انتظاراتی که باید از رئیس جدید سازمان مالیاتی داشت/ مدیران میانی، سازمان را می‌چرخانند

رویداد۲۴ هیات وزیران در جلسه یکشنبه خود رئیس جدید سازمان مالیاتی را نهایی کرد. امیدعلی پارسا که پیش از این در مرکز آمار بود، به عنوان رئیس تازه سازمان مالیاتی منصوب شده است. رئیس جمهور در زمان انتصاب او، بر مسائلی از جمله توسعه و گسترش پایه مالیاتی، مقابله جدی با پدیده فرار مالیاتی و لزوم شفافیت در فرآیند‌ها تاکید کرده است؛ مسائلی که با وجود تاکید بر آن، هنوز هم نتوانسته آنطور که باید مورد پیگیری قرار گیرد.

نکته جالب اینجاست که سید کامل تقوی نژاد رئیس کل پیشین سازمان امور مالیاتی حالا معاون وزیر بهداشت شده است. برخی معتقدند که همین مساله می‌تواند او را با چالش‌هایی در وزارت بهداشت روبرو کند چرا که به گفته سید علی ادیانی نماینده مردم قائمشهر در مجلس شورای اسلامی، بخشی از فرار مالیات‌ها مربوط به شرکت‌ها، موسسات خصولتی، اصناف به ویژه قشر طلافروشان و پزشکان می‌شود که مالیات خود را به قدر کافی و متناسب با درآمدشان پرداخت نمی‌کنند.

اقتصاد۲۴ پیش از این خبر از فرار ۸۸ میلیون تومانی هر پزشک از مالیات داده بود. بر این اساس، هر پزشک، باید رقمی معادل ۹۶.۷ میلیون تومان به عنوان مالیات پرداخت کند در حالی که این رقم در شرایط فعلی و طبق عدد ۷۰۰ میلیارد تومانی مالیات اخذ شده از پزشکان، معادل ۸.۴ میلیون تومان برای هر پزشک است؛ یعنی یک اختلاف ۸۸.۳ میلیون تومانی!

مساله تحریم نفتی ایران و مشکلاتی که بر سر فروش نفت وجود دارد، همگی سبب شده تا اهمیت درآمد‌های مالیاتی بیشتر احساس شود. بسیاری از کارشناسان معتقدند که دولت باید به دنبال راهی برای کنترل فرار‌های مالیاتی باشد، اما چه انتظاری می‌توان از رئیس جدید سازمان مالیاتی داشت؟

مدیران میانی سازمان را می‌چرخانند

مرتضی دلخوش کارشناس اقتصادی در این رابطه می‌گوید: «بیشتر سابقه‌ای که آقای پارسا به عنوان رئیس تازه سازمان مالیاتی دارند، مربوط به سازمان‌هایی به غیر از سازمان مالیاتی است. البته بیشتر روسای قبلی سازمان مالیاتی هم همینطور بودند. شاید بتوان گفت که سازمان مالیاتی تحت یک سیستم و توسط مدیران میانی می‌چرخد. البته اگر رئیس کل سازمان هم سابقه مرتبط داشته باشد قطعا تاثیرگذار است. در این میان مسئله‌ای که باید درباره آمدن مدیر جدید به آن توجه داشت، چشم انداز و اهداف کلی سازمان است. با توجه به کاهش درآمد‌های نفتی به سبب تحریم‌ها، نیاز به تمرکز بر درآمد‌های مالیاتی احساس می‌شود.»

این کارشناس امور مالیاتی تاکید می‌کند: «یکی از مشکلاتی که سازمان مالیاتی با آن روبروست و باید مورد توجه رئیس جدید قرار بگیرد، کمبود نیروی حرفه‌ای در سازمان است. در برخی موارد، نیرو‌هایی جذب می‌شوند، اما نیرو‌های غیرمرتبط هستند که با رانت یا سفارش وارد سازمان شده اند. پیش از این روال به این صورت بود که سازمان مالیاتی، دانشکده مخصوص خود را داشت و نیرو‌های زبده و تحصیلکرده را جذب می‌کرد. نیرو‌های غیرمرتبط کیفیت کار سازمان را پایین می‌آورند.»

طرح جامع مالیاتی نهایی شود

دلخوش می‌گوید: «مساله دیگری که انتظار می‌رود رئیس جدید به آن توجه کند، لزوم استقرار کامل طرح جامع مالیاتی است که نیاز به هماهنگی همه دستگاه‌ها از جمله گمرک، بانک و دیگر نهاد‌ها دارد. البته گمرک در این طرح همراه است، اما معضل بزرگ، عدم ارتباط با بانک هاست، یعنی بسیاری از اطلاعاتی که می‌توانیم از سیستم بانکی به دست آوریم، در این خلاء از بین می‌رود. نکته دیگر، عایدی سرمایه و مالیات مربوط به آن است. این مساله در لفظ و بیان، قانونی شده، اما باید دید که چقدر زیرساخت‌های ما قابلیت اطمینان و حصول نتیجه را دارند. در حال حاضر برخی معاملات ما ثبت نمی‌شود. باید دید که چه سیستمی برای اجرای مالیات عایدی سرمایه طراحی شده است. حتی در کشور‌هایی مثل فرانسه و کانادا هم این سیستم نتوانست اجرایی شود.»

این کارشناس اقتصادی لزوم توسعه پایه‌های مالیاتی را از دیگر مسائلی دانست که باید در دستور کار رئیس جدید سازمان قرار گیرد.