چرایی شکست احداث ساختمان سبز در کشور/ چالش انرژی ارزان در ایران

رویداد۲۴ مصرف بی رویه انرژی در ساختمان‌ها، کشور‌های پیشرفته در دنیا را به سمت ساخت ساختمان سبز سوق داده است، ساختمانی که مصرف انرژی را به حداقل ممکن می‌رساند و مانع از پایان یافتن منابع انرژی در آن کشور می‌شود، امری که متاسفانه در ایران بهایی به آن داده نشده است و اتفاقا در کلانشهر‌ها با ساختمان‌هایی مواجهیم که بیشترین مصرف انرژی را به خود اختصاص داده‌اند.

چرایی ناکامی پروژه ساختمان سبز در ایران

اما چرا تاکنون تجربه ساخت ساختمان سبز در ایران موفق نبوده است و کمتر کسی به سراغ آن می‌رود؟ در این زمینه محمد شکرچی زاده، رئیس مرکز تحقیقات مسکن راه و شهرسازی اظهار داشت: مفهوم ساختمان سبز بسیار گسترده است، به گونه‌ای که شامل حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار می‌شود و حتی می‌تواند ابعاد گسترده تری مانند تغییرات آب و هوایی را نیز شامل شود.

شکرچی زاده تصریح کرد: ما مبانی تحقق خانه سبز را تا به امروز تک به تک شناسایی کرده‌ایم، اما این در حالی است که تا به امروز متاسفانه به مجموعه‌ای که بتوان از طریق آن خانه سبز تحقق یابد دست نیافته ایم و تنها به صورت موردی ساختمان‌هایی را ساخته ایم که مصرف انرژی در آن بسیار بهینه شده است.

وی افزود: باید در نظر داشت که در بسته ساختمان‌های سبز تنها بحث مصرف بهینه انرژی نیست بلکه مسئله افزایش عمر مفید ساختمان‌ها نیز مطرح است. همچنین باید در ساخت ساختمان از مصالحی استفاده کنیم که کمترین زیان را به محیط زیست وارد کند و یا در طول بهره برداری از ساختمان بتوانیم شرایط آسایش و بهره وری مناسب را برای ساکنان آن فراهم کنیم. به مجموعه این موارد می‌توان ساختمان سبز اطلاق کرد.

شکرچی زاده گفت: در بحث مقررات ملی ساختمان که در مرکز تحقیقات مسکن راه و شهرسازی انجام می‌شود فکر کردیم که در مباحث ۱۱، ۱۹ و سایر مباحث این موضوع را مورد توجه قرار دهیم تا به آن موضوع جامعی که مدنظر ما است دست یابیم.

رئیس مرکز تحقیقات مسکن راه و شهرسازی گفت: به نظر می‌رسد که ما باید همه این موضوع را در یکسری از مجموعه‌ها مانند طرح ملی مسکن که امروز مورد توجه وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است اجرایی کنیم تا بتوانیم از این طریق به یکسری پروتکل‌های قابل اجرا دست یابیم که با شرایط کشور ما متناسب باشد.

وی تصریح کرد: یکسری از مجموعه‌ها در گذشته ایجاد شده که بر اساس تجارب و اقتضائات کشور‌های دیگر بوده است، اگر ما بخواهیم این موارد را پیاده‌سازی کنیم به سرعت به نتیجه قابل قبول دست نخواهیم یافت از اینرو باید این موارد را با شرایط اقلیمی و فرهنگی کشور خود سازگار کنیم.

رئیس مرکز تحقیقات مسکن راه و شهرسازی گفت: یکی از موانعی که در این خصوص وجود دارد این است که در کشور‌های دیگر انرژی بسیار گران است و مقوله ارزشمندی محسوب می‌شود چرا که در بیشتر کشور‌ها به انرژی‌ها تجدیدپذیر دسترسی ندارند. در واقع انرژی‌های تجدیدپذیر یک سرمایه اصلی برای کشور‌ها به حساب می‌آید.

شکرچی زاده ادامه داد: اینکه یکسری اقتضائات مالی وجود دارد به نوعی سازندگان و بهره برداران را الزام می‌کند که به این سمت حرکت کنند که انرژی کمتری در ساختمان‌ها مصرف شود و یک مدیریت صحیح انرژی در کشور‌های دیگر به چشم می‌خورد، اما این در حالی است که در کشور ما به دلیل ارزان بودن انرژی این اتفاق کمتر تحقق می‌یابد چرا که انرژی قیمت واقعی خود را ندارد و دولت به دلایلی نمی‌تواند قیمت‌های واقعی انرژی را از مردم دریافت کند و یارانه‌های انرژی بسیار بالاست به همین جهت ما مانع بیشتری برای ساخت و اجرای ساختمان سبز در کشور داریم. متاسفانه زمانی که ساختمان‌ها سبز نیستند از انرژی به صورت افراطی استفاده می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه ما باید بتوانیم مشق این کار را به صورت متمرکز در برخی از ارگان‌ها اجرایی کنیم، گفت: به عنوان مثال ما یک پیشنهاد را برای هیئت دولت فرستادیم مبنی بر اینکه دستگاه‌های دولتی قیمت انرژی مصرف شده خود را بر اساس قیمت‌های واقعی پرداخت کنند و بودجه آن را در بودجه آن نهاد دولتی مورد توجه قرار دهند؛ اگر توانستند صرفه جویی در این زمینه داشته باشند که این خود می‌تواند مقدمه‌ای برای احداث ساختمان‌های سبز ارگان‌های دولتی شود و حتی فراتر از آن ساختمان‌هایی که می‌توانند انرژی پلاس باشند چرا که دولت برای بخش خصوصی و مردم نمی‌تواند چندان الزام داشته باشد.

رئیس مرکز تحقیقات مسکن راه و شهرسازی زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه صدور شناسنامه فنی تا چه میزان می‌تواند در ساخت ساختمان سبز در کشور موثر باشد گفت: شناسنامه فنی می‌تواند در ساخت ساختمان سبز در کشور بسیار کارساز باشد. متاسفانه اماکنی که می‌خواهند شناسنامه فنی را پیاده سازی کند هنوز به پختگی و بلوغ لازم نرسیده اند. شاید هم نیاز به بازنگری نداشته باشد، اما این در حالی است که برای اجرایی کردن آن با مشکل مواجه هستیم. به عبارت ساده‌تر برای پیاده‌سازی شناسنامه فنی و ملکی امروزه تا حدودی از بعد اجرایی و همچنین بحث فرهنگی نیاز به انجام اقدامات لازم وجود دارد اگر در شکل ایده آل که شناسنامه فنی تعریف شده است بتوانیم به مرحله اجرا در بیاوریم به طور حتم می‌تواند در ایجاد و افزایش ساختمان سبز در کشور بسیار کمک کننده باشد.