چرا پژوپارس بازنشسته نمیشود؟ | بحران جانشینی در صنعت خودروسازی | خودروسازی ما آنقدر عقبافتاده است که نمیتواند جایگزینی برای پژوپارس پیدا کند
رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: پژو پارس از قبل از عید چالشهای فراوانی ایجاد کرد. چالش افزایش قیمت، دپو محصولات ایران خودرو، خبر جلوگیری از تولید توسط سازمان استاندارد و حالا تولید مجدد و صحبتهای عجیب یک مدیر خودروساز که میگوید اگر تا به حال مردم با پارس کشته شدهاند، ایرادی ندارد مردم شش ماه دیگر با پارس کشته شوند. این فرآیند سبب شده پژو پارس به یکی از پر خبرترین خودروهای روز ایران تبدیل شود. اما به واقع این خودرو تا چه حد نیازمند بازنشستگی است.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتگو کردیم با بابک صدرایی، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
پژو پارس این روزها محل دعوای بسیاری شده است؛ از افزایش قیمت شتابزده تا صحبتهای غیررسمی یک مدیر که مطرح میکند، پژو پارس اگر تاکنون کسی را کشته، بگذارید ۶ماه دیگر هم بکشد. چرا این خودرو تا این حد مسأله ساز شده است؟ آیا ما با یک خودرو پرطرفدار بی کیفیت مواجه هستیم؟
ایمنی و یا ناایمن بودن پژو پارس بستگی به زمان ساخت آن دارد. این خودرو متعلق به دهه ۸۰ میلادی است. پژو ۴۰۵ سال ۱۹۸۷ خودرو سال اروپا شد، این خودرو در ایران تکمیل شد اما آنچه ساختیم از همان خودرو ۱۹۸۷ هم ضعیفتر است. ایرانیزه کردن این خودروها باعث پسرفت هم شده است. در بین خودروهای ایرانی دو ساختار داریم، اول خودروهای سایپا که ریشه آن در پراید است و یک سری ماشین ایرانخودرو که پلتفرم آن ۴۰۵ است. اگر پلتفرم تارا و شاهین را کنار بگذاریم، پلتفرم تمامی خودروهای داخلی متعلق به دهه ۸۰ میلادی است.
از رده خارج کردن پژو پارس با توجه به توصیههای سازمان استاندارد و مقاومت خودروسازان؛ از نظر فنی و اقتصادی کار درستی است؟
پژو پارس سال ۱۳۸۰ که به ایران آمد، یک خودرو متوسط بود. این خودرو در طول زمان نتوانست به سیستمهای ایمنی روز جهان برسد. ساختار طراحی بدنه، ایمنی دفع ضربه، سیستم رادار هوشمند و... ایمنی خودرو را تغییر داده و هوش مصنوعی هم وارد این حوزه شده است. با این وجود پارس از این استانداردها فاصله عمیقی دارد. شما اگر بنز را هم متناسب با روز تغییر ندهید، بیست سال دیگر بیکیفیت میشود. صنعت خودرو با مسائل روانی مصرفکننده ارتباط دارد. مهمترین بخش روانی خودرو، مبحث امکانات و ایمنی است. پژو پارس باید سالها پیش از رده خارج میشد. این اتفاق با یک دهه تأخیر در حال انجام است.
بیشتر بخوانید: بازار خودرو | رفتار دولت در بازار خودرو، خریداران را ناراضی کرده است | طبقه خریداران خودروی صفر تغییر کرده است
خودرو باکیفیت و خودرو بیکیفیت تعریف دارند. کیفیت و امنیت و استاندارد خودرو در طول زمان تغییر پیدا میکند. مثلاً بنز دهه هفتاد سرآمد جهان بود؛ این بنز در دهه نود کاملاً متفاوت میشود. در نتیجه بنز دهه هفتاد در بیست سال بعد از خود اصلاً استاندارد نیست. خواستهها و نیازها از خودرو در طول زمان تغییر میکند. مثلاً در ۱۹۵۰ ایربگ وجود نداشت، با آزمون و خطا فهمیدند که باید کیسه هوا درست کنند. صنعت خودروسازی مانند هر صنعت دیگری به مرور زمان تکمیل میشود.
همانطور که در بالا اشاره شد، یکی از مدیران خودروساز کشور، در حاشیه جلسهای اعلام کرده که ایرادی ندارد شش ماه دیگر نیز مردم با پژو پارس کشته شوند؛برداشت شما از چنین صحبتی چیست؟ چگونه باید این نگاه را تحلیل کرد؟
صحبت اخیر آن مدیر باید کامل شنیده شود. باید مشخص شود که در پاسخ به چه سؤالی این پاسخ را دادهاند. با این وجود این حرف از یک سیستمی بیرون میآید که مصرفکننده در آن اهمیتی ندارد. در این سیستم کیفیت خودرو اهمیت ندارد و به نیاز مشتری اهمیت نمیدهد. آنها چون یک کالا انحصاری دارند در هر شرایطی آن را تولید میکنند. مردم هم مجبور به خرید هستند و رقیبی هم نیست. این شرایط محصول رانت و توجه به یک صنعت انحصاری است. این دیدگاه مدیریتی به جهان اصلاً نگاه نمیکند.
خودروسازها به چه علت تا این حد پای پژوپارس ماندهاند؟
چون تعداد زیادی خودرو را پیش ثبتنام کردهاند؛ پژو پارس هم در باور عام مردم به خاطر خاطرات خوبی که از آن دارند، پرطرفدار است. لذا پیدا کردن یک جایگزین برای این محصول سخت است. وقتی یک محصول را دیرتر از زمان خود خارج میکنیم پیدا کردن جایگزین کردن آن سخت است. ساختار صنعت خودروسازی ایران آنقدر وابستگی به پلتفرمهای قدیمی دارد، که نمیتواند با شرایط تحریمی و قیمتگذاری دستوری، یک خودرو جایگزین کند.
پژو پاس تقریباً ۲۴ سال است که در بازار ایران تولید میشود؛ در این ۲۴ سال تنها تغییری که به خود دیده یک تغییر در داشبورد، یک سیستم ترمز و ایربگ است. این محصول چنان در دل بازار جا پیدا کرده و بدل به یک خودرو استراتژیک تبدیل شد که پیدا کردن جایگزین آن با این قیمت کار سختی شده است. این پلتفرم آنچنان در بین قطعهساز و سازنده نهادینه شده که امکان جایگزینی آن سخت است.