رویداد۲۴ | حسین فلاحی: آکاش (به معنی آسمان) یک سامانه موشکی میان برد زمین به هوا است که توسط هند توسعه یافته است. این سامانه دفاع منطقه‌ای چند جهته و چند هدفه را فراهم می‌کند. این سیستم موشکی به صورت بومی به عنوان بخشی از برنامه توسعه یکپارچه موشک‌های هدایت شونده برای جایگزینی سیستم موشکی روسی ۲K۱۲ Kub توسعه یافت.

سازمان تحقیق و توسعه دفاعی هند، سامانه موشکی میان برد زمین به هوا آکاش را با مشارکت شرکت‌های دولتی و خصوصی توسعه داد. توسعه سیستم موشکی میان برد زمین به هوا آکاش شامل رادارها، موشک‌ها و سیستم‌های مرتبط با یک سرمایه گذاری ۱۲۰ میلیون دلاری و مدت ۲۰ سال طول کشید.

سازمان تحقیق و توسعه دفاعی هند در حال توسعه آکاش-ان جی (نسل جدید)، نسخه پیشرفته آکاش است. آزمایش پرواز موفقیت آمیز موشک آکاش-ان جی در محدوده آزمایشی مجتمع در چاندیپور، اودیشا در ژانویه ۲۰۲۴ انجام شد.

ویژگی‌های سیستم موشکی میان برد زمین به هوا آکاش

موشک آکاش ۵.۸ متر طول، ۳۵۰ میلی متر قطر و ۱۱۰۵ میلی متر طول بال دارد. وزن پرتاب آن ۷۲۰ کیلوگرم است. این موشک می‌تواند با سرعت ۲.۵ ماخ پرواز کند و سقف ارتفاع آن ۱۸ کیلومتر است. محموله ۶۰ کیلوگرمی آن می‌تواند از کلاهک‌های مکعبی آلیاژ تنگستن پیش ساخته یا کلاهک هسته‌ای استفاده کند.

سامانه موشکی میان برد زمین به هوا آکاش از یک پیشرانه رم جت یکپارچه، یک سیستم آنتن هدایت سوئیچ پذیر، یک واحد هدایت فرمان، یک منبع تغذیه داخلی، یک مکانیزم مسلح کردن و انفجار سیستم، خلبان خودکار دیجیتال، رادار‌ها و مراکز C۴I تشکیل شده است.

مهمترین عنصر باتری سیستم موشکی میان برد زمین به هوا آکاش، رادار آرایه فازی راجندرا پرقدرت و چند کاره آن است. رادار راجندرا با آرایه اسکن الکترونیکی سه بعدی غیرفعال می‌تواند موشک را به صورت الکترونیکی اسکن کرده و به سمت اهداف هدایت کند. این اطلاعات در مورد برد، آزیموت و ارتفاع یک هدف در حال پرواز را ارائه می‌دهد.

جدول زمانی توسعه موشکی میان برد زمین به هوا آکاش و آزمایشات

برنامه توسعه سامانه موشکی آکاش در دهه ۱۹۸۰ آغاز شد که شامل همکاری ۳۰۰ شرکت دولتی و خصوصی بود. برنامه توسعه عملیاتی از سال ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۷ طیف وسیعی از موشک‌ها، از جمله موشک‌های ناگ، آگنی و تریشول و موشک بالستیک پریتوی را توسعه داد.

آزمایشات پرواز در سال ۱۹۹۰ آغاز شد و توسعه پروازی تا سال ۱۹۹۷ ادامه یافت. چندین آزمایش از سیستم موشکی انجام شد و نقش موشک بالستیک آن با موفقیت ثابت شد.

جزئیات پرتاب موشک آکاش

موشک آکاش را می‌توان از سکو‌های ثابت یا متحرک مانند تانک‌های جنگی پرتاب کرد که استقرار انعطاف پذیری را فراهم می‌کند. سامانه موشکی میان برد زمین به هوا می‌تواند اهداف مانور چند منظوره مانند هواپیما‌های بدون سرنشین، هواپیما‌های جنگنده، موشک‌های کروز و موشک‌های پرتاب شده از هلیکوپتر را مدیریت کرده و منهدم کند.

بیشتر بخوانید: مشخصات فنی سامانه دفاع موشکی تاد

سامانه موشکی میان برد زمین به هوا آکاش از مناطق آسیب پذیر در تمامی شرایط آب و هوایی در برابر اهداف هوایی میان برد در برابر حمله از ارتفاعات کم، متوسط ​​و بالا دفاع می‌کند.

این سامانه می‌تواند به طور مستقل عمل کند و اهداف هوایی مختلف را به طور همزمان درگیر و خنثی کند. احتمال موفقیت آکاش برای موشک اول ۸۸ درصد و برای موشک دوم ۹۹ درصد است.

ادعا می‌شود که سامانه موشکی میان برد زمین به هوا آکاش به دلیل فناوری سوخت جامد آن، مقرون به صرفه‌تر و دقیق‌تر از MIM-۱۰۴ پاتریوت است که توسط چندین کشور از جمله ایالات متحده اداره می‌شود. آکاش می‌تواند از برد ۳۰ کیلومتری رهگیری کند و موشک دفاع هوایی ۲۰۰۰ کیلومتر مربع را پوشش دهد.

رادار‌های راجندرا و آرایه آنتن PESA

باتری آکاش دارای چهار رادار راجندرا و چهار پرتابگر است که به هم متصل شده اند و توسط مرکز کنترل گروه کنترل می‌شوند. هر پرتابگر مجهز به سه موشک توسط یک رادار کنترل می‌شود که می‌تواند ۱۶ هدف را ردیابی کند.

به گزارش رویداد۲۴ رادار راجندرا می‌تواند ۶۴ هدف را ردیابی کرده و ۱۲ موشک آکاش را به طور همزمان هدایت کند. آرایه آنتن PESA دارای یک چرخش ۳۶۰ درجه بر روی یک پلت فرم چرخان است. رادار راجندرا می‌تواند تا شعاع ۸۰ کیلومتری را شناسایی کند و در برد ۶۰ کیلومتری در ارتفاع ۸ کیلومتری درگیر شود.

لینک‌های ارتباطی، گره‌های فرمان و کنترل، حسگر‌ها و پرتابگر‌های خودکششی کل سیستم سامانه موشکی میان برد زمین به هوا آکاش با فناوری اطلاعات یکپارچه هستند. این سیستم تسلیحاتی از وسایل نقلیه راداری و شاسی تانک تی-۷۲ برای پرتابگر‌ها استفاده می‌کند.

توالی و مکانیسم انفجار آکاش

کلاهک از پیش تکه تکه شده موشک آکاش با فیوز مجاورت دیجیتال همراه شده است. توالی انفجار با مسلح شدن ایمنی و مکانیزم انفجار کنترل می‌شود. این موشک همچنین با یک دستگاه خود تخریبی ادغام شده است. برخلاف موشک پاتریوت، آکاش از یک سیستم رام جت استفاده می‌کند که به آن نیروی رانش می‌دهد تا هدف را با سرعت مافوق صوت بدون کاهش سرعت رهگیری کند.

سیستم هدایت پایانه موشک از طریق اقدامات متقابل الکترونیکی کار آن را امکان پذیر می‌کند. رادار راجندرا به تنهایی موشک آکاش را هدایت می‌کند که کارایی آن را در برابر پارازیت الکترونیکی هواپیما افزایش می‌دهد.

موشک آکاش-ان جی (نسل جدید)

آکاش-ان جی یک سامانه موشکی پیشرفته است که قادر به خنثی کردن تهدیدات هوایی با سرعت بالا و چابک است. در ژوئیه ۲۰۲۱، موشک آکاش-ان جی در یک آزمایش پروازی که در چندیپور انجام شد با موفقیت آزمایش شد. این موشک با موفقیت یک هدف هوایی بدون سرنشین پرسرعت را رهگیری کرد.

آزمایش پرواز، عملکرد کل سیستم تسلیحاتی را تأیید کرد، که شامل موشک‌های جست و جوگر مجهز به فرکانس رادیویی، پرتابگر، رادار چند منظوره و سیستم فرماندهی، کنترل و ارتباط است.

در آگوست ۲۰۲۳، بهارات داینامیکس اولین جستجوگر رادیویی RF را برای سیستم تسلیحاتی آکاش-ان جی ارائه کرد. جستجوگر برای موشکی میان برد زمین به هوا و موشک‌های هوا به هوا بسیار مهم است، زیرا اهداف را در مرحله نهایی با فناوری پیشرفته ردیابی می‌کند.

مشخصات فنی کلی آکاش

توسعه دهنده: سازمان تحقیق و توسعه دفاعی

اپراتورها: ارتش هند و نیروی هوایی هند

طول: ۵.۸ متر

قطر: ۳۵۰ میلی متر

دهانه بال: ۱۱۰۵ میلی متر

بار: ۶۰ کیلوگرم

حداکثر سرعت: تا ۲.۵ ماخ

نیروی محرکه: سیستم محرکه رمجت

برد موشک: ۳۰ کیلومتر