آیا ادعای اسرائیل درباره بیمارستان شفا صحت دارد؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: اسرائیل روز چهارشنبه صبح به بیمارستان شفا در غزه حمله کرد. ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد این حمله بر اساس «اطلاعات و یک ضرورت عملیاتی» انجام شده و خواستار تسلیم «تمام تروریست‌های حماس» حاضر در آنجا شد.

ارتش اسرائیل گفت که با ورود سربازان به مجتمع بیمارستانی، این نیرو‌ها با تعدادی از اعضای حماس درگیر شدند و آن‌ها را کشتند. شامگاه چهارشنبه، ارتش اسرائیل گفت سربازان «یک مرکز فرماندهی عملیاتی، تسلیحات و قطعات فناوری» متعلق به حماس را در داخل ساختمان ام.آر.آی بیمارستان پیدا کردند.

ویدئو‌هایی توسط ارش اسرائیل منتشر شده که سخنگوی ارتش در آن مدعی می‌شود که ادوات و سلاح‌های نیرو‌های حماس در بیمارستان مخفی شده بود. این ویدئو‌ها در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها بار‌ها مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. بسیاری معتقدند ادعای اسرائیل در مورد وجود شواهدی دال بر استفاده نیرو‌های حماس از بیمارستان به عنوان مقر فرماندهی نظامی بی‌اساس است و شواهدی که اسرائیل در یک ویدئو از آن رونمایی کرده چیزی جز مجموعه‌ای ادعای بی ربط نیست.

بیمارستان الشفا سال ۱۹۴۵ توسط نیرو‌های بریتانیا که در آن زمان قیمومیت فلسطین را برعهده داشتند، ساخته شد. این بیمارستان در قیمت غربی شهر غزه در بخش شمالی نوار غزه واقع شده است. در حال حاضر این بیمارستان، بزرگترین بیمارستان نوار غزه با بیش از ۱۴۰۰ تخت بیمارستانی و ۴ هزار کارمند است. بر اساس گزارش نیرو‌های اطلاعاتی اسرائیل، ۵ تا ۷ هزار نفر از ساکنان غزه در جریان جنگ اخیر به بیمارستان شفا پناه برده‌اند.

چرا اسرائیل بیمارستان شفا را هدف مشروع برای خود می‌داند؟

اسرائیلی‌ها در همه این سال‌ها علیه بیمارستان غزه موضع‌گیری داشته‌اند. سال ۱۹۸۷ اسرائیل مدعی بود که این بیمارستان به عنوان «مقر مرکزی انتفاضه اول» مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعد از خروج اسرائیل از نوار غزه در سال ۲۰۰۵ و قدرت گرفتن حماس در این منطقه، اسرائیل بار‌ها مدعی شده که حماس از محل بیمارستان الشفا به عنوان مقر فرماندهی استفاده کرده است.

سال ۲۰۰۸ آژانس‌های اطلاعاتی اسرائیل اعلام کردند که بیمارستان الشفا رسما به مقر فرماندهی عملیاتی حماس تبدیل شده است و نیروهای حماس از این بیمارستان به عنوان سپر انسانی برای جلوگیری از هدف قرار گرفتن خود استفاده می‌کنند. واشنگتن پست سال ۲۰۰۹ گزارشی منتشر کرد و مدعی شد بیمارستان شفا به مقر دوفاکتوی مقامات حماس تبدیل شده و این مساله به راحتی در راهرو‌ها و دفاتر بیمارستان مشهود است.

سال ۲۰۱۴ عفو بین‌الملل گزارش منتشر کرد و مدعی شد حماس از بیمارستان شفا به عنوان «مرکز شکنجه» استفاده می‌کند و کسانی که با حماس مخالفند توسط عوامل حماس در بیمارستان تحت شکنجه قرار می‌گیرند. در گزارش عفو بین‌الملل آمده است که «نیرو‌های حماس از محوطه بیمارستان شفا در غزه از جمله محوطه کلینیک درمان سرپایی برای بازداشت، بازجویی، شکنجه و بدرفتاری با مظنونان استفاده کردند!»

مطالب دیگر برای مطالعه بیشتر

یافته‌های جدید درباره شلیک به بیمارستان الاهلی غزه چه می‌گوید؟

حمله به بیمارستان کودکان غزه کار کیست؟

راستی آزمایی ادعای اسرائیل درباره بیمارستان شفا

الف) انبار سلاح زیر دستگاه ام آر آی

با سابقه مذکور درباره حساسیت اسرائیل روی بیمارستان شفا، این بیمارستان زمینه خوبی برای تبدیل شدن به یک سوژه باور پذیر برای داستان‌پردازی جدید اسرائیل داشته است؛ بنابراین اسرائیلی که در میان افکار عمومی جهان به دلیل عدم پذیرش هرگونه آتش‌بس، در مظان اتهام قرار دارند، برای ایجاد مقبولیت جهانی سراغ یک سوژه با زمینه مساعد رفته‌اند. اما غافل از اینکه گزارش‌های منتشر شده بعد از ویدئوی سخنگوی ارتش اسرائیل در بیمارستان الشفا، اعتبار اسرائیل را به خطر انداخته است.

به گزارش رویداد۲۴ خبرنگاران محدودی یک روز بعد از حمله اسرائیل به بیمارستان شفا اجازه ورود به بیمارستان با اسکورت نظامی ارتش اسرائیل و «نحت کنترل شدید» را به دست آوردند. خبرنگار بی‌بی‌سی یکی از این خبرنگاران است که می‌گوید به او اجازه صحبت با پزشکان و بیماران داده نشده است. بی‌بی‌سی در گزارش تاکید کرده که به گفته مونریکوس، حماس «در چند روز گذشته» در بیمارستان حضور داشته است. به نظر می‌رسد تاکید بی.بیبسی بر عبارت «در چند روز گذشته» به معنای تعجب این رسانه از تناقض بین ادعای مقر بودن بیمارستان و جضور موقتی حماس در روز‌های گذشته در این بیمارستان بوده است.

او در گزارش خود از آنچه درون بیمارستان مشاهده کرده گفته «جاناتان کنریکوس سخنگوی ارتش می‌گوید در مجموع حدود ۱۵ اسلحه به همراه چند نارنجک در بیمارستان شفا پیدا کرده‌اند.» این تعداد اسلحه برای آنچه به گفته اسرائیلی‌ها «مقر مرکزی حماس» است، بسیار پایین به نظر می‌رسد!

از سوی دیگر سخنگوی ارتش اسرائیل در بخشی از ویدئو به اتاق رادیولوژی بیمارستان رفته و مدعی می‌شود که عوامل حماس چند سلاح خود را پشت دستگاه «ام.آر.آی» مخفی کرده بودند! نورمن فینکلشتاین، استاد علوم سیاسی آمریکایی در گفتگو با نشریه «وایر» هند به ادعای اسرائیلی‌ها در مورد مهمات پیدا شده در بیمارستان طعنه زده و گفته چرا «حماس سلاح‌ها را به مرکز فرماندهی و کنترل خود در زیر الشفاء نبرد و تصمیم گرفت این سلاح‌ها را در بخش رادیولوژی بگذارد تا اسراییل را عکس‌برداری کند.»

نشریه وایر نوشته «آنقدر آشکار است که این ویدئو ساختگی است که هر کسی با دیدن آن بلافاصله به خنده می‌افتد. این ویدئو به قدری شرم‌آور است که ارتش اسرائل بدون سر و صدا آن را حذف کرده است.» اشاره نشریه به حذف چند ساعته این ویدئو از خروجی شبکه‌های اجتماعی ارتش اسرائیل و رسانه‌های این رژیم است. چند ساعت بعد ویدئوی جدید با تغییراتی جزئی بار دیگر روی خروجی رسانه‌های اسرائیلی قرار گرفت!

ب) ماجرای لپتاپ حماس که به دست اسرائیل افتاد

علاوه بر این خبرنگار بی‌بی‌سی به لپتاپ‌هایی اشاره کرده که ارتش اسرائیل مدعی شده نیرو‌های حماس آن‌ها را در بیمارستان جا گذاشته‌اند. بی‌بی‌سی می‌گوید ارتش مدعی شده این لپتاپ‌ها حاوی اطلاعاتی درباره گروگان‌های اسرائیلی بوده، اما «هیچ بخشی از محتوای لپ تاپ‌ها را به خبرنگاران نشان نداده‌اند.»

علاوه بر ویدئویی که ارتش اسرائیل از درون بیمارستان شفا منتشر کرده یک بار از خروجی رسانه‌ها برداشته شد و دوباره منتشر شد. به گفته برخی کاربران شبکه اجتماعی «ردیت»، در ویدئوی اولیه تصویر لپتاپی که سخنگوی ارتش مدعی است از حماس به جای مانده منتشر شده بود، اما در ویدئوی دوم تصویر لپتاپ، محو شده است. کاربران ردیت می‌گویند این لپتاپ به جای حروف عربی، دارای حروف عبری روی کیبورد بوده است!

پ) ماجرای تونل‌های زیر بیمارستان الشفا

مساله بعدی درباره تونل‌های ادعایی حماس زیر بیمارستان الشفاست. اسرائیل از ابتدا مدعی بود که حماس توتل‌هایی را زیر بیمارستان حفر کرده و تجهیزات نظامی خود را در آن‌ها پنهان کرده است. چند هفته پیش ارتش اسرائیل یک انیمیشن «بر اساس اطلاعات» منتشر کرد و مدعی شد این انیمیشن ساختار مقر حماس زیر بیمارستان الشفا را نشان می‌دهد.

حتی بعد از ورود به بیمارستان هم رژیم صهیونیستی بر این ادعای خود تاکید کرده و گفته این تونل‌ها را پیدا کرده است، اما در ویدئوی منتشر شده توسط سخنگوی ارتش اسرائیل خبری از این تونل‌ها نیست و تنها یک دهانه چاه نمایش داده شده که مشخص نیست چه کاربردی می‌تواند داشته باشد. برخی ناظران گفته‌اند این دهانه چاه شبیه به چاه آسانسور است.

سی‌ان‌ان در گزارشی نوشته «هنوز مدرکی مبنی بر وجود مرکز فرماندهی و کنترل در مقیاس بزرگ در بیمارستان شفا منتشر نشده است... و این رسانه نمی‌تواند به‌طور مستقل تأیید کند که این دهانه چاه برای چه منظوری استفاده می‌شود، و ارتش اسرائیل هنوز شواهد روشنی ارائه نکرده است که این چاه هدف نظامی دارد.»

«ولکر ترک» کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل پس از انتشار ویدئوی مربوط به «دهانه چاع تونل عملیاتی» حماس در بیمارستان الشفا از اسرائیل خواست به تیم آن‌ها اجازه دسترسی به بیمارستان را بدهد. حماس ادعای اسرائیل را «مضحک» خوانده است.

«هویدا عراف» فعال رسانه‌ای فلسطینی-آمریکایی در توییتر خود به این سوال که آیا واقعا اسرائیلی‌ها زیر بیمارستان مخفیگاهی پیدا کرده‌اند؟ پاسخ داده و گفته بله، چون خود اسرائیلی‌ها سال ۱۹۸۳ زمانی که ارتش اسرائیل بر غزه حکومت می‌کرد زیر بیمارستان تونل حفر کرده‌اند.

عراف به یک گزارش منتشر شده در مجله «تبلت» در سال ۲۰۱۴ استناد کرده که به درگیری در آن زمان بین اسرائیل و حماس اشاره کرده و بدون ذکر منبع اعلام کرده که پناهگاه‌های زیر بیمارستان در سال ۱۹۸۳ ساخته شده‌اند.

گزارش‌های روزنامه‌ی چپ‌گرای اسرائیلی هاآرتس و سایر رسانه‌ها به طور خاص به ساختمان شماره دو بیمارستان اشاره کرده‌اند که می‌گوید به عنوان یک ساختمان جدید در اواسط دهه ۱۹۸۰ ساخته شده و شامل یک زیرزمین بزرگ سیمانی است که در ابتدا برای خشک‌شویی و کار‌های اداری در نظر گرفته شده بود.

با این حال مساله‌ای که وجود دارد این است که آیا ادعای اسرائیل درباره استفاده از این پناهگاه‌های زیرزمینی به عنوان مقر نظامی توسط حماس صحت داشته یا نه. این همان چیزی است که به اذعان رسانه‌های غربی، تاکنون هیچ مدرکی در مورد آن توسط اسرائیلی‌ها منتشر نشده، پزشکان داخلی و خارجی چنین ادعایی را تکذیب می‌کنند و اسرائیل پیشنهاد بازرسی یک هیات بین المللی را رد کرده است.

ـدکتر غسان ابوسطح» پزشک انگلیسی شاغل در الشفا در گفتگو با نشریه گاردین انگلیس ادعای اسرائیل در مورد استفاده حماس از بیمارستان را «بهانه‌ای عجیب» توصیف کرده است. دیده‌بان حقوق بشر هم گفته نمی‌تواند ادعای اسرائیل را تایید کند.

در مورد بیمارستان شفا هیچ تصویری از درون تونل‌های ادعایی اسرائیل منتشر نشده، اما دوشنبه شب هفته گذشته، اسرائیل برای مشروعیت‌بخشی به حمله دو روز بعد خود ویدئویی منتشر کرد و مدعی شد ویدئو مربوط به یک پناهگاه زیرزمینی زیر بیمارستان اطفال «رانتیسی» است. در این ویدئو دانیل هاگاری سخنگوی ارتش در یک صحنه با تفنگ و نارنجک و سایر مهمات خود زانو زده و در پس‌زمینه نقاشی درختی که ظاهرا توسط کودکان کشیده شده دیده می‌شود.

در ویدئوی دیگری مربوط به همین زیرزمین بیمارستان، هاگاری صندلی و بقایای طناب‌هایی را نشان می‌دهد و مدعی می‌شود این‌ها مربوط به بستن گروگان‌ها بوده است. او سپس به شیشه شیر یک نوزاد بالای جعبه اتصال الکتریکی اشاره می‌کند و سعی می‌کند به این ترتیب صحنه دراماتیکی خلق کند. الجزیره معتقد است «این ویدئو به وضوح یک شیرین‌کاری تبلیغاتی است.»

ت) ماجرای تقویم محافظان گروگان‌های اسرائیلی

در فرآیند راستی‌آزمایی ماجرای بیمارستان الشفا، بسیاری از رسانه‌ها به دروغ‌های اسرائیل در مورد بیمارستان اطفال الرنتیسی استناد کرده و آن‌ها را نشانه‌ای دال بر بی‌اعتمادی به ادعا‌های اسرائیل خوانده‌اند. در بیمارستان رنتیسی، ویدئویی توسط نیرو‌های دفاعی اسرائیل منتشر شده که ادعا می‌کند ارتش به «فهرستی از اسامی تروریست‌ها» به زبان عربی دست پیدا کرده که روی آن نام هر یک از ماموران حفاظت از گروگان‌های اسرائیلی در زیر بیمارستان کودکان الرنتیسی نوشته شده است. رسانه‌های مختلف از جمله فرانس ۲۴ بعد از ترجمه این سند اذعان کرده‌اند که هیچ نامی در این تقویم وجود ندارد و تقویم تنها روز‌های هفته به زبان عربی را نشان می‌دهد.