«گل» دروازه عبور به سمت مواد مخدر خطرناک‌تر

«سه کام حبس و بعد یک‌نفس عمیق»، این فرمول ساده برای استفاده ماده مخدری است که این روزها جزو محبوب‌ترین‌ها در ایران به‌حساب می‌آید. ماده‌ای که مصرفش نه احتیاج به «پایپ» دارد و نه برای خریدش پول قابل‌توجهی لازم است و حتی تولید آن‌هم از مراحل سختی نمی‌گذرد.

البته در حال حاضر مصرف‌کنندگان گل بیش از اینکه به این ماده به‌عنوان یک ماده مخدر نگاه کنند آن را به‌عنوان یک سبک زندگی که در همه نمادهای الگویی موردعلاقه‌شان به‌خصوص موسیقی‌های موردپسند این قشر وجود دارد پذیرفته‌اند. به دنبال همین دلایل است که گل به‌عنوان دومین ماده مخدر مصرفی در ایران معرفی‌شده است.

برای اثبات این ادعا کافی است چند دقیقه در هرکدام از پارک‌هایی که کمی هم دور از چشم باشد چشم بچرخانید. جمع‌های دو یا چند نفره‌ای را می‌بینید که دور هم نشسته‌اند و به نظر می‌رسد سیگار دود می‌کنند، اما دود سیگارشان از حد معمول بیشتر است و گاهی سرفه‌های پیاپی چاشنی آن می‌شود. هشدار برای شیوع این ماده مخدر بیش از یک سال است که از طرف مسئولان این حوزه مطرح‌شده اما به نظر می‌رسد این هشدارها به‌اندازه‌ای کافی نبوده که مصرف این ماده را کاهش دهد.

بسیاری از کسانی که این ماده را مصرف می‌کنند معتقدند بعد از هر بار مصرف می‌توانند به‌راحتی از آن دست بکشند، درصورتی‌که تحقیقات نشان می‌دهد بر اساس آخرین «شیوع شناسی» تعداد معتادان کشور به دو میلیون و 808 هزار مصرف‌کننده مستمر مواد مخدر در کشور رسیده است و در این میان ماری‌جوانا و مشتقات آن شامل گل، گرس و علف با ۱۱.۹ درصد، پس از تریاک دومین مواد مخدر مصرفی در میان مصرف‌کنندگان مستمر مواد مخدر در کشور اعلام‌شده است.

قابل‌ذکر است که اعتیاد ناشی از مصرف گل با تأثیراتی که مصرف مواد مخدر دیگر در این مورد به‌جای می‌گذارد متفاوت است و به همین علت مصرف‌کنندگان به‌اشتباه آن را اعتیادآور نمی‌دانند چون عمده تأثیراتی که گل بر فرد مصرف‌کننده می‌گذارد ذهنی است و اعتیاد ناشی از آن نیز به‌صورت ذهنی است.

دکتر هومن نارنجی‌ها، درمانگر اعتیاد در گفت‌وگو با رویداد۲۴ درباره علت شیوع ماده مخدر گل بین جوانان و افراد کم سن و سال گفت: دسترسی آسان و امکان کاشت این ماده در محیط خانه باعث می‌شود که افراد خیلی سریع به این ماده علاقه‌مند شوند. همچنین قیمت این ماده مخدر نسبت به مواد دیگر گران نیست و نگاه‌ها هم بین مصرف‌کنندگان به این سمت است که گل خطرناک نیست و فکر می‌کنند که این ماده هم مثل سیگار است. مجموعه این عوامل و دلایل و باورهای غلطی که در این مورد وجود دارد به‌علاوه باور به اعتیادآور نبودن آن مصرف آن دامن زده‌شده است.

مصرف گل به‌تنهایی از بقیه مواد مخدر برای فرد کم‌خطرتر است؛ اما نکته اینجاست که فرد بعد از مصرف این مخدر بعد از مدتی دیگر به این ماده راضی نیست و به سمت مواد پرخطرتر می‌رود.

نارنجی‌ها با طرح این موضوع ادامه داد: یادمان باشد که گل همه جای دنیا به‌عنوان یک دروازه ورود و دری است که معتادان از آن به سمت مواد مخدر خطرناک‌تر عبور می‌کنند. گروه عمده‌ای از قشر نوجوان و جوان ما هم به همین دلیل در این عرصه گیر می‌افتند و با این نگاه به سمت این ماده می‌روند که می‌خواهند آن را آزمایش کنند و به قول خودشان با آن چند صباحی خوش بگذرانند اما نتیجه این اتفاق گیر افتادن آن‌ها در مواد مخدر خطرناک دیگر می‌شود.

مصرف این ماده مخدر در بیشتر ایالت‌های آمریکا و برخی کشورهای اروپایی مجاز است و پیگرد قانونی خاصی ندارد. حمل این ماده مخدر در برزیل و مکزیک مجاز است. همچنین کاشت این محصول در اروگوئه به‌صورت محدود و برای مصرف شخصی آزاد است. ایالت نیویورک هم در سال 2014 فرمان استفاده پزشکی از ماری‌جوانا را صادر کرد. همراه داشتن مقداری اندک از این ماده هم در استرالیا، بلژیک، آرژانتین، هلند، چک و پرتغال نیز مجاز اعلام‌شده است.

نارنجی‌ها با اشاره به این موضوع که مجاز اعلام شدن حمل و مصرف ماری‌جوانا در قسمت‌هایی از آمریکا و اروپا به معنای پذیرفته شدن این ماده به‌عنوان مخدر بی‌خطر نیست، تأکید کرد: معمولاً در همه جای دنیا مواد شایعی که عوارضشان مانند مواد اعتیادآور خطرناک نیست مصرفشان‌ هم بیشتر است و گل هم ازاین‌جهت به الکل شباهت دارد. سرانه مصرف تفننی الکل بسیار بالا است، اما این به این معنی نیست که این ماده کاملاً بی‌خطر است.

او در ادامه اضافه کرد: نکته بعدی این است که در همه جای دنیا به خاطر ناتوانی سیستم‌های پلیسی و برخورد با مواد مخدر در حوزه گل، علف و ماری‌جوانا و تحمیل شدن هزینه‌های زیاد به سیستم پلیسی کشورشان، این مواد را قانونی کرده‌اند و این به‌حساب پذیرفتن این مشکل نیست. آن‌ها قبول کرده‌اند که در برابر شیوع این ماده ناتوان هستند و توان خود را روی این گذاشته‌اند که حالا که نمی‌توانند برخورد قانونی برای حذف آن کنند اقلاً جنس سالم دست جوان‌ها بیاید تا تأثیرات منفی آن کمی کاهش داشته باشد.

به گفته این درمانگر اعتیاد باوجود آزاد بودن الکل در جوامع غربی، یکی از مشکلات آن‌ها تحمیل شدن افراد الکلی به جامعه است تا جایی که در فرانسه 3 هزار الکلی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها دچار کبد سرطانی شده‌اند.

او همچنین در همین مورد افزود: وقتی مواد در دسترس باشد بالاخره سوءمصرف بیش از زمانی که با آن برخورد شود شایع می‌شود؛ بنابراین اگر کشورهایی مصرف و حمل این ماده را آزادکرده‌اند به‌این‌علت است که نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند.

نارنجی‌ها در ادامه با اشاره به اینکه ادعای آرامش‌بخش بودن این ماده و تجویز شدن آن از سوی روان‌پزشکان رد شده است، توضیح داد: این ادعا به‌هیچ‌وجه صحت ندارد و روان‌پزشکی که این ماده را تجویز کند بین 6 ماه تا سه سال حبس دارد. به‌طورکلی پزشکی که ماده اعتیادآور غیرقانونی در کشور را به بیمار تجویز کند مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرد. پزشک حتی اجازه ندارد الکل و تریاک را برای بیمار تجویز کند چون این مواد غیرقانونی هستند و مورد برخورد پلیس و سیستم قضایی قرار می‌گیرند.

او بابیان اینکه این ماده حتی اگر خاصیت آرامش‌بخشی داشته باشد بازهم بهترین گزینه نیست افزود: داروهای آرامش‌بخش دیگری در تنوع با نوع بیماری و رفتار بیمار وجود دارند که می‌توان بسته به اینکه بیمار در چه شرایطی است، چه جنس اضطرابی را تحمل می‌کند و... داروی خاصی تجویز کنیم. این داروها علاوه بر اینکه قابل‌کنترل است، عوارض ریوی و سرطان‌زایی گل که یک ماده مخدر است را ندارد

هومن نارنجی‌ها مهم‌ترین عوارض مصرف گل را سرطان ریه، برونشیت و بیماری‌های ریوی دیگر، سکته‌های قلبی و مغزی، از بین رفتن سلول‌های حافظه در مغز و... دانست.

او در توضیح این عوارض اضافه کرد: هر پک به یک سیگاری 100 هزار سلول حافظه در مغز را از بین می‌برد و 5 برابر سیگار باعث سرطان می‌شود. همچنین یک نخ سیگاری معادل 20 نخ سیگار جرم داخل ریه می‌برد. علاوه بر این‌ها عارضه دیگر این ماده عقیم شدن و نازایی است و در بحث عوارض روانی هم باعث اختلالات خلقی در درازمدت وجود دارد.

نارنجی‌ها درباره شیوه درمان سوءمصرف این ماده مخدر گفت: درمان این ماده مخدر بیشتر از اینکه طبی باشد رفتاری است و داروهایی که مورداستفاده قرار می‌گیرد داروهایی است که ازنظر خلق و روان و افسردگی بیمار را نگه می‌دارد. همچنین افراد درگیر با مراجعه به همه کلینیک‌های ترک اعتیاد می‌توانند نسبت به درمان خود اقدام کنند.