سود ۴۰۰ میلیونی سایپا به ازای هر دستگاه خودرو وارداتی کم و ظالمانه است؟

رویداد۲۴ روز یکشنبه هفته جاری نشست خبری محمدعلی تیموری، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا برگزار و بخشی از صحبت‌های او که درباره قیمت تمام شده خودروهای وارداتی و میزان سود این شرکت بود حسابی خبرساز شد.

تیموری در مورد واردات خودروی چانگان که در مرحله اول توسط سایپا انجام می‌شود گفته است که «ما خیلی مظلومیم، همه پیش فروش می‌کنند از محل پول آن ارز می‌خرند و بعد از آن خودرو را وارد می‌کنند، در حالی که ما پولمان را جور کردیم خودرو را هم وارد کردیم و اکنون درگیر قیمت‌گذاری هستیم. اعلام کردند قیمت تمام شده درب گمرک ۹۰۰ میلیون تومان شده است، با در نظر گرفتن امور تحویل و خدمات پس از فروش یک چانگان که نزدیک ۲.۵ میلیارد تومان قیمت خواهد داشت. فکر نکنم ما بتوانیم این خودرو را بیشتر از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بفروشیم. نوش جان کسی که در سامانه ثبت‌نام کرده است.»

صحبت‌های مدیرعامل ساپیا با واکنش‌های مختلفی مواجه شد، عمده کاربران فضای مجازی با تمسخر به این صحبت‌ها واکنش نشان دادند و سود ۴۰۰ میلیونی سایپا را به ازای هر دستگاه خودرو چانگان در تناقض با مظلومیت این شرکت دانستند. 

اما برخی دیگر عمیق‌تر به موضوع نگاه کردند و به اختلاف قیمت این خودرو از مبدا تا بازار آزاد ایران اشاره کردند. چون آنطور که تیموری می‌گوید چانگانی که با قیمت ۹۰۰ میلیونی به ایران ارسال شده، با قیمت یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون به دست خریداری که ثبت‌نام کرده می‌رسد و در بازار آزاد به قیمت ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان خواهد رسید.

در همین زمینه امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با اقتصادآنلاین بیان کرد: مسئله‌ای که در کشور ایجاد شده این است که ارزش‌ها جابجا شده است و مردم تصور می‌کنند که خودرو یک کالای استراتژیک است و وظیفه دولت این است خودروی ارزان تحویل افراد دهد. از منظر اجتماعی این که خودرو، بنزین و گوشت ارزان باشد حرف قشنگی است، اما از دیدگاه اقتصادی یک کسب‌و‌کار برای سودآوری بیشتر، سرمایه‌گذاری و فعالیت می‌کند و این سود در چارچوب‌های قانونی و شرعی کاملا حقش است و اگر به دلایل سیاسی جلوی سود سرمایه‌گذار را بگیریم به آن ظلم کرده‌ایم. 

کاکایی ادامه داد: آقای تیموری کاملا از نظر اصول درست گفته‌اند، اما مردم معتقدند که خودروسازان سود می‌کنند که واقعیت حاکی از ضرر و زیان است. خودروسازان در سطح جهانی برخی خودروهای خود را لب مرز سودآوری و شاید هم زیان می‌فروشند، اما از برخی از کالاهای خود سود می‌برند. وقتی جلوی این کسب سود قانونی را می‌گیریم در واقع داریم به آن کسب‌و‌‌کار ظلم می‌کنیم و این کلمه مظلوم بودن درست است. 

بیشتربخوانید: مدیرعامل سایپا: ما خیلی مظلومیم!/ نوش جان کسی که چانگان را در سامانه یکپارچه ثبت‌نام کرده است

وی افزود: قبول دارم که هزینه‌های خودروسازی و قیمت خودرو در ایران بالاست و یک نوع فشار نادرست به مردم بابت این هزینه‌ها وارد می‌شود، اما راه حلش فشار به خودروساز نیست که اگر بود تا به حال اجرا می‌کردند.  

این کارشناس صنعت و بازار خودرو در پاسخ به این سوال که سود نزدیک به ۴۰۰ میلیون به ازای هر خودروی وارداتی برای سایپا کافی نیست، گفت: نه، کسب‌و‌کارها در فضای رقابتی هرچقدر بتوانند سود می‌کنند. شرکتی مثل سایپا در حال زیان برای اکثر خودروهایش است، حال اگر جایی بازار کشش داشت و می‌توانست بیشتر سود کند و می‌خواهد این سود را بردارد و بگذارد روی زیان‌اش دیگر حقش است. در دنیا در فضای رقابتی اگر شرکتی سود زیادی کند، ابتدا کاملا شفاف و به موقع مالیات‌اش را می‌دهد و سپس باعث افزایش تولید از سوی رقبا می‌شود و اگر تولید رشد کند، در شرایطی که واقعا اقتصاد درست باشد، قیمت‌ها کاهشی می‌شود. 

کاکایی ادامه داد: سال قبل طبق ادعای خودشان یک میلیون و ۴۰۰ هزار خودرو تولید کردند، اما باز هم قیمت‌ها اختلاف فاحش دارند. اگر رقم تولید دو برابر هم شود، این اختلاف قیمت کم نمی‌شود، چون این فضا ربطی به تولید ندارد و به دلیل تورم است که همچنان قیمت‌ها کششی است. در اقتصاد بیمار با تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی، به دلیل افت ارزش ریال مردم علاقه‌ای به پس‌انداز در بانک ندارند، مشخص نیست دوباره به بورس اعتماد کنند یا نه، مسکن هم که گران قیمت است پس سکه، ارز و خودرو برای سرمایه‌گذاری باقی می‌ماند. 

وی تصریح کرد: دولت براساس نرخ رسمی دلار برای خودروسازی‌ها قیمت‌گذاری می‌کند، ولی آیا آن صنعت واقعا براساس دلار رسمی می‌چرخد، دولت با قیمت‌گذاری دستوری به صنعت ضربه می‌زند نمی‌گذارد خودروساز از این فرصت استفاده کند و بعد مالیات بپردازد، در عوض اجازه می‌دهد سودهای کلان نصیب یک‌سری رانت‌خوار و دلال شود، این یعنی پول از بخش شفاف اقتصاد به بخش خاکستری اقتصاد می‌رود و بعد می‌گوییم چرا اقتصاد درست نمی‌شود. 

این کارشناس صنعت و بازار خودرو در پاسخ به این سوال که مبنای اعلام قیمت دو میلیارد و ۵۰۰ میلیونی برای خودروهای وارداتی در بازار آزاد توسط مدیرعامل سایپا در شرایطی که این خودروها به دست مشتری‌ها نرسیده و خرید و فروش نشده تا رقمی مشخص شود، چه بوده، گفت: مدیران خودروسازی‌ها تحت فشار غیرمنطقی سیاسیون هستند به همین دلیل این صحبت‌ها پیش می‌آید، کاش نمی‌گفتند و می‌گذاشتند در عمل این اتفاق را ببینیم، ولی ایشان واقعیتی که برایشان مسلم بوده را اعلام کرده‌اند. مثل روز روشن است که به این قیمت‌ها می‌رسد، صبرکند خواهید دید، آقایان با برنامه‌هایی که برای واردات چیدند مملکت را به نابودی می‌کشانند.