مهمترین حملات تروریستی در ایران
رویداد۲۴ رایان حسینی: عملیات تروریستی علیه مردم از سالهای ابتدایی انقلاب وجود داشت و احتمالا نطفه آن در ایران توسط سازمان مجاهدین خلق گذاشته شد. تا پیش از آن گروههای چریکی با حکومت پهلوی مبارزه میکردند و عملیاتهای مختلفی صرفا با هدف ترور شخصیتهای نظامی یا شکنجهگران ساواک انجام میدادند و موردی مشاهده نشده بود که در جریان مبارزه مسلحانه، اقدامی علیه مردم یا بمبگذاری در میان مردم انجام شود و به این ترتیب میتوان سابقه عملیات تروریستی در ایران که در جریان آن مردم عادی مورد هدف قرار میگرفتند را به سازمان مجاهدین خلق نسبت داد که عمدتا در جریان ترورهای چهرههای سیاسی، ابایی نداشتند شهروندان کوچه و خیابان نیز مورد هدف قرار بگیرند. با همین مقدمه بهتر است مهمترین عملیات تروریستی در ایران بررسی شود.
حادثه تروریستی آتش سوزی سینما رکس
روز ۲۸ مرداد اگرچه در تاریخ ایران با کودتا پیوند خورده، اما یک حادثه تلخ دیگر در همان روز رخ داده است. روز شنبه ۲۸ مرداد ۱۳۵۷ ماجرای تلخ آتش سوزی سینما رکس آبادان رخ داد. این عملیات تروریستی با همکاری سرایدار سینما در زمان اکران فیلم گوزنها ساخته مسعود کیمیایی رخ داد که آنها درهای ورودی و خروجی سالن سینما را به تینر آغشته کردند و سپس همه جا را به آتش کشیدند.
طبق آمارها ۶۳۰ نفر از افرادی در سینما حضور داشتند، همگی در آتش سوختند. پس از انقلاب ماجرا در هالهای از ابهام بود اما بعدها مشخص شد افراد بنیادگرا به سرکردگی فردی به نام حسین تکبعلیزاده و فرج بذرکار با این توجیه که مردم در سینماهای طاغوتی از دین دور میشوند، اقدام به این عملیات کرده بودند.
عملیات تروریستی بمبگذاری در حرم امام رضا
روز دوشنبه ۳۰ خرداد ۱۳۷۳ همزمان با روز عاشورا بمبی در حرم امام هشتم شیعیان منفجر شد که باعث شد شهادت ۲۶ نفر و زخمی شدن بیش از ۳۰۰ نفر شد. ماده انفجاری بیش از ۱۰ پوند تی.ان.تی بود که دقیقا بالای محل ضریح کار گذاشته شده بود و شدت آن به حدی بود که اعضای بدن تعدادی از زائران همچون سر، دست، پا و انگشت جدا شده و سطح بیشتر رواقها همچون رواق دارالحفاظ، دارالسعاده و نیز گنبد اللهوردیخان، گنبد حاتم خانی و بخش وسیعی از دیوارها را پوشانده بود.
مسئولان ایران مسئولیت بمبگذاری را متوجه سازمان مجاهدین خلق دانستند، اما همان زمان هم مجاهدین چنین چیزی را نپذیرفتند و تا کنون این حادثه از ابهامات بزرگ در تاریخ ایران است. چند ماه پس از حادثه وزارت اطلاعات ایران تعدادی مظنون از جمله مهدی نحوی و علیرضا رحمانی را دستگیر و اعلام کرد که آنها مسببان بمبگذاری در حرم بودند. بنا به ادعای وزارت اطلاعات، دستگیر شدگان دو کشیش مسیحی به نامهای مهدی دیباج و هایک هوسپیان مهر را نیز به قتل رسانده بودند.
در سال ۱۹۹۵ یک نشریه پاکستانی اعلام کرد که یک جوان ۲۴ ساله مذهبی متعصب به نام عبدالشکور که یکی از دستیاران نزدیک رمزی یوسف از اعضای القاعده است، به انجام این بمبگذاری اعتراف کرده است. رمزی یوسف به اتهامات گوناگون از جمله بمبگذاری در مرکز تجارت جهانی در سال ۱۹۹۳ هماکنون در آمریکا دوره حبس ابد خود را میگذراند.
علی مطهری در مصاحبهای به این موضوع چنین اشاره کرد: «در موضوع انفجار در حرم امام رضا (ع) در سال ۷۳ نیز ابهاماتی مطرح است و لازم است درباره آن روشنگری صورت بگیرد. در موضوع قتلهای زنجیرهای نیز چنین اتفاقاتی افتاد و میتوان گفت که آن موضوع نیز از نظر مساله حفظ نظام از همین قماش است. آنجا هم میگفتند که ما برای اینکه دگراندیشان و روشنفکران را بترسانیم، چند نفر از آنها را از بین میبریم. مساله قتل داریوش فروهر و همسرش نیز از همین جنس بود. مساله تصمیم به قتل نویسندگان (شانزدهم مرداد سال ۷۵) در ماجرای اتوبوس حامل نویسندگان در سفر به ارمنستان نیز به همین شکل بود.»
مطالبی برای مطالعه بیشتر
متهمان پرونده سازمان مجاهدین خلق چه کسانی هستند؟
بمبگذاری در حرم امام رضا ابهام درباره مسببین آن
جیش العدل چگونه فعالیت و عضوگیری میکند؟
انفجار در حسینیه رهپویان وصال
به گزارش رویداد۲۴ ساعت ۲۱:۱۵ روز ۲۴ فروردین سال ۸۷ انفجاری مهیب در کانون رهپویان وصال شیراز رخ داد. این حادثه در حین برگزاری جلسات هفتگی هیئت رخ داده و ۱۴ نفر جان خود را از دست دادند. بعد از بررسیهای اولیه اعلام شد که این حادثه بهعلت انفجار مواد انفجاری باقیمانده از تجهیزات جنگی است که برای برگزاری نمایشگاه در این محل نگهداری میشد و پس از برگزاری نمایشگاه بهاشتباه در حسینیه جا مانده و به یکباره منفجر شده است.
روز ۱۸ تیر وزیر وقت کشور اعلام کرد که عاملان اصلی بمبگذاری در حسینیه رهپویان را دستگیر کردند و آنها در حال آماده شدن برای بمبگذاری در نقطهای دیگر از کشور بودند. سه متهم که خود را عضو انجمن پادشاهی ایران معرفی کرده بودند بمبگذاری در حسینیه و شهادت ۱۴ نفر را برعهده گرفتند و به این عملیات تروریستی اعتراف و چندی بعد به دار مجازات آویخته شدند.
این ماجرا هم از آن دسته عملیاتهایی بود که هیچگاه واقعیت آن مشخص نشد و مقامات رسمی چندین سناریوی مختلف درباره آن گفتند. هاشمی رفسنجانی درباره این حادثه چنین گفته است: «گرچه مسئولان امنیتی در روزهای اول منکر بودند که این تخریب است، شاید به خاطر مصالحی که خود تشخیص داده بودند و ظلم کردند به مردمی که آنجا مجروح شدند، ۲۰۰ نفر آسیب دیدند و کسانی که واقعاً شهید شده بودند آنها را شهید نشناختند، ولی خب وزیر اطلاعات دیروز مسئله را حل کرد و گفت تخریب است و یک عقده از دل مردم شیراز که میدیدند نظریه اول درست نیست، باز کرد.»
بمبگذاری زاهدان توسط گروه جندالله
تا دهه هفتاد بمبگذاریها در ایران توسط سازمان مجاهدین خلق انجام میشد اما از دهه هشتاد به بعد گروهی دیگر به نام جندالله به لیست گروههای ترور اضافه شدند که نخستین عملیات آنها بمبگذاری در زاهدان بود که علیه مردم عادی انجام میشد. پیش از آن، این گروه در سال ۱۳۸۷ در یکی از پادگانهای نیروی انتظامی بمبگذاری کرده بود.
عملیات بمبگذاری همزمان با برگزاری نماز جماعت مغرب و عشا در یکی از مساجد شیعه در استان سیستان و بلوچستان در زاهدان انجام شد که طی آن ۲۰ نفر از جمله نیروهای نظامی و غیرنظامی و ۳ کودک و یک افغانستانی به شهادت رسیدند و ۱۲۵ نفر هم زخمی شدهاند. ظاهرا همزمان با این عملیات، عملیات دیگری در مرکز پلیس انجام شده بود که آن عملیات خنثی شد.
بمبگذاریهای زنجیرهای در اهواز
پیش از آغاز نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران مجموعهای بمبگذاریها در ایران انجام شد که تعداد زیادی از هموطنانمان در آن جان باختند. انفجار اول در استانداری خوزستان بود و پس از آن دو انفجار دیگر یکی در در محلهٔ کیانپارس و در داخل بانک سامان و دیگری در یک فروشگاه و انفجار دیگر در نزدیکی منازل مقامات اهواز و انفجار بعدی در نزدیکی خانه مدیر صداوسیمای ایران در خوزستان بود. یکی از بمبگذاریها در یک مرکز خرید انجام شد و تروریستها شهروندانی که برای خرید مواد غذایی به یک فروشگاه رفته بودند را هدف قرار داده بودند. یک گروه جداییطلب گمنام مدتی بعد بیانیهای صادر کرد که در آن اعلام کرده بود میخواهند اعراب را از اشغال ایران آزاد کنند.
بمبگذاری انتحاری در چابهار
همزمان با برگزاری مراسم تاسوعای سال ۱۳۸۹ مصادف با ۲۴ آذر چندین حمله انتحاری در میان گروههای عزادار شیعی در نزدیکی مسجد امام حسین چابهار انجام شد که در جریان آن ۳۸ نفر به شهادت رسیدند. یک سرباز وظیفه و سه افسر نیروی انتظامی و تعدادی زن و کودک نیز در میان جانباختگان بودند.
آن زمان سایت العربیه اعلام کرد که گروه جندالله مسئولیت این عملیات را برعهده گرفته است. اطلاعزسانی درباره این عملیات نیز بسیار ناهماهنگ بود. ابتدا معاون وقت امنیتی وزیر کشور ایران اعلام کرد که دو انفجار رخ داده اما فرماندار وقت چابهار که در منطقه بود بروز دو انفجار را خبری نادرست خواند؛ با این حال لحظاتی بعد فرماندار نیز اعلام کرد دو عملیات انتحاری رخ داده است!
بمبگذاری زاهدان
بمبگذاری زاهدان از نوع عملیات انتحاری بود که روز ۲۴ تیر ۱۳۸۹ انجام شد و به جان باختن ۲۷ نفر و زخمیشدن ۱۶۹ نفر منجر شد. در این عملیات چند نفر از نیروهای نظامی نیز جان باختند. این عملیات تروریستی مقابل مسجد جامع زاهدان و همزمان با جشن تولد امام حسین انجام شد که در ایران به نام روز پاسدار نامگذاری شده است.
عملیات بمبگذاری زاهدان پاسخی بود به اعدام عبدالمالک ریگی رهبر گروه جندالله که ۳۰ خرداد ۱۳۸۹ در زندان اوین انجام شد. عملیات انتحاری توسط دو نفر به نامهای محمد ریگی و عبدالباسط ریگی انجام شده بود.
حمله تروریستی به رژه نیروهای مسلح اهواز
ساعت ۹ صبح روز ۳۱ شهریور سال ۹۷ و همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس تیراندازی ممتد در رژه نیروهای مسلح در اهواز آغاز شد. نیروهای حفاظت بلافاصله جایگاه ویژه را از مقامات و مسئولان خالی کردند، اما تیراندازی نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ دقیقه طول کشید.
تعدادی فرد مسلح از نزدیکی محل رژه و پشت جایگاه شروع به تیراندازی کردند و نیروهای امنیتی نیز به حملات آنها پاسخ دادند. در جریان این تیراندازی ۲۴ نفر از نیروهای نظامی و غیرنظامی شهید و ۶۸ نفر نیز مجروح شدند. بلافاصله اجساد شهدا از محل حادثه خارج شد. در جریان این درگیری چهار نفر از تروریستها کشته شدند و یکی از آنها مجروح شد که از سرنوشتش خبری به دست نیامد. گفته شده گروه الاحوازیه عامل این حادثه بودند.
حمله تروریستی به ساختمان مجلس
هفدهم خرداد سال ۹۶ تهران مثل همیشه روز آرامی را آغاز کرده بود، اما بهیکباره در ساعت ۱۰:۳۰ صبح خبری منتشر شد که همه را شوکه کرد. تعدادی فرد مسلح وارد ساختمان مجلس شده و علاوه بر کشتن نیروهای حفاظتی درب ورودی مراجعان مردمی، شهروندان عادی که برای پیگیری مشکلاتشان به مجلس رفته بودند را به رگبار بستند.
بلافاصله ساختمان مجلس در محاصره نیروهای امنیتی و پلیس درآمد و همه محلات اطراف تخلیه شد. تروریستها که در طبقات دفاتر نمایندگان حضور داشته و نتوانسته بودند به صحن علنی راه پیدا کنند شروع به تیراندازی به سمت خیابان و کارکنان دفاتر نمایندگان کردند.
سرانجام پس از چهار ساعت درگیری و در حدود ساعت ۲:۳۰ عصر تیپ ویژه ارتش و نیروهای امنیتی وارد ساختمان مجلس شدند و توانستند پنج تروریست را بکشند. ساعتی بعد داعش به صورت رسمی حمله به ساختمان مجلس و حرم آیتالله خمینی را برعهده گرفت.
حمله تروریستی به حرم آیت الله خمینی
۱۵ دقیقه بعد از حمله تروریستی در ساختمان مجلس، تروریستهای دیگری به حرم آیتالله خمینی حمله کردند و یکی از کارگران فضای سبز حرم را به شهادت رساندند. فرد تروریست قصد داشت افراد حاضر را به رگبار ببندد اما آنجا نیز نیروهای امنیتی وارد عمل شدند وعاملان اصلی حمله را کشتند. در این دو حادثه ۱۷ نفر از نیروهای امنیتی و مردم به شهادت رسیدند.
حمله به حرم شاهچراغ
۴ آبان ۱۴۰۱ مردی با یک کولهپشتی مشکی وارد حرم شاهچراغ در شهر شیراز شد. این مرد تا به در بابالرضا رسید اسلحه کلاشینکف را از داخل کیفش خارج و شروع به تیراندازی به سمت گیت ورودی کرد. بلافاصله نیروهای داخل حرم و برخی از خدام برای جلوگیری از ورود او وارد عمل شدند ، اما این فرد بدون ترس شروع به شلیک کرد.
براساس فیلمهای موجود او به سمت شبستان اصلی و حرم رفته، اما در عین تیراندازی دو بار اسلحه اش گیر میکند و حتی مجبور به جابجایی خشاب میشود. این فرد در داخل حرم و نزدیک ضریح شروع به تیراندازی میکند و در جریان این تیراندازی دهها نفر روی زمین میافتند. دو دقیقه بعد نیروهای یگان ویژه وارد حرم شده و عامل حمله را با تیراندازی مجروح و دستگیر میکنند.
در جریان این حمله تروریستی مرگبار ۱۳ نفر از شهروندان از جمله سه دانشآموز جان خود را از دست دادند. همچنین ۱۹ نفر مجروح شدند که ۹ نفر از آنها از بیمارستان مرخص شدند. فردای حمله عامل اصلی که مجروح شده بود جان خود را از دست داد. دراینمیان، اما نیمساعت پس از اعلام رسمی خبر و با وجود اینکه یک ساعت از عملیات تروریستی گذشته بود، داعش مسئولیت این حمله را برعهده گرفت.
حمله تروریستی کرمان
روز ۱۳ دی ۱۴۰۲ مصادف با چهارمین سالگرد ترور سردار سلیمانی دو انفجار در مسیر گلزار شهدای کرمان رخ داد که ۱۰۳ نفر در جریان به شهادت رسیدند. ساعاتی چس از این عملیات، داعش مسئولیت حمله را بهعهده گرفت. برخی منابع درباره چگونگی این عملیات گفتهاند که در ورودی گلزار شهدا دو کیف حاوی بمب وجود داشته و عوامل با استفاده از ریموت بمبها را منفجر کردهاند.
عملیات تروریستی دیگر نظیر بمبگذاری در حزب جمهوری اسلامی، بمبگذاری در ساختمان نخست وزیری، ترور صیاد شیرازی، ترور اسدالله لاجوردی، ترور محسن فخریزاده، عملیات تروریستی حمله به اتوبوس نیروهای نظامی سپاه، حمله به کلانتری زاهدان، ترور نیروهای موشکی ایران و ... انجام شده که در گزارشهای دیگر به آنها پرداخته شده است. این گزارش صرفا در عملیاتهایی است که نیروهای تروریست، مردم عادی را هدف قرار دادهاند.
سایر کشور ها،گروه ها و حتی تروریست ها از این وضعیت اطلاع دارند و میتوانند با جنایات از این قبیل بخواهند به نفع خودشان ایران را به جنگ مستقیم با اسراییل و یا امریکا سوق دهند.