در صورت بروز مسمومیت گازی چه کار کنیم؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: صبح روز دهم اسفند ماه چندین مدرسه دخترانه در پایتخت به صف مدارس قم، اردبیل، کرمانشاه، اصفهان و بروجرد پیوسته‌اند و دانش‌آموزان این شهرها هم مسموم شده‌اند. آنگونه که گفته شده مسمومیت‌ دختران دانش‌آموز به شکل استشاقی است. برخی دانش‌آموزان از احساس بوی گازوئیل و برخی از احساس بوی میوه گندیده حین مسمومیت گازی خبر داده‌اند، بنابراین به نظر می‌رسد گاز مورد استفاده یکسان نبوده و احتمالا به فراخور محل از مواد متعددی برای ایجاد مسمومیت استفاده کرده‌اند.

علیرضا منادی سفیدان رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس بعد از نشست مشترک با وزرای آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و نمایندگان وزارت اطلاعات در ارتباط با حملات سمی به مدارس دخترانه، گفته نتیجه آزمایش‌های انجام شده نشان داده که گاز (N۲) در سم منتشر شده در مدارس وجود داشته است.

از آنجایی که گاز نیتروژن با فرمول شیمیایی N۲ تقریبا ۷۸ درصد هوای اتمسفر زمین را تشکیل می‌دهد و تنها زمانی سمی است که مقدار اکسیژن اطراف آن بسیار کم شده باشد یا در ترکیب عناصر هوا مقدار آن بیشتر شده باشد، به نظر می‌رسد معرفی این گاز به عنوان گاز مسموم مدارس دخترانه یا اشتباه لفظی بوده یا برای انحراف افکار عمومی. اگر اشتباه لفظی بوده باشد این احتمال وجود دارد که منظور نماینده گاز دیگری با ترکیب نیتروژن نظیر اکسید‌های نیتروژن بوده است. با توجه به اینکه برنامه‌های مقابله با این اقدام هنوز نتیجه‌ای نداشته، لازم است توصیه‌های بهداشتی و امنیتی لازم برای جلوگیری از آسیب جدی دیدن در زمان مسمومیت به دانش‌آموزان داده شود.

نحوه رفتار با فردی که ممکن است مسموم شده باشد به موارد زیر بستگی دارد:

علائم فرد
سن فرد
و اینکه نوع و مقدار ماده‌ای که باعث مسمومیت شده چیست

چه زمانی به مسمومیت مشکوک شویم؟

از آنجایی که در همه موارد تاکنون شاهد مسمومیت گازی بوده‌ایم، باید به علائم مسمومیت گازی توجه کنیم. هرچند گاز‌های متفاوت می‌توانند علائم متفاوتی به دنبال داشته باشند، اما اداره بهداشت عمومی بریتانیا علائم مسمومیت گازی را در موارد زیر خلاصه کرده است:

سردرد
سرگیجه
احساس مریضی
احساس ضعف
گیجی
درد عضلانی یا درد در قفسه سینه
تنگی نفس
حالت تهوع
سرفه
تعرق
سوزش چشم، بینی یا گلو
خس خس سینه

چه زمانی برای کمک به فرد مسموم با اورژانس تماس بگیریم؟

اگر افراد زیادی در یک محیط بوی ناآشنا استشمام کردند
خواب‌آلوده یا بی‌حال شدند
دچار تنگی نفس یا قطع تنفس شدند
بی‌قرار بودند یا آشفتگی غیرقابل کنترل داشتند
دچار تشنج شدند

در زمان انتظار برای کمک به فرد مسموم چه باید کرد؟

اقدامات زیر را تا رسیدن کمک انجام دهید:

هر چه زودتر فرد را به هوای تازه ببرید
لباس‌ها را کمی آزاد کنید
در برخی موارد که گاز سمی ممکن است روی لباس نشسته باشد، باید لباس مسموم در آورده شود و با آب روان به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه شسته شود
در و پنجره را باز کنید
جلوی بینی و دهان دستمال نم دار بگیرید
اگر فرد استفراغ کرد، برای جلوگیری از خفگی، سر او را به پهلو بچرخانید.
اگر فرد هیچ نشانه‌ای از زندگی مانند حرکت، نفس کشیدن یا سرفه نشان نداد، احیای قلبی ریوی را شروع کنید

آیا ممکن است مسمومیت اثر دائمی داشته باشد؟

استشمام مقدار کم یا زیاد گاز مسموم، بسته به نوع گاز، میتواند خطر دائمی برای مغز و قلب داشته باشد در نتیجه فردی که در معرض گاز مسموم قرار گرفته در کوتاه‌مدت به مقدار زیادی اکسیژن نیاز دارد.  کودکان نسبت به بزرگسالان در برابر گاز‌های سمی آسیب‌پذیرترند و حتی استشمام مقدار کمی گاز سمی می‌تواند برای آن‌ها خطرناک باشد؛ در نتییجه اولویت درمان با کودکان است.