تغییر وزرای علوم و آموزش‌وپرورش، یک مطالبه عمومی است

رویداد۲۴- دو وزارتخانه مهمی که سال‎هاست با مشکلات زیادی دست‎و پنجه نرم می‎کنند و حداقل از دید افکارعمومی وزارتخانه‎های  موفقی نبوده‎اند وزارت آموزش‎وپرورش و وزارت علوم هستند. در آستانه تشکیل اکنون فرصت مناسبی برای انتخاب وزیر مناسب برای این دو وزارتخانه است.

در آستانه آغاز به کار دولت دوازدهم یکی از داغ‎ترین بحث‎ها، انتخاب کابینه است. بسیاری معتقدند که دولت در 4سال گذشته در بین گزینه‎های موجود می‎توانست انتخاب‎های بهتری داشته باشد چراکه همه وزرا با رئیس‎جمهور همراه و همسو نبوده‎ و مطالبات بخش‎های مختلف جامعه اعم از زنان، فرهنگیان، دانشجویان و... پاسخی در خور دریافت نکرده‎اند.

در خصوص کابینه احتمالی گمانه‎زنی‎های متفاوتی صورت گرفته، اما بهتر است که پیش از این به برخی مشکلات و برنامه‎ها در این دو حوزه توجه شود و اینکه که چه کسانی می‎توانند گزینه مناسبی برای پست‎های وزارت باشند و مهم‎تر از آن هر کدام از وزارت‎خانه‎ها چه نقاط ضعف و قوتی دارند. بررسی نقاط ضعف و قوت راه را برای انتخابی کارآمد هموار می‎کند.

دو وزارتخانه مهمی که سال‎‎هاست با مشکلات زیادی دست‎و پنجه نرم می‎کنند و حداقل از دید افکارعمومی وزارتخانه‎های  موفقی نبوده‎اند وزارت آموزش‎وپرورش و وزارت علوم هستند.

بیشتر انتقادها متوجه این دو وزارتخانه است، فرهنگیان سال‎هاست به میزان حقوق و مزایا و حتی نحوه پرداخت حقوقشان اعتراض دارند و مشکلاتشان هنوز حل نشده است، از طرف دیگر اوضاع بحرانی مدارس در زمینه پرورشی و تربیت دانش آموزان افکارعمومی را نگران کرده است.

دانشجویان نیز هنوز مانند سابق از فضای امنیتی دانشگاه و همچنین پایین بودن سطح علمی دانشگاه‎ها رنج می‎برند. با وجود اینکه انتظار می‎رفت در دولت حسن روحانی دانشگاه فشارهای کمتری را چه از نظر علمی و چه از نظر امنیتی متحمل شود؛ ولی این اتفاقات یا نیافتاد و یا  آنقدر کم رنگ بود که نتوانست دانشجویان را راضی کند.

وزیر علوم باید نگران دانشجوها باشد

یک فعال دانشجویی می‎گوید: «وزیرعلوم باید بتواند در برابر فشارها تدابیر درست بیاندیشد، باید بتواند با دستگاه‎های امنیتی تعامل مناسب برقرار کند  تا فشار کمتری روی فعالان دانشجویی باشد. وزیرعلوم باید نگران دانشجوها باشد نه اینکه به بهانه استقلال، دانشگاه را به حال خود رها کند.»

دانشگاه را می‎توان از ابعاد علمی، سیاسی و فرهنگی-اجتماعی بررسی کرد. به نظر می‎رسد کابینه مطلوب برای وزارت علوم کابینه‎ای است که بتواند تعامل مناسب برای کارآمدی هر کدام از این بخش‎ها ایجاد کند.

مساله مهمی که درخصوص دانشگاه وجود دارد «استقلال آن است» این استقلال نباید به رها کردن دانشگاه تعبیر شود، باید در کنار اینکه به استقلال دانشگاه‎ها احترام گذاشته می‎شود سازوکارهای مشخصی هم وجود داشته باشد.

در انتخاب وزیرعلوم باید به بعد علمی دانشگاه‎ها نیز توجه شود، بسیاری از دانشجویان نخبه نسبت به عملکرد وزارت علوم  در خصوص پروژه‎های علمی و پژوهشی اعتراض دارند و معتقدند این وزارتخانه آنطور که باید پیگیر پروژه‎های علمی و پژوهشی نبوده است. ما در تعامل با دیگر دانشگاه‎های دنیا، کشور موفقی نبوده‎ایم‎ و همین امر سطح علمی دانشگاه‎های ما را پایین آورده است. درصد بالای فرار مغزها در کشور گواه ناکارآمدی این وزارتخانه در جذب نخبه هاست.

به نظر می‎رسد وزارت علوم به مشاورانی نیاز دارد که همدلی بیشتری با دانشجویان داشته باشند. مشاورانی که بتوانند جلوی فشارهای امنیتی مقاومت کنند. مشاورانی که بتوانند دانشگاه را به مثابه دانشگاه به جایگاه علمی خود بازگردانند.

بیشترین نارضایتی‎ها از وزارت آموزش وپرورش

وزارت آموزش و پرورش  یکی از دستگاه‎هایی است که بیشترین اعتراض‎ها به آن می‎شود. جامعه فرهنگیان مدت‎هاست به حقوق‏‎های معوقه ، دستمزهای پایین و همچنین امکانات کمی که دارند معترض‎اند.

مدارس دولتی چه در آموزش و چه در پرورش ضعف‎های بسیار زیادی دارد. بخصوص در بحث پرورش که تقریبا می‎توان گفت این بخش از سیستم آموزش جدا و به فراموشی سپرده شده است، وقوع اتفاقاتی مانند خودزنی دانش‎آموزان در مدارس می تواند گواه این امر باشد.

امروز وضعیت مدارس دولتی به حدی بحرانی است که اکثر خانواده‎ها سعی می‎کنند فرزندانشان را به مدارس خصوصی بفرستند.از طرفی کارشناسان آموزش و پرورش به روند پولی شدن مدارس  اعتراض دارند.

با وجود اینکه بیشترین بودجه به وزارت آموزش و پرورش تعلق می‎گیرد مشکل کمبود بودجه همیشه در این وزارتخانه وجود دارد. یکی از مهم‎ترین علت‎هایی که باعث اتلاف بودجه می‎شود. فرسوده بودن مدارس است. وزارت آموزش و پرورش اگر بتواند در مقاوم‎سازی مدارس و پایین آوردن مصرف انرژی برنامه جامعی تهیه کند  بخش عمده از مشکلات اقتصادی این دستگاه حل خواهد شد.

به نظر می‎رسد در درجه اول وزارت آموزش و پرورش به یک برنامه جامع و کامل نیاز دارد، برنامه‎ای که همه بعدهای علمی، فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی را در برگیرند و بتواند مشکلات این دستگاه را حل کند.

انتظار می‎رود وزیر آمورش و پرورش بعدی بتواند برای سازوکار پذیرش معلمان چاره‎ای جدی بیاندیشد و در استخدام معلم تاکید را بر آموزش و میزان سواد و کارآیی بگذارد. همچنین بتواند آموزش رایگان را برای همه پیگیری کند، آموزش رایگان برای همه یکی از اصول قانون اساسی است که عملا در حال از بین رفتن است. عدم اجرای این قانون برای هم ممکن است در آینده فاجعه‎آفرین باشد.

کمپین انتخاب وزیر زن برای آموزش و پرورش

در راستای انتخاب کابینه ریاست‎جمهوری کمپینی به نام «کمپین انتخاب وزیر زن برای وزارت آموزش و پرورش» از سوی جمعی از فعالان صنفی و رسانه‎ای و معلمان سراسر کشور تشکیل شده است، از مدت‎ها قبل انتصاب وزیر زن و همچنین انتصاب زنان در پست‎های مدیریتی بالا به عنوان یک مطالبه برای آنها مطرح بوده و حالا «کمپین انتخاب وزیر زن برای وزارت آموزش و پرورش» نتیجه این مطالبه چند ساله است.

در بخشی از بیانیه این کمپین آمده است؛ «یکی از وعده‎های انتخاباتی جناب آقای روحانی، سپردن حداقل 30درصد از اعضای کابینه، اعم از وزارت و معاونان، به دست توانمند مدیریت زنان بود. علاوه بر این در حالیکه بیش از نیمی از جامعه ایرانی را زنان توانمندی تشکیل می‎دهند که از تحصیلات عالیه برخوردارند سهم آنان از مدیریت سیاسی جامعه بسیار ناچیز است. همچنین باید به یاد داشت که اهمیت حضور زنان در مدیریت ساختار آموزشی کشور از این جهت اهمیت بیشتری دارد که آموزش و پرورش به حق زیربنای توسعه کشور و تعیین‎کننده مسیر آینده جامعه و اصلی‎ترین نهاد فرهنگ‎ساز جامعه است.»

فارغ از حمایتی که می‌توان از حضور زنان در عرصه‎های بالای مدیریتی داشت به نظر می‎رسد بهتر است وزارت یکی از مهمترین دستگاهای کشور که در سال‎های اخیر هم توفیق چندانی نداشته فارغ از زن یا مرد بودن به مدیری لایق سپرده شود تا برنامه جامعه‎ای برای مشکلات ریزودرشت در حوزه آموزش وپروش ارائه کند.