تغییر فاز یا اصلاح قیمتی؟
رویداد۲۴ بررسی عرضه‌های روز گذشته بورس کالا حکایت از آن دارد که قیمت کشف شده برای میلگرد خراسان (نیشابور)، رقم ۴ هزار و ۳۷۱ تومان ثبت شده که با فرض مالیات بر ارزش افزوده و کارمزد بورس و البته با احتساب تحویل فوری و فروش نقدی این کالا، بهای آن به ۴ هزار و ۷۷۸ تومان می‌رسد.
این در حالی است که بهای این کالا در بازار داخلی (انبار تهران) ۴ هزار و ۸۵۰ تومان است؛ به عبارتی معامله روز گذشته با احتساب هزینه تخلیه و بارگیری و حمل و انبارداری و این قبیل هزینه‌های جانبی، بهای بورسی این محصول تفاوت چندانی با قیمت‌های بازار ندارد و قیمت‌های بورس با فرض هزینه‌های جانبی و فعالیت‌های اداری و زمان تحویل و خواب سرمایه (محدود) بدون محاسبه سود بازرگانی در این تجارت یا مالیات (سالانه) توجیه برجسته‌ای برای خریدار نداشت. درخواست‌های خرید در تابلوی معاملات دیروز این مطلب را تایید می‌کند؛ مخصوصا در شرایطی که بالاترین درخواست‌های خرید ۴۴۰ تن، ۲۲۰ و ۱۱۰ تن سفارش تقاضا ثبت شده درحالی‌که جمعا ۵ هزار و ۶۰ تن میلگرد روی تابلو ثبت شده بود.
البته در مقابل می‌توان به معامله میلگرد فولاد سپید فراب کویر اشاره کرد که قیمت پایانی میانگین (موزون) این کالا در معاملات دیروز ۴ هزار و ۴۷۵ تومان بود یعنی ۱۰۰ تومان بالاتر از قیمت میلگرد نیشابور قیمت‌گذاری شد که اندکی پیچیده به نظر می‌رسد؛ اگرچه این معاملات نه در گذشته و نه در زمان حال ملاک بارزی برای تعیین سمت و سوی بازار نخواهد بود.
بهای شمش فولاد ارفع نیز نزدیک به ۴ هزار تومان نرخ‌گذاری شد که رقمی نسبتا متعادل برای این محصول به شمار می‌رود.
روز گذشته در حالی شاهد عرضه سبد میلگرد «فراب» و سبد میلگرد «نیشابور» بودیم که فراب با قیمت پایانی میانگین موزون ۴۴ هزار و ۷۵۶ ریال و نیشابور با قیمت پایانی میانگین موزون ۴۳ هزار و ۷۱۷ ریال معامله شدند که این اختلاف قیمتی چندان توجیه منطقی ندارد.
یکی از فعالان بازار با مطرح کردن این پرسش که چرا قیمت کالای یک کارخانه از کارخانه دیگر در عرضه یک روز به میزان ۱۰۰ تومان بالاتر است می‌گوید: این موضوعات برای ما تولیدکنندگان از نقاط ابهام معاملات است. این فعال و تولیدکننده در ادامه گفت: تولیدکننده مجبور است در بورس کالا عرضه کند تا در ابتدا اجازه صادرات دریافت کند و در مرحله بعد اجازه معامله و خرید شمش در بورس کالا را دریافت کند.
در این باره اگر نامه ارسالی انجمن فولاد ایران به وزارت صنعت را مورد توجه قرار دهیم متوجه خواهیم شد که در این درخواست‌ها عنوان شده بود فقط کارخانه‌هایی که عرضه کالا در بورس دارند بتوانند شمش دریافت کنند، ولی در ادامه اینکه چه کسی این کالا‌ها را خریداری می‌کند و آیا صاحب اصلی همان کارخانه‌ها هستند هم از موضوعات مبهم است.
هفته گذشته قیمت شمش معامله شده با عرضه‌های ذوب‌آهن اصفهان در حدود ۱۳۰ تومان اختلاف داشت که در این باره، این سوال مطرح بود که در چنین شرایطی آیا قیمت شمش باید کاهش یا بهای سبد‌های میلگرد ذوب‌آهن باید افزایش پیدا کند؟
این در حالی است که کارخانه‌های دولتی به اندازه کافی اجازه مانور ندارند و این کارخانه‌های بخش خصوصی هستند که درجه شفافیت بازار و معاملات را تعیین می‌کنند.
بازار فولاد و روند خاکستری
زمانی که اطلاعات بازار مبهم است و افق روشنی هم در رابطه با مصرف وجود ندارد معامله‌گران و تولیدکنندگان و فعالان حوزه فولاد به یک «بلاتکلیفی» می‌رسند و فرآیند برنامه‌ریزی آنان دستخوش ابهام می‌شود، این موضوع زمانی که شرایط بازار از شرایط سیاسی موجود هم تاثیر پذیرفته حساس‌تر از قبل شده و گویی بازار و مولفه‌های آن در یک چشم‌انداز خاکستری به سر می‌برد؛ به این معنا که نبود خبر متقن و مستند و تحلیل دقیق از شرایط پیش رو یکی از نگرانی‌هایی است که در بازار فولاد بسیار به گوش می‌رسد؛ چراکه اطلاعات قابل اعتمادی از روند سیاسی و اقتصادی پیش رو و کنونی در سطوح اقتصاد کلان و خرد بازار وجود ندارد.
بازار فولاد از اطلاعات سیاسی و اقتصادی روشنی در روز‌های خاکستری خود بهره نمی‌برد و طی روز‌هایی با یک خبر سیاسی افزایشی و روز بعد کاهشی می‌شود و به نوعی تحرکات پایداری را تجربه نمی‌کند.
در این باره بازار روز گذشته با تحرکات دلار که در پی حمله حوثی‌های یمن به فرودگاه عربستان افزایشی شده بود روند افزایشی ناپایداری را از سر گذراند، اما شتاب آن در ادامه ساعات معاملات چندان پایدار نبود و در آخر وقت کاری این رشد متوقف شد تا باز هم روند رکودی بازار در غیاب مصرف‌کننده واقعی خودنمایی کند.
بازار فولاد در غیاب مصرف‌کننده واقعی هیچ‌گونه تمایلی به افزایش پایدار قیمت ندارد به این دلیل که شرایط کنونی بازار را می‌توان حالت «معلق، اما آماده‌باش» تعریف کرد که در واقع به روند بلاتکلیفی شرایط اشاره دارد، بلاتکلیفی که اجازه نمی‌دهد بازار به جریان بیفتد و شروع به فعالیت پایدار کند و در ادامه باید از این شرایط (تحت تاثیر جو اقتصادی و سیاسی) گذر کرد تا بتوان وضعیت باثباتی را تجربه کرد.
کارشناسان حوزه فولاد معتقدند شرایط حاکم بر بازار این محصول اکنون شرایط ویژه‌ای است و در این ارتباط باید محرک‌های لازم برای تحریک تقاضای واقعی فراهم شود در غیر این صورت تحرکات این بازار کمکی به رونق آن نخواهد کرد. از جمله تقویت تقاضای داخلی و ایجاد راهکار‌های لازم برای رشد صادرات ضروری است.
