خط لوله تاپی در افغانستان؛ رقیب صادرات گاز ایران
رویداد ۲۴| طرح تاپی به عنوان تهدید و رقیبی برای خط لوله صلح است که گاز را از عسلویه در جنوب ایران به خاک پاکستان و هند منتقل میکند، اما هنوز خط لوله در بخش پاکستان اجرا نشده است. خط لوله گاز در خاک ایران تا مرز پاکستان اجرا شده است.
ملا "محمد حسن آخند" نخست وزیر امارت اسلامی افغانستان (طالبان) برای حضور در مراسم افتتاح پروژهی تاپی وارد ترکمنستان شد و با قربان قلی بردی محمدوف رهبر ملی آن کشور دیدار کرد.
طرح تاپی، ساخت خط لوله گاز از جنوب ترکمنستان به هند با عبور از افغانستان و پاکستان است.
براساس این طرح، هرسال، نزدیک به ۳۳ میلیارد مترمکعب گاز از میدان گالکینیش در جنوب غربی ترکمنستان استخراج و به سمت افغانستان، پاکستان و هند صادر میشود.
ارزش خط لوله گاز تاپی ۱۰ میلیارد دلار اعلام شده است.
گاز از ترکمنستان در خط لولهای به طور ۱۸۰۰ کیلومتر از افغانستان (شامل هرات در غرب و قندهار در جنوب) عبور میکند. سپس به اقلیم پرتنش بلوچستان پاکستان میرسد و ایالت پنجاب هند مرحله نهایی خط لوله است.
پاکستان و هند ۴۲ درصد و افغانستان ۱۶ درصد از گاز این خط لوله را میخرند. افغانستان همچنین عوارض ترانزیت این خط لوله را نیز دریافت میکند که برآورد میشود سالانه ۵۰۰ میلیون دلار باشد. این موضوع را رسانههای افغانستان گفته اند.
ساخت بخش ترکمنستانی این خط لوله از سال ۲۰۱۵ شروع شد و قرار بود ساخت خط لوله در خاک افغانستان هم از سال ۲۰۱۸ شروع شود، اما بارها به تاخیر افتاد.
همچنین سوالاتی درباره التزام هند به این طرح مطرح شد به ویژه که روابط پرتنشی با پاکستان دارد و به بازارهای گاز مایل (ال ان جی) دسترسی راحتی دارد.
این مهمترین طرح سرمایه گذاری در افغانستان در زمان سیطره طالبان بر این کشور است.
این طرح از گذشته مطرح بوده، اما ناامنی افغانستان مانع از اجرای آن بود. هم اکنون با استقرار دولت طالبان (امارت اسلامی) در افغانستان و برقراری امنیت، اجرای آن شروع شد.
مولوی ذبیح الله مجاهد سخنگوی دولت طالبان گفت از امروز کار را در خاک افغانستان شروع میکنیم. این سخنان را تلویزیون دولتی افغانستان پخش کرد.
به نوشته طلوع نیوز، ملا محمدحسن آخوند نخست وزیر امارت اسلامی (دولت طالبان) در این مراسم گفت: «از سالها به این سو برای این روز انتظار کشیده شد. شاید مشکلات و چالشهای زیادی فراراه مردم ترکمنستان و افغانستان آمده باشد تا اینکه این پروژههای بزرگ به اینجا رسیده که ما امروز آن را افتتاح کردیم.»
مراسم شروع ساخت خط لوله تاپی در افغانستان در شهر " اسلم حشمه" ترکمنستان و با حضور سران دو کشور برگزار شد. ملا "محمدحسن آخوند" نخست وزیر طالبان در این مراسم حضور داشت.
رهبر ترکمنستان در این مراسم گفت این طرح فقط به سود اقتصاد کشورهای شرکت کننده نیست بلکه برای همه اقتصادهای منطقه نیز سودآور است.
به گزارش طلوع نیوز، به گفته مسوولان پروژه تاپی، با تکمیل کار این پروژه، برای ۱۲هزار نفر در افغانستان فرصت کار فراهم میشود و درآمد سالانه افغانستان از این پروژه نزدیک به یک میلیارد دلار خواهد بود.
رویترز نوشت کارشناسان هشدار دادند این طرح هنوز به طور کامل تامین مالی نشده و احتمالا تا یک دهه آینده آماده راه اندازی نخواهد بود.
به مناسبت آغاز اجرای طرح خط لوله تاپی، در استان هرات افغانستان روز چهارشنبه تعطیل عمومی اعلام شد. همچنین در سراسر کابل پایتخت افغانستان هم تابلوهایی در تبلیغ این طرح نصب شد.
رویترز نوشت این طرح خط لوله به دولتی که هیچ کشوری آن را به رسمیت نمیشناسد نقش استراتژیک در همکاری منطقهای میان اسیای میانه و جنوب آسیا میدهد؛ منطقهای که شاهد بحران بزرگ انرژی است.
قبل از این هم افغانستان و چین از آغاز طرح مشترک استخراج مس از دومین معدن بزرگ جهان در کابل خبر دادند این درحالی است که طرح در سال ۲۰۰۸ متوقف شده بود.
ترکمنستان از جمله کشورهایی است که سفارتش در کابل باز و فعال است و سفارت افغانستان در عشق آباد را تحویل سفیر طالبان داده است.