مقایسه صنعت نشر با سریال «شهرزاد»
رویداد۲۴-عبدالحسین آذرنگ در نشست «چرایی رکود در صنعت نشر کتاب» به مقایسه وضعیت فیلم و کتاب پرداخت و با اشاره به فروش بالای سریال «شهرزاد»، صنعت کتاب را در مقایسه با صنعت فیلم صنعتی دانست که بازاریابی، بازارسازی و حفظ بازار را نمیداند.
این پیشکسوت نشر در نشستی که در نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب برپا شد اظهار کرد: نبود اتحادیه سراسری برای ناشران یکی از مشکلات موجود در صنعت نشر ایران است و به دلیل نبود اتحادیه سراسری ناشران، ارتباط ما با ناشران کشورهای دیگر منظم و سازمانیافته نیست. نبود ارتباط ارگانیک با جهان، موجب کاهش وزن اتحادیه ناشران در ایران هم شده و نهادهای دولتی کمتر به آن توجه دارند.
او همچنین درباره پژوهش در حوزه تصمیمگیری صنعت نشر متذکر شد: موضوع پژوهش در صنعت نشر، با روند نهچندان بسامان این صنعت، شاید امروزه محل توجه ناشران باشد، هرچند مشکلات روزمره، امان پرداختن به این موضوع را ندهد. اما اگر به این حوزه پرداخته نشود، شاید نمیتوان تبعات خوشایندی برای نشر پیشبینی کرد. شما در مواجهه با هر تصمیمی باید یک پرسش را مطرح کنید، مبنای این تصمیم چیست؟ در صنعت نشر شاید کمتر کسی بتواند به این پرسش پاسخ دهد، چراکه مبنای تصمیمگیریها حسی یا توافقی و رابطهای است. این مبنای حسی و توافقی باعث شده ناشران مخاطبشان را نیابند و در نتیجه دچار سود نشوند. ناشرانی که بتوانند روی کتابهایی با شیب فروش مثبت، منطقی و مداوم کار کنند، در این صنعت موفق خواهند شد. اگر غیر از این باشد، حتی در صورت بروز سود ناگهانی در برخی از مقاطع، نمیتوان به موفقیت دلخوش بود. رسیدن به این شرایط نیازمند دسترسی داشتن به اطلاعات و آمار است و این اطلاعات در دسترس ناشر نیست.
آذرنگ کاهش سرمایه اجتماعی و امید را از دیگر مولفههای مهم در رکود نشر کتاب در ایران دانست و گفت: هرچه امید در جامعه افزایش یابد، تجربه نشان داده است که اقبال به کتاب هم افزایش مییابد چرا که نیاز به آگاهی و دانستن ایجاد میشود و نیاز به اگاهی رونق کتاب را در پی دارد.
همچنین در این نشست، فتحالله فروغی معاون کمیته فعالیتهای فرهنگی مشکل را در خود ناشران بررسی کرد و گفت: ناشران عضو اتحادیه از ما میپرسند اتحادیه برای ما چه کرده است، اما باید از آنها هم پرسیده شود شما برای اتحادیهای که متعلق به خودتان است چه کردهاید؟
او با انتقاد از وضعیت نشر در دولت پیشین، اتحادیه ناشران در آن دولت را مهجور ارزیابی کرد و گفت: اتحادیه 1100 عضو دارد که حدود 10 درصد آنها فروشندگان کارت پستال هستند، از حدود 900 نفر عضو مرتبط با خود کتاب، در انتخابات اخیر تنها 350 عضو شرکت کردند، درحالی که این آمار نسبت به سالهای گذشته بسیار خوب بود. مشکل دیگر سازمانمند نبودن اتحادیه و متکی بودن آن به چند نفر خاص است. با واگذاری بخش فرهنگی در نمایشگاه امسال به اتحادیه ناشران، ما مجبور شدیم کارهای خود اتحایه را معلق کنیم زیرا نیروهایی که اهل پیگیری بودند در کمیته فعالیتهای فرهنگی درگیر شدند. بودجه سالانه اتحادیه با 40 درصد کسری تحقق پیدا میکند. راه حل این کسر بودجه آموزش نیست، اما ما ناچاریم از آموزش هم پول دربیاوریم.
علیاکبر کلباسی نیز در این هماندیشی عواملی دیگر را بر موارد گفتهشده افزود و گفت: بهنظر من با تقویت دو عامل میتوان مردم را به کتاب نزدیکتر کرد؛ کتاب به عنوان یک رسانه باید در رقابت با دیگر رسانهها خود را نشان دهد.
مسئول سالن کارنامه نشر 94 این دو عامل را افزایش عرضه نمایشگاهی کتاب و سیستم اطلاعرسانی مطلوب دانست و تصریح کرد: جایگاه پژوهش وابسته به شفافیت اطلاعات و سیستم اطلاعرسانی است و در صورت وجود آنها پژوهش بروز پیدا خواهد کرد. نمایشگاه کتاب امسال خوب بود و کارنامه نشر با استقبال مخاطبهای مختلف همراه بود بر این اساس پیشنهاد میشود در هر استان نمایشگاههای کارنامه نشر از تازههای نشر ماه، برگزار شود.
بیست و نهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «فردا برای برای خواندن دیر است...» تا ۲۵ اردیبهشت در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب برپاست. مجموعه شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبهروی حرم مطهر امام خمینی (ره) قرار دارد.