بزرگ‌ترین غار دست‌ساز جهان در جهرم فرو ریخت/ ورود گردشگران، ممنوع

رویداد۲۴-«خبرجنوب» نوشت: پس از ریزش بخشهایی از سقف بازار تاریخی جهرم نوبت به غار سنگ شکنان رسید به طوری که هم اینک دهانه ورودی این غار فرو ریخته است.

به دلیل بارش های اخیر در شهرستان جهرم، قسمت هایی از دهانه غار تاريخي سنگشکنان دچار ریزش شد. غار سنگشکنان جهرم که بین محلی ها به نام «سنگاِشکن» معروف است، بزرگترین غار دستساز خاورمیانه و یکی از بزرگترین و زیباترین غارهای مصنوعی جهان است.

غار سنگ شکن که در جنوب غربی شهر جهرم و در زیر تپه های البرز کوه واقع است، یکی از نادرترین شاهکارها در تاریخ کهن ایران زمین است. در غار سنگ شکن بیش از 100 ستون سنگی وجود دارد که غار را شبیه به تالاری مجلل کرده اند.

غار سنگ شکنان 200 متر طول دارد و عرض آن از 60 تا 130 متر متغیر است. عليرضا صحراييان فرماندار ويژه جهرم در رابطه با تخريب اين غار تاريخي با تاكيد بر اينكه هم اينك ورود گردشگران به غار سنگ شكنان ممنوع شده ، می گويد: باتوجه به ريزش هاي اخير قسمت هايي از سقف غار و احتمال ادامه اين اتفاق از ورود افراد به ويژه گردشگران به محوطه غار جلوگيري به عمل آمده است.

وي اضافه مي كند: هنوز برآورد خسارتي صورت نگرفته اما كارشناسان حوزه ميراث فرهنگي استان به محل اعزام شدند و در حال بررسي موضوع هستند.

صحراييان می گوید: طرح مرمت و ساماندهي اين غار تاريخي از سوي ميراث فرهنگي تهيه شده است، طي سال هاي اخير براساس اين طرح، مرمت غار صورت گرفت اما در حال حاضر به دليل كمبود اعتبارات اين طرح متوقف شده است.

فرماندار ويژه جهرم اضافه مي كند: اين اثر تاريخي در فهرست ملي به ثبت رسيده است و هم اينك به يكي از جاذبه هاي مهم گرشگري شهرستان تبديل شده كه جا دارد اعتبارات ويژه اي براي مرمت و ساماندهي آن در نظر گرفته شود.

صحرائيان در ادامه خواستار رسيدگي به وضعيت موجود غار مي شود و تاكيد مي كند: باتوجه به اينكه به پايان سال نزديك مي شويم و جهرم نيز يكي از مقصدهاي گردشگران نوروزي است و از سويي هم غار سنگ شكنان يكي از جاذبه هاي موردتوجه گردشگران و مسافران است از اين رو جا دارد هرچه سريعتر وضعيت غار ساماندهي شود.

مصیب امیری مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس نیز در این رابطه می گوید: بر اثر بارندگی های اخیر و جاری شدن سیلاب غار از ناحیه دهانه ورودی سوم و چهارم دچارریزش شده است .

وی می گوید: تا کنون اعتباری بالغ بر 6 هزار میلیون ریال برای مطالعات و مقاوم سازی این غار تاریخی هزینه شده است. برای تکمیل کل پروژه به اعتباری بالغ بر 25 هزار میلیون ریال نیاز است .

مدیرکل میراث فرهنگی فارس اضافه می کند: این اداره کل طی قراردادی با دانشگاه صنعتی شیراز، از سال 88 تاکنون با توجه به اعتبارات تخصیص یافته ، ضمن شناسایی مناطق فوق بحرانی اعم از ستون ، سقف و درزه ها با رعایت اولویتها ، بخشی ازعملیات اجرایی در زمینه ژئوتکنیک و مقاوم سازی را انجام داده است .

وی اضافه کرد: در این سالها مسولین محلی شهرستان اعم از شورای شهرودوستداران میراث بارها به صورت شفاهی ، کتبی و درج درجراید اقدام به انتقاد از این اداره کل به بهانه مخدوش نمودن چهره غار کرده است .در حالی که اگر عملیات اجرایی مقاوم سازی دهانه های ورودی و ستونهای میانی تاکنون انجام نشده بود ، شاهد تخریب کلی غار و مسدود شدن دهانه های آن بودیم که به تبع خسارتهای جبران ناپذیر بیشتری را به همراه داشت .

امیری گفت: از آنجایی که طی دو سه قرن اخیر به صورت مستمر این غار، محل برداشت سنگهای مورد نیاز جهت مصارف ساختمانی توسط اهالی منطقه با استفاده از ابزار دستی بوده ، شاهد لاغری و ضعف ستونهای موجود هستیم.

در ادامه اين گفت و گو عبدالرضا نصيري معاون ميراث فرهنگي فارس بااشاره به شدت بارندگي هاي اخير در شهرستان جهرم مي‌گويد: ريزش غار سنگ شكنان و يا تخريب برخي از آثار و بناها به دليل شدت بارش هاي اخير اين شهرستان موضوع عجيبي نيست.

وي ادامه مي دهد قسمت هايي از دهانه بيروني غار كه احتمال ريزش آن هم وجود داشت در پي بارندگي ها فرو ريخته است كه هم اينك كارشناسان در حال بررسي موضوع و برآورد خسارت ها هستند.

معاون اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فارس همچنين اضافه كرد: طرح مرمت و مقاوم سازي اين غار تاريخي با مشاوره دانشگاه شيراز سال ها قبل تهيه شده است كه طي سال هاي گذشته نيز عمليات مرمت و ساماندهي آن انجام شده.

وي به كمبود اعتبارات براي مرمت اين اثر تاريخي اشاره مي‌كند و مي‌افزايد: متاسفانه به دليل بهره‌برداري‌هاي متعدد بسياري از ستونهاي اين غار باريك شده اند كه احتمال ريزش آنها وجود دارد و بايد هرچه سريع تر مورد مرمت و استحكام بخشي قرار گيرند كه اين امر نيازمند تخصيص اعتبارات گسترده اي است.

در ادامه این گفت وگو مازیار الطافی، از فعالان میراث فرهنگی شهرستان جهرم می گوید: دهانه غار سنگشکنان جهرم به دلیل تعداد ستونهای کمتری که دارد بر اثر فشار ناشی بارندگی و سیل ریزش کرده است.

وی با اشاره به حفره‌هایی که به مرور زمان و با ورود خودرو در سقف این غار ایجاد شده است، گفت: چکه کردن آب از سقف غار در سالهای گذشته هم وجود داشته اما شدت بارندگی‌های روزهای اخیر احتمال ریزش غار را دوچندان می‌کند.

الطافی از احتمال ريزش دوباره قسمت هاي مختلف غار خبر مي دهد و مي افزايد: هر گونه صدا و ضربه‌ای منجر به ریزش بیشتر این بنای تاریخی می‌شود.

غار سنگشکنان جهرم با شماره 10117 ثبت ملی شده و یکی از جاذبه‌های دیدنی و گردشگری شهرستان جهرم به حساب می‌آید.