدل تک و دو کابین، محصولات شرکت بهمن موتور امروز، چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱، در بورس کالا عرضه می‌شوند. اسفند سال گذشته بود که مسئولان از حضور شاهین، محصول سایپا در بازار سرمایه خبر دادند. چندی بعد هم اخبار مربوط به پذیرش کارا منتشر شد. حالا قرار است وعده دوم امروز عملی شود. اما آیا عرضه خودرو در بورس می‌تواند چالش‌های این بازار را حل کند؟

خودرو ۳ نرخی می‌شود؟

بر اساس اعلام بورس کالا کارا تک کابین با قیمت پایه ۲۹۱ میلیون و ۲۵۷ هزار تومان در تالار خودرو عرضه می‌شود. کارا دو کابین نیز با قیمت پایه ۳۰۱ میلیون و ۵۹۶ هزار تومان به این تالار می‌آید.

این در حالی است که این دو در کارخانه به ترتیب ۲۵۱ میلیون و ۲۶۹ هزار تومان قیمت دارند. از سوی دیگر، خودروی کارا تک کابین در بازار ۳۶۸ میلیون و مدل دو کابین آن ۳۹۰ میلیون تومان داد و ستد می‌شود.

هر چند بر اساس اعلام مسئولان، هدف نهایی عرضه خودرو در بورس این است که همه ظرفیت تولید هر مدل در بورس کالا عرضه شود، اما به نظر می‌رسد تا آن زمان برخی انواع خودروها سه قیمت متفاوت داشته باشند.

عرضه خودرو در بورس چالش‌های بازار را حل می‌کند؟

اما آیا می‌توان امیدوار بود با حضور محصولات خودروسازان در بورس کالا، چالش‌های بازار برطرف شود؟ مسئولان تاکید می‌کنند عرضه خودرو در بورس، معضل اختلاف قیمت کارخانه و بازار را حل می‌کند و باعث کاهش قیمت‌ها می‌شود اما برخی کارشناسان در این زمینه تردید دارند.

چندی پیش فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو به تجارت‌نیوز گفت: عرضه محصولات خودروسازان در بورس، تاثیر خاصی بر قیمت‌ها در بازار ندارد. دولت حاضر نیست ساز و کار قیمت‌گذاری در بازار را به رسمیت بشناسد و فکر می‌کند که می‌تواند با تصمیماتی از این دست، ناکارآمدی خود را جبران کند.

او افزود: قیمت محصولات در بورس به بازار نزدیک خواهد بود. ضمن اینکه قیمت‌‌های دستوری در کارخانه منطقی نیستند و نمی‌‌توان انتظار داشت که بورس از آنها تبعیت کند.

حمیدرضا حیدری، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران مشهد نیز در گفتگو به تجارت‌نیوز معتقد بود: عرضه خودرو در بورس نمی‌تواند باعث کاهش معنادار فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار شود. حل این موضوع به عرضه محصول متناسب با تقاضای مصرف‌کننده بستگی دارد. اگر میزان محصولاتی که روانه بازار می‌شوند کافی نباشد، عرضه در بورس نیز نمی‌تواند باعث کاهش قیمت خودرو شود.

البته به گفته او، این طرح می‌تواند به ثبات بازار کمک کند.

از سوی دیگر، اخیرا عماد جعفری، کارشناس صنعت خودرو، گفت: با عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت کارخانه کاهش نمی‌یابد. اما فاصله قیمتی بین بازار و کارخانه ممکن است کم می‌شود.

او افزود: البته این موضوع، به شرط عرضه خودروساز است. اگر محصولات به صورت محدود عرضه شوند، ممکن است حتی قیمت‌ها بالاتر نیز برود. اما اگر به تعداد قابل توجهی عرضه شوند، امکان کاهش قیمت وجود دارد.

اما امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو معتقد است: اگر قیمت‌ها شفاف شود، رانت سرمایه‌گذار از بین می‌شود و رابطه بین خودروساز تنها با خریدار واقعی برقرار می‌شود. دلیل اینکه سال ۱۴۰۰ خودرو وارد بورس نشد ترس از بین رفتن این رانت جاری در بازار بود.

خودروهای دیگر در راهند؟

دو محصول شرکت بهمن موتور (کارا تک و دو کابین) در حالی به بورس کالا می‌آیند که هنوز تاریخ دقیقی برای عرضه خودروی شاهین (سایپا) مشخص نشده اشت.

پیش از این احمد رحیمی، مدیر عملیات عرضه بورس کالای ایران در پاسخ به این پرسش که خودروهای دیگری در بورس کالا پذیرش خواهند شد یا خیر؟ گفته بود: شاهین به صورت نمونه پذیرش شده است. زمانی که عرضه صورت گیرد و معاملات انجام شود، مزایا و معایب آن بررسی می‌شود. اگر این روند قابلیت و کشش عرضه و تقاضا داشته باشد، برای پذیرش سایر خودروها در بورس کالا اقدام می شود.

اما حالا بدون انجام معاملات در مورد شاهین، از پذیرش خودروهای جدید در بورس کالا خبر می‌رسد.

تاریخ عرضه سایپا مشخص نیست

محمد حسنی‌سعدی، سخنگوی شرکت بورس کالا چندی پیش گفت: در مدتی که بورس کالا، برای عرضه محصولات خودروسازان اعلام آمادگی کرد، گروه خودرو سازی سایپا ابراز تمایل بیشتری نسبت به دیگر تولیدکنندگان این محصول نشان داد. درحال حاضر شرکت سایپا خودرو شاهین خودش را پذیرش کرد و مقرر شد امسال، ۸۰ درصد حجم تولید این خودرو در حدود( ۲۰ هزار خودرو) تولید و ۱۶ هزار دستگاه از این تیراژ در بورس کالا عرضه شود،. در همین ارتباط تا کنون مراحل اداری عرضه شاهین انجام شده اما تاریخی برای عرضه نهایی تعیین نشده است.

او افزود: به نظر می‌رسد اگر سایپا پیگیری بیشتری نشان دهد، به زودی شاهد عرضه این خودرو در بورس کالا خواهیم بود.عرضه خودروی شاهین، فقط یک توافق است، عرضه کننده حق دارد اگر نخواست از این بستر استفاده نکند. ما اهرمی برای اجبار به عرضه در بورس کالا نداریم.

با وجود این، آنگونه که ایرنا گزارش داده، قرار است خودروهای فیدلیتی و دیگنیتی، دو محصول دیگر گروه بهمن نیز در روزهای آینده در بورس کالا پذیرش و عرضه شوند.