معرفی ۵ گاز یخچال سازگار با محیط زیست

رویداد ۲۴| همان‌طور که می‌دانید، انتشار بسیاری از گازهای مورد استفاده در سیستم‌های تبرید و تهویه، به شدت برای محیط‌زیست مضر است. بیشتر گازهای یخچال قدیمی، گاز گلخانه‌ای محسوب می‌شوند و به لایه اوزون آسیب زیادی می‌رسانند. آن‌ها روند تغییرات اقلیمی را سرعت می‌دهند و سلامت و آینده انسان را به خطر می‌اندازند.

به عنوان مثال، مصرف یک کیلوگرم گاز یخچال R410a، به اندازه‌ 2 تن دی اکسید کربن، اثر گلخانه‌ای دارد. به همین دلیل بسیاری از کشورها مانند استرالیا به دنبال راه‌هایی برای کاهش تولید و مصرف این دسته از گازها هستند. در این کشور، واردات گازهای CFC ممنوع است و تجهیزات معیوبی که باعث نشت مبردها می‌شوند، باید به سرعت تعمیر شوند.

با توجه به کاربرد گسترده انواع گاز یخچال، حذف کامل آن، راه چاره نیست. تلاش تولیدکنندگان این است که مبردهای جدیدی که اثرات مخرب کمتری دارند، جایگزین محصولات قبلی شوند. حتی قانونی تحت عنوان F-Gas، همراه با مالیات بر گازهای فلوئوردار ایجاد شده است. در این مقاله با برخی از گازهای یخچال که آسیب کمتری به محیط زیست وارد می‌کنند، آشنا می‌شویم.

مبردهای ایمن برای محیط زیست

برخی از گازهای سرمایشی مناسب برای جلوگیری از آسیب به محیط‌زیست عبارتند از:

گاز یخچال R۶۰۰

یکی از مبردهای کاربردی که برای خنک‌سازی و جذب گرما استفاده می‌شود، گاز سرمایشی R600 است. این گاز سرمایشی یک هیدروکربن فاقد رنگ و بو می‌باشد.

دانشمندان و محققانی که به دنبال ارائه راهکارهای جدید برای کاهش تولید و استفاده از آلاینده‌های زیست‌محیطی هستند،  R-600را به عنوان یک مبرد سبز می‌شناسند؛ به همین دلیل محبوبیت آن برای بسیاری از مصارف خانگی و صنعتی به سرعت در حال افزایش است. برخی از مزایای این گاز در زیر آمده است:

• تاثیر مخربی بر لایه اوزون ندارد.
• دارای اثر گلخانه‌ای نیست.
• در طبیعت وجود دارد؛ بنابراین برای چشم و پوست انسان بی‌خطر است.
• نسبت به R۱۲ و R۱۳۴ از ظرفیت گرمایی پایین‌تری برخوردار است.
• امکان اختلاط گاز مبرد R۶۰۰ با روغن، بسیار کم است؛ زیرا سازگاری فوق‌العاده‌ای با روغن و روان‌کننده دارد.
• میزان سرمازایی این گاز ازR12 و R134 بیشتر است.

نکته قابل توجه هنگام استفاده از R-۶۰۰، این است که در ترکیب با هوا مخلوطی انفجاری تشکیل می‌دهد؛ بنابراین لازم است هنگام شارژ آن نکات ایمنی رعایت شود.

گاز R۴۴۹a

گاز R۴۴۹a  پتانسیل گرمایشی پایینی دارد و میزان آسیبی که به لایه اوزون می‌رساند، ناچیز است. این مبرد از مقررات سخت‌گیرانه کنترل کیفیت تبعیت می‌کند به طوری که می‌تواند جایگزین گاز‌هایی نظیر R۵۰۷ شود. برخی از اصلی‌ترین مزایای آن به شرح زیر است:

• غیر قابل اشتعال است و طبقه بندی ایمنی آن A3 می‌باشد.
• هم در سیستم‌های قدیمی و هم در سیستم‌های جدیدتر قابل استفاده است.
• ODP آن، یا همان توانایی در تخریب لایه اوزون، نزدیک به صفر است.

گاز R۲۹۰

این گاز یخچال که با نام پروپان هم شناخته می‌شود، در سیستم‌های تبرید با دمای پایین، متوسط و بالا و همچنین سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شود. گاز R۲۹۰ جایگزین مناسبی برای گاز‌های R۵۰۲ و R۲۲ به شمار می‌رود. این مبرد تنها در سیستم‌های جدید قابل استفاده است و مانند R۶۰۰ اشتعال‌پذیری بالایی دارد. در ادامه مزایای آن نام برده شده است:

• گاز گلخانه‌ای به حساب نمی‌آید.
• غیر سمی است.
• به دلیل خواص ترمودینامیکی عالی، بازدهی انرژی بالایی دارد.

گاز R۷۴۴

خواص این گاز باعث شده تا استفاده از آن در سیستم‌های کنترل دما رو به افزایش باشد. سیستم‌هایی که از آن استفاده می‌کنند، به کنترل دقیق رطوبت، روغن و سایر آلاینده‌ها نیاز دارند. مزایای این گاز به شرح زیر است:

• پتانسیل گرمایش جهانی این گاز یخچال طبیعی، ۳ و توانایی تخریب لایه اوزون آن ۰ است.
• دارای خواص ترمودینامیکی عالی است.
• غیر قابل اشتعال است.
• می‌تواند همراه با سایر مبردها نظیر هیدروکربن‌ها و آمونیاک استفاده شود.

گاز R۳۲

این گاز یخچال در دسته گازهای A2L قرار دارد. این مبردها نسل جدیدی از گازهای خنک‌کننده هستند که نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر، اشتعال‌پذیری پایین‌تری دارند. R32 بیشتر در کاربردهای تبرید و تهویه با دمای پایین استفاده می‌شود. این گاز یک ترکیب هیدروفلوئوروکربنی است که از لحاظ میزان سمی بودن در دسته B قرار می‌گیرد؛ این بدان معنی است که هم برای انسان و هم برای محیط‌زیست بی‌خطر است. فواید این گاز عبارتند از:

• پتانسیل گرمایش جهانی آن پایین است.
• توانایی آن در تخریب لایه اوزون صفر است.
• راندمان انرژی این گاز بالاست.
• نسبت به سایر گازهای یخچال به حجم مبرد کمتری برای خنک‌سازی احتیاج دارد.
• کاملا در دسترس و مقرون به صرفه است.
• کار و استفاده مجدد از آن راحت است.
• به مدت طولانی می‌تواند در سیستم‌های تبرید مورد استفاده قرار گیرد.

نکات مهم خرید انواع گاز یخچال

از آنجا که هر کدام از این گازها ویژگی‌ها و خواص مربوط به خود را دارند، باید نکاتی را هنگام خرید در نظر بگیرید تا مناسب‌ترین انتخاب را داشته باشید. در ابتدا باید مشخص کنید که هدف شما از خرید مبرد چیست؟ آن را برای یخچال می‌خواهید یا کولر خودرو؟ هر کدام از سیستم‌ها به نوع خاصی از مبردها احتیاج دارند. به طور مثال قابلیت اطمینان یک سیستم تبرید تا حد زیادی به پایداری شیمیایی گاز یخچال و سازگاری آن با اجزای مختلف سیستم و روان‌کننده کمپرسور بستگی دارد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا بفهمید که چگونه مبرد را برای تهویه مطبوع انتخاب کنید.

به طور کلی 5 عامل مهم که در انتخاب نوع گاز یخچال اهمیت زیادی دارند و لازم است مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از:

• عملکرد مبرد: نحوه استفاده و ترکیب شدن آن با روان‌کننده‌ها، قابلیت اشتعال و دیگر خواص آن باید مورد بررسی قرار گیرد؛ به عنوان مثال نقطه جوش آن پایین باشد.
• ایمنی مبرد: مبرد باید هنگام استفاده برای تبرید، ایمنی داشته باشد و به سایر قسمت‌های سیستم آسیب نرساند.
• سازگاری با محیط‌زیست: قبل از انتخاب، باید میزان سمی بودن آن برای انسان و محیط زیست ارزیابی شود.
• صرفه اقتصادی مبرد: قیمت آن متناسب با ویژگی‌ها و مزایای آن باشد.

در نهایت باید اشاره کرد که استفاده از مبردهای سازگار با محیط زیست برای سیستم های تبرید و تهویه مطبوع پایدار و کم مصرف ضروری است. بر اساس مطالعات انجام شده، هیچ مبردی تمام معیارهای تکنولوژیکی و زیست‌محیطی را ندارد. بنابراین، انتخاب بهترین گاز یخچال به کاربرد خاص، طراحی سیستم، الزامات ایمنی، مقرون به صرفه بودن و در دسترس بودن بستگی دارد.