پروبیوتیک چیست و چه کاربردی دارد؟

رویداد۲۴ سیما صابری: این روز‌ها خیلی از مواد غذایی به ویژه لبنیاتی که مصرف می‌کنید یک نمونه پروبیوتیک دارد که گفته می‌شود برای سلامتی شما مفید است. ضمناً عنوان می‌شود که پروبیوتیک برای سیستم گوارشی شما اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مطلب می‌خواهیم بدانیم که پروبیوتیک چیست و چه کاربردی دارد.

پروبیوتیک چیست؟

پروبیوتیک‌ها گروهی از باکتری‌ها هستند که به طور طبیعی در دستگاه گوارش انسان وجود دارند. این باکتری‌ها به عنوان میکروارگانیسم‌های مفید شناخته می‌شوند و به حفظ تعادل مایکروبی در دستگاه گوارش کمک می‌کنند. پروبیوتیک‌ها به صورت مکمل‌های غذایی نیز در دسترس هستند و می‌توانند بهبود عملکرد دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند.

استفاده از پروبیوتیک‌ها برای مقابله با علائم مختلفی از جمله اسهال، گاز‌های روده‌ای، عفونت‌های روده‌ای، عوارض مربوط به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، عوارض جانبی درمان‌های شیمیایی، آلرژی‌ها و برخی بیماری‌های التهابی و خودایمنی مفید است. همچنین، پروبیوتیک‌ها می‌توانند در بهبود هضم و جذب مواد مغذی، کاهش التهابات بدن، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت عمومی بدن نقش داشته باشند.

با توجه به خصوصیات متعدد و کاربرد‌های گسترده‌ای که پروبیوتیک‌ها دارند، استفاده از آن‌ها به عنوان یک راه حل طبیعی و مؤثر برای حفظ سلامت دستگاه گوارش و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن مورد توجه قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید:بهترین میوه برای تقویت سیستم ایمنی بدن

چند نوع باکتری پروبیوتیک وجود دارد؟

باکتری‌های پروبیوتیک گروهی از میکروارگانیسم‌ها هستند که به طور طبیعی در دستگاه گوارش انسان و بسیاری از دیگر حیوانات زنده می‌کنند. این باکتری‌ها به عنوان یک نوع میکروب مفید شناخته می‌شوند و نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن انسان دارند. باکتری‌های پروبیوتیک به طور گسترده‌ای در مواد غذایی مختلف، مکمل‌های غذایی و دارو‌ها استفاده می‌شوند. این باکتری‌ها به صورت مختلف دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه سه نمونه از باکتری‌های پروبیوتیک را معرفی می‌کنیم که در طبیعت و صنعت به صورت گسترده استفاده می‌شوند. هر کدام از این باکتری‌ها دارای خصوصیات و فعالیت‌های منحصر به فرد خود هستند که در حفظ سلامت دستگاه گوارش و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش مؤثری دارند. برخی از نوع‌های معروف باکتری‌های پروبیوتیک عبارتند از:

لاکتوباسیلوس

این گونه از باکتری‌های پروبیوتیک در بسیاری از محصولات لبنی مانند غذا‌های تخمیر شده (مثلاً ماست و ترشیجات) و نوشیدنی‌های تخمیری، مانند کامبوجا (چای تخمیری) یا کفیر یافت می‌شود. این باکتری‌ها به تولید اسید لاکتیک و تقویت سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کنند.

بیفیدوباکتریوم

این گونه از باکتری‌های پروبیوتیک نیز به طور گسترده در تولید مکمل‌های غذایی و محصولات لبنی استفاده می‌شود. آن‌ها به تقویت سلامت روده، کاهش التهابات و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند.

استرپتوکوکوس ترموفیلوس

این نوع باکتری پروبیوتیک به طور گسترده در تولید مکمل‌های غذایی و دارو‌های پروبیوتیک استفاده می‌شود. آن‌ها به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کاهش علائم عفونت‌های روده‌ای و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.

خواص پروبیوتیک

پروبیوتیک‌ها خصوصیات متعددی دارند که برای سلامتی بدن انسان مفید هستند. استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند در پیشگیری و درمان برخی از بیماری‌ها و نقصانات سلامت بدن مفید باشد. در زیر به برخی از خصوصیات و مزایای پروبیوتیک‌ها اشاره می‌کنیم:

تقویت سلامت دستگاه گوارش

پروبیوتیک‌ها با تقویت و ایجاد تعادل در جمعیت باکتری‌های مفید در دستگاه گوارش، به بهبود عملکرد روده‌ها و جلوگیری از عفونت‌های روده‌ای کمک می‌کنند.

تقویت سیستم ایمنی

پروبیوتیک‌ها با تقویت سیستم ایمنی بدن، می‌توانند به کاهش خطر بروز بیماری‌ها و التهابات در بدن کمک کنند.

کاهش التهابات

برخی از پروبیوتیک‌ها می‌توانند به کاهش التهابات در بدن کمک کنند که این مسئله می‌تواند در کاهش علائم برخی از بیماری‌های التهابی مؤثر باشد.

تقویت جذب مواد مغذی

پروبیوتیک‌ها باعث بهبود جذب و هضم مواد مغذی در دستگاه گوارش می‌شوند.

حفظ تعادل مایکروبی در دستگاه گوارش

با استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌توان تعادل مایکروب‌های دستگاه گوارش را حفظ کرد و از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری کرد.

کاهش علائم عفونت‌های روده‌ای

مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به کاهش علائم عفونت‌های روده‌ای مانند اسهال و گاز معده کمک کند.

حفظ سلامت عمومی بدن

پروبیوتیک‌ها به طور کلی به حفظ سلامت عمومی بدن و بهبود عملکرد دستگاه گوارش و سیستم ایمنی کمک می‌کنند.

بهترین زمان مصرف پروبیوتیک

بهترین زمان برای مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک صبح یا ظهر است. این زمان‌ها به دلیل فعالیت بدن و هضم بهتر مواد غذایی مناسب‌تر هستند. همچنین، مصرف پروبیوتیک‌ها در این زمان‌ها می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و عوارض جانبی کمتر داشته باشد. البته، هر فرد باید با توجه به شرایط خود و نظر پزشک خود تصمیم بگیرد که چه زمان مناسب برای مصرف پروبیوتیک برایش است.

آیا پروبیوتیک برای کودکان مفید است؟

پروبیوتیک‌ها برای کودکان مفید هستند. پروبیوتیک‌ها می‌توانند به بهبود سلامت روده و سیستم ایمنی کودک کمک کنند. این مواد معمولاً باکتری‌های "خوب" هستند که در روده‌ها زندگی می‌کنند و به حفظ تعادل در فلور روده‌ای کمک می‌کنند. با تقویت فلور روده، پروبیوتیک‌ها می‌توانند به کاهش علائم دستگاه گوارش، مانند اسهال بچه، کمک کرده و همچنین سطح ایمنی بدن شان را افزایش داد.

مکمل‌های حاوی پروبیوتیک کدامند؟

مکمل‌های حاوی پروبیوتیک شامل میکروارگانیسم‌های زنده هستند که به عنوان باکتری‌های "خوب" برای بدن شناخته می‌شوند. پروبیوتیک معمولاً در مکمل‌های غذایی یا مکمل‌های تغذیه‌ای یافت می‌شوند. چند نمونه از این مکمل‌ها شامل پودر پروبیوتیک، کپسول‌های پروبیوتیک و محصولات لبنی حاوی پروبیوتیک می‌شوند.

همچنین مهم‌ترین محصولات پروبیوتیکی به شرح زیر است:

-مکمل‌های پروبیوتیکی

-چای کمبوچا

-تمپه (چیزی شبیه به توفو است)

-پنیر‌های پروبیوتیکی

-شکلات تلخ

-شیر‌های پروبیوتیکی

-خیارشور

-ماست کفیر

-کیمچی

-ترشی‌های خانگی

-شیر‌های غنی شده با پروبیوتیک

-کلم ترشی

-ماست پروبیوتیک

-پنیر لاکتیکی، گودا، چدار، موزارلا

-کلم ترش