عوامل محرک بورس کدامند؟
رویداد۲۴ میانگین هفتگی ارزش معاملات خرد (سهام و حق‌تقدم) نیز با کاهش حدودا ۶۰۰ میلیاردتومانی نسبت به هفته ماقبل تنها دو‌هزار و ۲۳۱ میلیارد تومان بود. اگرچه نماگر اصلی بورس این روز‌ها میزان زیان واقعی سهامداران را نشان نمی‌دهد، اما با وجود این شاخص کل در هفته گذشته ۱۱/ ۳درصد و شاخص هموزن نیز ۹۵/ ۳ منفی بود. تحلیلگران نسبت به ورود بازار سرمایه به مرحله بحران هشدار می‌دهند و معتقدند در صورت تداوم وضعیت رکودی و تشدید آن بر تعداد فروشندگان بازار سرمایه افزوده شده و طبیعتا قیمت سهام از سطوح فعلی نیز پایین‌تر خواهد آمد، این در حالی است که با نگاهی به روند معاملات در سهام و مخصوصا شاخص‌ساز‌ها این شبهه به وجود می‌آید که بازار تعمدا در سطوحی نگه داشته شده و اجازه رشد به آن داده نمی‌شود. تحلیلگران معتقدند چنانچه دولت به دنبال ادامه سیاست‌های رکودی در بازار سرمایه باشد تبعاتی به شدت منفی برای سهامداران و شرکت‌ها و صنایع را شاهد خواهیم بود و اعتمادی که در این بین از بازار رخت برمی‌بندد نیز به سادگی قابل بازگشت نیست.
بورس در مرز خستگی
علی عصاری، تحلیلگر بازار سرمایه، در این خصوص گفت: بازار در حال رسیدن به مرز خستگی است. به این معنی که تعادل‌های مثبت و منفی، سهامداران را خسته خواهد کرد و این موضوع وضعیت را برای بورس شکننده می‌کند. همان‌طور که در دوره‌های قبل نیز چنین روالی را شاهد بودیم، در این حالت ارزش معاملات به‌شدت پایین می‌آید، بازار یک‌هفته مثبت و یک‌هفته منفی است و خریداری وجود ندارد. همان‌طور که در هفته گذشته نیز شاهد بودیم، در برخی از سهم‌ها تا میانه‌های بازار هیچ معامله‌ای ثبت نشد. وی ادامه داد: بازار سرمایه در حال ورود به مرحله بحران است و خیلی از سهامداران به دلیل سررسید‌های مالی مجبور به فروش سهام می‌شوند و از آنجا که خریداری در بازار نیست قیمت سهام پایین و پایین‌تر می‌آید. کمااینکه شاهد بودیم برخی از سهام با حدود ۳۰درصد ریزش پس از رشد شارپی به کار خود پایان دادند.
در این میان چیزی که تا حدی رعب و وحشت به بازار وارد کرد و بخشی از این پنیک احساسی نیز واقعی بود، اتفاقی است که برای بانک‌های دولتی افتاده است. هفته گذشته خبر انحلال بانک آینده منتشر شد که اگرچه خبر تکذیب شد، اما موضوع انحلال بانک‌ها به‌شدت به اعتماد بازار ضربه زده و می‌تواند خیلی خطرناک باشد. اگر انحلال یا ورشکستگی بانک‌ها، مخصوصا بانک‌های بزرگ، اتفاق بیفتد به‌مراتب بیشتر از افزایش نرخ خوراک بر بازار سرمایه تاثیر خواهد گذاشت. عصاری ادامه داد: بازار در شرایط فعلی صفر و یکی است و اکثر صنایع با هم حرکت می‌کنند؛ بنابراین اگر قرار باشد حرکتی هم در بازار سرمایه اتفاق بیفتد باید از مسیر شاخص‌ساز‌ها عبور کند، شاخص‌ساز‌هایی مثل خودرویی‌ها و پالایشی‌ها، اگر زمان فروش اوراق تمام شود -که همچنان این اتفاق نیفتاده و هنوز نصف اوراق فروش نرفته است- می‌توان به بازار امید داشت.
اما بعید به نظر می‌رسد که تا پایان شهریور اتفاق خاصی در بورس بیفتد. نمی‌توان زمان حرکت بازار سرمایه را پیش‌بینی کرد. مثلا در بازار رمزارز‌ها به‌یکباره بیت‌کوین ۴هزار دلار ریخت، اما این اتفاق قابل پیش‌بینی نبود و طبیعتا بازار سرمایه هم وضعیت مشابهی دارد. این تحلیلگر افزود: با این حال فقط کافی است سیاستگذار تصمیم بگیرد پول اوراقی را که فروخته است وارد بازار کند یا اتفاقی از این دست در بازار بیفتد. ورود نقدینگی و پول‌های درشت مهم‌ترین و پررنگ‌ترین عامل برای حرکت بورس است و احتمال دارد در هفته‌های آینده اتفاق بیفتد.
ادامه روند رکودی بورس
نیما میرزایی، تحلیلگر بازار سرمایه، نیز با اشاره به اینکه بورس در وضعیتی کاملا رکودی و کم‌رمق به سر می‌برد، گفت: بازار نشان داده که در حال حاضر توان صعود ندارد. به‌رغم اینکه بسیاری از سهام در نقطه ارزندگی هستند و از نظر تکنیکال هم بازار در مکان قابل قبولی قرار دارد، اما دلایل روان‌شناسی برای رشد بازار همچنان مشاهده نمی‌شود. بازار بعد از رشدی که از پاییز سال گذشته تا اوایل امسال تجربه کرد، به دنبال یک‌محرک برای ادامه آن روند است. اما بخش عمده‌ای از دلیل عدم‌حرکت بازار به رکودی مربوط می‌شود که دولت و مجلس عمدا در تمام بازار‌ها ایجاد کردند و طبیعتا گریبان بازار سرمایه را نیز گرفته است. وی ادامه داد: نکته اینجاست که برخلاف سایر بازار‌ها بورس امکان رشد در صورت عدم‌رشد دلار را نیز دارد، اما چنانچه به هر دلیلی در ماه‌های آینده شاهد رشد مجدد قیمت ارز باشیم، طبیعتا رشد بازار سرمایه هم پرشتاب‌تر و باثبات‌تر اتفاق می‌افتد و با اطمینان بیشتری می‌توان در مورد احتمال رشد و شدت آن خوش‌بین بود.
در هفته جاری احتمالا وضعیت رکودی کماکان ادامه پیدا می‌کند. ضمن اینکه با توجه به افت اندک قیمت‌های جهانی و بازگشت نرخ دلار در بازار آزاد به کانال ۴۸هزار تومانی احتمالا بازار درمجموع بازاری منفی با ارزش معاملات نسبتا پایین و نوساناتی که مشابه آن را در هفته‌های اخیر مکررا دیدیم، خواهد بود. این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: در ماه‌های گذشته شاهد بودیم که گروه خودرویی و نماد‌های لیدر آن تا حد زیادی روی جهت بازار به سمت بالا و پایین موثر بودند و در حال حاضر نیز افت زیادی را تجربه کرده‌اند. اما در وضعیت فعلی اخبار مثبت متعددی وجود دارد که می‌تواند این گروه و نماد‌های بزرگ آن را از وضعیت اصلاحی خارج کند و مجددا در وضعیت صعودی قرار دهد. از جمله مهم‌ترین اخبار، افزایش سرمایه برای خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت و همچنین ورود مجدد فروش خودرو از طریق بورس‌کالاست.
وی ادامه داد: چنانچه این دو موضوع به شکل جدی اجرایی شود می‌تواند به بهبود وضعیت گروه خودرویی و تقویت قابل‌توجه جبهه خریداران کمک کند و بر کلیت بازار سرمایه نیز موثر باشد و شاهد پیشروی شاخص در کانال ۲میلیون واحدی باشیم. اما باید تاکید کرد که رشد بازار به دنبال گروه خودرویی رشد باثبات و ادامه‌داری نیست و بیشتر به یک‌موج شبیه است. این برخلاف رشدی است که می‌تواند به دنبال رشد دلار اتفاق بیفتد و در بلندمدت بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرار دهد. میرزایی ادامه داد: موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که سازمان بورس در کنار مجلس تا حدودی به دنبال تجدید ارزیابی شرکت‌های بورسی است. در این راستا با حذف مالیات برای شرکت‌هایی که قصد تجدید ارزیابی را دارند مشوق‌هایی ایجاد شده است تا صورت‌های مالی شرکت‌ها به‌روز شود. این موضوع نیز می‌تواند تا حدودی جبهه خریداران را در بازار سرمایه تقویت کند. اما باید تاکید کرد که هر دو اتفاق نسبت به رشد در نتیجه افزایش نرخ دلار رشد‌های کوتاه‌مدت‌تری هستند.
