اعتراض جامعه پزشکی به طرح جنجالی نمایندگان/ مخالفان و موافقان افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی چه می‌گویند؟

رویداد۲۴   چند روز پیش طرح دو فوریتی افزایش پذیرش در رشته‌های علوم پزشکی تقدیم مجلس شورای اسلامی شد. طرحی که ۸۶ امضا دارد و طراحان آن امیدوارند در مجلس به تصویب برسد. اما جامعه پزشکی کشور از منتنقدان جدی این طرح است.

 این طرح با استناد به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر این که سرانه پزشک در ایران نسبت به کشور‌هایی مانند قطر، یونان و حتی یمن پایین‌تر است، تنظیم شده است. این گزارش می‌گوید که شاخص سرانه پزشک در دنیا بیش از ۲ پزشک برای هر هزار نفر است، در حالیکه این عدد در ایران ۱.۶ است.

در طرح نمایندگان به این موضوع اشاره شده است که ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و رشته علوم پزشکی مهمترین عامل در تعیین نرخ سرانه پزشک در دراز مدت است و ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و علوم پزشکی در ایران نسبت به اغلب کشور‌ها کمتر است.

در ادامه این طرح با تاکید بر اینکه جمعیت کشور افزایش یافته و نیاز به ارائه خدمات پزشکی در مناطق مختلف کشور وجود دارد، سازمان سنجش کشور موظف شده است که ظرفیت پذیرش رشته‌های علوم پزشکی در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ و بعد از آن به دو برابر افزایش یابد. این طرح همچنین خواستار انتقال دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی واجد شرایط به داخل کشور است.

طراح اصلی این طرح یوسف داوودی نماینده سراب در مجلس است. این نماینده در روز‌های اخیر طی مصاحبه‌های مختلف به دفاع از طرح مزبور پرداخته است.

اعتراض جامعه پزشکی به طرح جنجالی نمایندگانداوودی نماینده سراب طراح اصلی این طرح است
او اخیرا در یک جمعی دانشگاهی ضمن بیان استدلال‌های مطرح شده در طرح، گفته است: «در سال ۹۶ جمعیت سالمندی بیش از ۴ میلیون در کشور بوده و این رقم در حال افزایش است که افزایش تعداد تحصیلکردگان در رشته‌های مرتبط با سلامت را ضروری کرده است.»

نماینده سراب از خروج تعدادی جوانان از کشور به خاطر تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی به دلیل عدم موفقیت در کنکور خبر داد و یادآور شد: "در صورت تصویب طرح این دانشجویان به کشور بازگشته و به تحصیل ادامه خواهند داد. "

این نماینده مجلس همچنین در گفت و گویی با خبرگزاری تسنیم درباره جزییات طرح گفته است: «برای جزئیات آن نیز مورد دقیقی مطرح نشده و فقط لزوم افزایش ظرفیت مطرح شده است.» او افزود: «این طرح در کمیسیون بهداشت بررسی و در مورد اینکه این افزایش چگونه باشد، تصمیم‌گیری خواهد شد و اینکه چه تصمیمی گرفته شود، بستگی به نظر نمایندگان دارد.»

مدافعان این طرح استدلال‌های مشابه دیگری نیز مطرح می‌کنند، خبرگزاری تسنیم در این باره در گزارش نوشته است: «در حال حاضر "سرانه پزشک و دندانپزشک در ایران" در مقایسه با کشور‌های پیشرو و حتی کشور‌های منطقه، بسیار پایین‌تر است؛ طبق آمار جهانی و رسمی کشور، سرانه پزشک در ایران حتی از کشورهایی، چون مالت و تاجیکستان کمتر است؛ در صورتی که اگر در کشور تعداد پزشکان افزایش یابد، می‌توانند به مناطق محروم بروند تا در این مناطق مشکل کمبود پزشک وجود نداشته باشد.»

مخالفان چه می‌گویند؟
با این حال این طرح منتقدان مهمی دارد. تقریبا تمام جامعه پزشکی در طیف مخالف آن هستند. کمیسیون بهداشت و درمان مجلس منتقد آن است و می‌گوید این طرح باید در این کمیسیون بررسی کارشناسی شود.

سازمان نظام پزشکی نیز طی نامه‌ای به علی لاریجانی رییس مجلس از این طرح انتقاد کرده و آن را مایه نگرانی دانسته است. محمدرضا ظفرقندی رییس کل این سازمان در نامه به لاریجانی نوشته است: «یقینا طرح مساله کاملا تخصصی و فنی ظرفیت‌های دانشجویی پزشکی بدون توجه به زیرساخت‌های لازم برای آموزش پزشکی از جمله تعداد اساتید و تعداد تخت‌های بیمارستان‌های آموزشی و تجهیزات بالینی مورد نیاز، موجب خسارت‌های جبران ناپذیر به این رشته خطیر خواهد شد.»

او ابراز امیدواری کرد با تدبیر و توجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نگرش علمی و کارشناسی در این مقوله مهم مسیر صلاح و سداد برای آینده سلامت مردم مدنظر و عمل قرار گیرد.

در کنار ظفرقندی عباس آقازاده رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی در نامه‌ای خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی طرح نمایندگان را "عجولانه" تفسیر کرده است.

وزارت بهداشت نیز به مخالفت جدی با این طرح پرداخته است. کیانوش جهانپور رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، معتقد است این طرح در محافل "غیرتخصصی" مطرح شده و"نوعی فضاسازی تبلیغاتی و یکسویه" حول آن شکل گرفته است. به عقیده این مقام وزارت بهداشت "ازین رویه خیر و برکتی برای مردم، نظام سلامت و آموزش عالی در علوم پزشکی بر نخواهد خواست. "

جهانپور گفت: «متاسفانه رویکرد ژورنالیستی افراد ناآشنا به موضوع و گردانندگان بازار کاذب کنکور، هزار و یک مشکل بی ربط را به ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی تقلیل داده است.»

منتقدان می‌گویند افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی احتمال کاهش کیفیت آموزش پزشکی را افزایش می‌دهد
وزیر بهداشت نیز امروز با این طرح به مخالفت پرداخت. سعید نمکی در این باره گفت: «معتقدیم افزایش ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی، برای نظام سیاسی و نظام اجتماعی کشور مشکل آفرین خواهد بود.»

به عقیده او مسئله کمبود پزشک عمدتا ناشی از توزیع نامناسب فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی در سراسر کشور است و در حال حاضر هم تعداد زیادی پزشک داریم که از کار طبابت خارج شده اند.

نمکی درباره راه حل مشکل کمبود پزشک درمناطق محروم گفت: «ما باید برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تری برای ماندگاری پزشکان در مناطق محروم انجام دهیم و برنامه‌های انگیزشی بهتری را در کشور اجرا کنیم و صرفا با افزایش کمی به این هدف نمی‌رسیم.»

به این ترتیب جامعه پزشکی تمام قد به مخالفت با طرح افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی و علوم پزشکی پرداخته است. استدلال‌های دیگری نیز مطرح می‌شود که کمتر از زبان مقامات رسمی بیان می‌شود. منتقدان این طرح می‌گویند افزایش ظرفیت باعث تربیت پزشکان بی سواد، می‌شود که آن هم تبعات سنگین دیگری برای جامعه در پی خواهد داشت.

با وجود این همه استدلال در مخالفت با افزایش ظرفیت، اما موافقان طرح جامعه پزشکی را متهم به "انحصارگرایی" و "منفعت طلبی" می‌کنند.

خبرگزاری تسنیم در این باره نوشته است: «برخلاف رویه معمول در دنیا، سیاستگذاری و اجرا در حوزه آموزش پزشکی در کشورمان به وزارت بهداشت و خود پزشکان واگذار شده است! تعارض بین منافع صنفی پزشکان با مصالح عمومی جامعه باعث شده است تا پزشکان با کنترل ورودی رشته‌های پزشکی سعی در حفظ بازار انحصاری خود داشته باشند.»